Ostatnia aktualizacja 28 lipca 2022

Główne obszary działań Transformacji zdrowotnej w Polsce II

  Demografia

Diagnoza wynikająca z mapy potrzeb zdrowotnych

Do najważniejszych zmian demograficznych mających wpływ na organizację i funkcjonowanie opieki zdrowotnej należą: starzenie się społeczeństwa, brak zastępowalności pokoleń oraz nadumieralność mężczyzn.

Prognozuje się, że do 2050 r. liczba ludności Rzeczpospolitej Polskiej zmniejszy się do niecałych 34 mln. Szybkie starzenie się ludności oraz wolniejszy wzrost długości życia w zdrowiu niż życia ogółem wskazuje na rosnące wyzwania dla ochrony zdrowia. Będą one związane przede wszystkim z większym zapotrzebowaniem na opiekę nad osobami starszymi oraz utrudnionym finansowaniem ze względu na malejącą populację w wieku produkcyjnym.

Niezależnie od podejmowanych działań, nie da się w najbliższym czasie zatrzymać procesu starzenia się społeczeństwa w Rzeczpospolitej Polskiej. Przedstawiciele powojennego wyżu demograficznego są już na emeryturze lub za kilka lat na nią przejdą. W perspektywie kolejnych 30 lat dołączą do nich również osoby urodzone w wyżu z lat 70 i 80 ubiegłego wieku. Równocześnie rośnie mediana wieku kobiet rodzących pierwsze dziecko – w 2019 r. wyniosła 28,2 lata i wzrosła o 1,6 roku w ciągu ostatnich 9 lat. Przyrost naturalny w 2019 r. był ujemny i najniższy od 30 lat. Współczynnik przyrostu naturalnego zmniejszał się, dla miast osiągnął wartość ujemną, dla wsi w okolicach zera.

Informacje o przeciętnym dalszym trwaniu życia w 2019 r. w podziale na płeć wskazują na wyraźnie krótszą długość życia mężczyzn niż kobiet (74,07 lat dla mężczyzn i 81,75 lat dla kobiet). Dotyczy to szczególnie mężczyzn żyjących na wsi (73,4 lat). Zróżnicowanie w długości życia między płciami w populacji polskiej jest zdecydowanie wyższe niż mierzone dla poszczególnych płci, lecz pomiędzy różnymi województwami. Sugeruje to, że płeć, a w szczególności związany z nią tryb życia (m.in. rodzaj wykonywanej pracy, mniej intensywna profilaktyka zdrowotna, częstsze nałogi), a nie np. dostępność świadczeń opieki zdrowotnej, może bardziej wpływać na obserwowane rezultaty dotyczące długości życia.

W rezultacie rekomenduje się rozwój dziedzin związanych z geriatrią, opieką długoterminową oraz szeroko rozumianą opieką zdrowotną dedykowaną seniorom czy osobom potrzebującym wsparcia w codziennym funkcjonowaniu. Zmiany te powinny być ukierunkowane na organizację świadczeń na poziomie lokalnym, jak najbliżej pacjenta.