Błędy polityki lekowej państw i ich śmiertelne żniwo a nowa akcja WHO

Ostatnia aktualizacja 28 lipca 2022

Światowa Organizacja Zdrowia WHO dnia 29 marca 2017 r. rozpoczęła globalną inicjatywę zmierzającą do ograniczenia poważnych i możliwych do uniknięcia szkód związanych z lekami we wszystkich krajach o 50% w ciągu najbliższych 5 lat.

Globalne wyzwanie bezpieczeństwa pacjenta  w zakresie bezpieczeństwa leków ma na celu usunięcie uchybień w systemach opieki zdrowotnej, które prowadzą do błędów lekowych i poważnych szkód z tym związanych. Określa metody na poprawę sposobu przepisywania leków, rozprowadzania i konsumowania leków oraz zwiększenia świadomości wśród pacjentów o ryzyku związanym z niewłaściwym zastosowaniem leków.

Oficjalnie szacuje się, że w krajach o niskich i średnich dochodach, są podobne wskaźniki występowania zdarzeń niepożądanych związanych z lekami co w krajach o wysokich dochodach, jednak nieoficjalnie ich liczba jest dwa razy większa. Brakuje do tej pory wiarygodnych danych, które teraz będą zbierane w ramach inicjatywy WHO.

Globalnie koszty związane z błędami lekowymi, zostały oszacowane na 42 miliardy dolarów rocznie lub prawie 1% wydatków całkowitych na światowe zdrowie.

“Wszyscy spodziewamy się, że leki pomagają a nie szkodzą, kiedy je przyjmujemy”, powiedziała dr Margaret Chan, dyrektor generalna WHO (Chinka, jej kadencja kończy się 30 czerwca 2017). “Poza kosztami ludzkimi, błędy dotyczące leków stanowią olbrzymi i niepotrzebny ciężar na budżety zdrowotne. Zapobieganie błędom pozwala zaoszczędzić pieniądze i ratuje życie”.

Każdy człowiek na świecie w pewnym momencie życia bierze leki zapobiegające lub leczące choroby. Jednakże lekarstwa czasami powodują poważne szkody, jeśli zostały zapisane lub zaaplikowane nieprawidłowo w ramach błędu lub są  niewystarczająco monitorowane.

Zarówno pracownicy służby zdrowia, jak i pacjenci popełniają błędy, które powodują poważne szkody, takie jak: zamawianie, przepisywanie, wydawanie, przygotowanie, podawanie lub spożywanie niewłaściwego leku lub jego niewłaściwej dawki w niewłaściwym czasie. Ale wszystkie błędy z lekami są potencjalnie możliwe do uniknięcia. Wymaga to wprowadzenia odpowiednich systemów i procedur w celu zapewnienia właściwej ochrony pacjentowi w otrzymaniu odpowiedniego leku we właściwej dawce, właściwą drogą i we właściwym czasie.

Błędy lekowe mogą być spowodowane przez zmęczenie, przeludnienie w przychodniach, szpitalach, niedobory personelu medycznego, złe szkolenia oraz niewłaściwą informację udzielaną pacjentom. Każdy z tych elementów lub ich kombinacja może mieć wpływ na przepisywanie, wydawanie, spożywanie i monitorowanie leków, co może prowadzić do poważnych szkód, kalectwa, a nawet śmierci.

Najwięcej szkód wynika z dziurawych systemów w opiece nad chorymi, a także koordynacji, zwłaszcza gdy wielu świadczeniodawców angażuje się w opiekę nad pacjentem. Najlepszym otoczeniem dla bezpiecznej opieki zdrowotnej jest kultura organizacyjna podmiotów leczniczych, która rutynowo wdraża najlepsze praktyki i wystrzega się winy podczas popełniania błędów.

Inicjatywa WHO wzywa kraje do podejmowania priorytetowo działań i wczesnej reakcji w celu wyeliminowania kluczowych czynników błędów farmakologicznych: w tym przepisywania leków o dużym ryzyku wystąpienia szkody i niewłaściwym wykorzystaniu; Pacjentów, którzy przyjmują wiele leków na różne choroby aby ich stan był monitorowany w całym procesie chorobowym.

Działania zaplanowane w ramach Inicjatywy WHO skupią się na czterech obszarach: Pacjentach i opinii publicznej; Pracownikach służby zdrowia; Lekach jako produktach a także Systemach i metodach leczenia. Zadanie ma na celu osiągnięcie poprawy na każdym etapie procesu stosowania leków, w tym przepisywania, dozowania, kontroli, monitoringu i użytkowania. Co ma na celu przedstawienie wytycznych i opracowanie strategii, planów i narzędzi, aby zapewnić procesowi obrotu lekami, bezpieczeństwo pacjentów we wszystkich zakładach opieki zdrowotnej.

“Przez lata rozmawiałem z wieloma ludźmi, którzy stracili swoich bliskich z powodu błędów związanych z lekami”, powiedział Sir Liam Donaldson, wysłannik WHO ds. Bezpieczeństwa pacjentów. “Ich historie, ich cicha godność i akceptacja sytuacji, która nigdy nie powinna się zdarzyć, głęboko przemknęły mi do głowy, to wspomnienia tych wszystkich, którzy umarli z powodu nieodpowiedniej opieki lekowej”.

Wyzwanie jest trzecim w ramach globalnego bezpieczeństwa pacjenta w które włączyła się WHO. Pierwsze, było  w zakresie higieny rąk w 2005 roku, drugie w 2008 roku  bezpieczna chirurgia ratuje życie.who