Czym jest IOWISZ? Ocena wniosków inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia

Ostatnia aktualizacja 28 lipca 2022

Minister zdrowia oraz wojewodowie wykorzystują Instrument Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia (IOWISZ) przy wydawaniu opinii o celowości inwestycji w ramach prowadzonej działalności leczniczej w zakresie leczenia szpitalnego, ambulatoryjnej opieki specjalistycznej oraz podstawowej opieki zdrowotnej.

Ocena celowości inwestycji jest kierowana w szczególności do podmiotów, które mają wątpliwości, czy rozważane przez nich inwestycje mają szansę na sukces w przyszłości (czy odpowiadają potrzebom zdrowotnym obywateli i celom wyznaczanym w ochronie zdrowia) oraz na uzyskanie współfinansowania ze środków publicznych.

IOWISZ jest wykorzystywany bezpośrednio przy ocenie wniosków o dofinansowanie ze środków europejskich inwestycji infrastrukturalnych w ochronie zdrowia. Na ten cel przeznaczono ok. 5 mld zł w ramach priorytetu inwestycyjnego 9a. Środki są dysponowane w ramach regionalnych programów operacyjnych oraz Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Ich właściwe ulokowanie jest niezbędne, aby mogły jak najbardziej wspomóc system zdrowia w Polsce. W przeszłości Komisja Europejska wielokrotnie wskazywała nieprawidłowości w tym zakresie (np. zakup sprzętu medycznego, który następnie nie był wykorzystywany).

Ocena inwestycji

Ocena inwestycji polega na spojrzeniu na nią z wielu perspektyw – nie tylko z perspektywy rozwoju polskiej służby zdrowia, lecz także polskiej gospodarki oraz potrzeb społecznych. Przy ocenie brane są pod uwagę np. wpływ na:

• realizację zidentyfikowanych potrzeb zdrowotnych,
• infrastrukturę, sprzęt i finanse,
• sytuację pacjentów, ich rodzin i lekarzy,
• rozwój nauki, innowacji oraz edukacji.

Ocena uwzględnia informacje zawarte w mapach potrzeb zdrowotnych, priorytetach dla regionalnej polityki zdrowotnej oraz innych istotnych źródłach, które są łatwo dostępne dla wnioskodawców i możliwe do weryfikacji przez urzędy.

Ocena odbywa się kaskadowo. To ma zapewnić wojewodzie jak najszersze spojrzenie na realizację kryteriów przez inwestycję i obiektywizację przedstawionej opinii. Podstawą jest samoocena, którą wnioskodawca przedstawia we wniosku. Wniosek jest następnie weryfikowany jest przez Narodowy Fundusz Zdrowia i właściwego wojewodę (lub ministra zdrowia).

IOWISZ, jako narzędzie kompleksowe, ułatwił wdrożenie map potrzeb zdrowotnych i ich akceptację przez Komisję Europejską. W przyszłości przewidujemy rozszerzenie zastosowania IOWISZ-a do inwestycji realizowanych ze środków krajowych.

Do MZ wpłynęło 69 projektów dotyczących inwestycji w sektorze zdrowia, drugie tyle do wojewodów. Resort zachęca, by nie bać się nowego sposobu oceniania wniosków – IOWISZ. – Wszystkich, którzy mają dobre pomysły, zachęcamy: składajcie wnioski – mówi wiceminister Krzysztof Łanda.

IOWISZ czyli Instrument Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia, został uruchomiony pod koniec września. Jest wykorzystywany przy ocenie, czy planowana inwestycja w zakresie leczenia szpitalnego, ambulatoryjnej opieki specjalistycznej czy podstawowej opieki medycznej, która miałby być finansowana ze środków publicznych, jest celowa. Dotyczy to zarówno budowy nowych placówek, modernizacji, rozbudowy już istniejących oraz wyposażenia ich w sprzęt.

„Komisja Europejska oczekiwała od nas, że projekt map potrzeb zdrowotnych będziemy realizować w sposób bardziej przejrzysty i racjonalny, w taki, który przysłuży się polskim pacjentom” – powiedział wiceminister Łanda. Zastrzeżenia miała również NIK. Dlatego, jak podkreślił Łanda, IOWISZ ma służyć zapewnieniu przejrzystości i racjonalności w wydawaniu środków unijnych. Dodał, że pieniędzy jest dużo, bo poprzedni minister zdrowia Marian Zembala wynegocjował ok. 12 mld zł, z czego ponad 5 mld zł będzie dzielone zgodnie z IOWISZ-em.

Wniosek dotyczący inwestycji w ochronie zdrowia jest weryfikowany przez NFZ i właściwego wojewodę lub przez ministra zdrowia. – Chcemy zachęcić wszystkich, którzy nie wierzą we własne siły (…). Jeśli po wypełnieniu wniosku widzą, że uzyskali wysoką punktację, niech się nie wahają, niech go złożą” – zachęcał Łanda.

Jak mówił, ministerstwu zależy na powstaniu jak najbliżej potrzeb pacjentów sieci ośrodków leczenia m.in. mukowiscydozy, replantacji, raka jajnika, które wypełnią dotychczasowe „białe plamy”, przy czym nie chodzi wyłącznie o budowę nowych placówek, ale też przekształcenie istniejących.

Ministerstwo Zdrowia wydało już 39 opinii dotyczących złożonych wniosków, z czego 31 było pozytywnych.

Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych