ACE (enzym konwertującego angiotensynę) – inhibitory enzymu przekształcającego angiotensynę stosuje się do leczenia wysokiego ciśnienia krwi. Powodują powiększanie się naczyń krwionośnych , a w efekcie obniża się ciśnienie krwi. Gdy ciśnienie zmniejsza się, serce łatwiej pompuje krew. Jest to szczególnie korzystne, gdy serce jest uszkodzone. Inhibitory ACE używane również w chorobach nerek z nadciśnieniem i związanych z cukrzycą, aby zwolnić i uniknąć przedwczesnych zgonów związanych z wysokim ciśnieniem krwi. Inhibitory ACE nie można stosować w ciąży, ponieważ mogą one powodować wady wrodzone. Inhibitory ACE są ogólnie dostępne.
paracetamol – lek przeciwbólowy i przeciwgorączkowy. Dokładny mechanizm działania paracetamolu nie jest znany. Paracetamol łagodzi ból. Paracetamol obniża gorączkę poprzez działania na ośrodki regulacji ciepła w mózgu.
alprazolam – uspokajające benzodiazepiny, które powodują depresję. Alprazolam jest przydatny w leczeniu lęku, ataku paniki, bezsenności, i skurczy mięśni.
amoksycylina – antybiotyki typu penicyliny, która jest skuteczna na różne bakterie, takje jak Haemophilus influenzae, Neisseria gonorrhoeae, Escherichia coli, Streptococcus, pneumokoki, oraz niektóre szczepy gronkowców, zwłaszcza w infekcji środkowego ucha, zapalenie migdałków, infekcje gardła, zapalenie krtani, zapalenie oskrzeli oraz zapalenie płuc. Amoksycylina również stosowana jest w leczeniu infekcji dróg moczowych, infekcji skóry i rzeżączki.
atenolol – organiczny związek chemiczny, lek, należący do selektywnych leków beta-adrenolitycznych, bez wewnętrznej aktywności sympatykomimetycznej i działania stabilizującego błonę komórkową. Atenolol jest stosowany w leczeniu nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej serca, zaburzenia rytmu serca, w ostrej fazie zawału serca oraz w profilaktyce wtórnej zawału.
bupropion – organiczny związek chemiczny, pochodna katynonu. Jest inhibitorem wychwytu zwrotnego dopaminy i noradrenaliny oraz antagonistą nikotyny. W postaci chlorowodorku stosowany jako atypowy lek przeciwdepresyjny oraz do leczenia nikotynizmu.
cephalexin – półsyntetyczny antybiotyk, jest chemicznie podobne do penicyliny. Cefaleksyna jest skuteczna wobec szeregu różnych organizmów bakteryjnych, takich jak Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Escherichia coli i, zwłaszcza obejmujących zakażenia ucha środkowego, zapalenie migdałków, infekcje gardła, zapalenie krtani, zapalenie oskrzeli i płuc. Cefaleksyna jest także stosowana w leczeniu zakażeń dróg moczowych i infekcji skóry i kości
cyprofloksacyna – organiczny związek chemiczny, chemioterapeutyk z grupy chinolonów II generacji (fluorochinolonów), o działaniu bakteriobójczym, wykazujący swoje działanie poprzez zaburzanie replikacji DNA bakterii w wyniku zahamowania syntezy DNA. Jest najsilniej działającym lekiem wśród fluorochinolonów. Wydalana głównie w postaci niezmienionej z moczem i częściowo z kałem, osiągając w nich duże stężenia.
citalopram – lek przeciwdepresyjny z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Wprowadzony do światowego lecznictwa w 1989 roku przez duńską firmę farmaceutyczną H. Lundbeck pod nazwą handlową Cipramil, w postaci bromowodorku. Stosowany w leczeniu depresji – zwłaszcza w fazie początkowej i w leczeniu podtrzymującym. Jest jednym z najbardziej selektywnych leków z tej grupy. Działanie farmakologiczne preparatu ujawnia się z opóźnieniem. Objawy niepożądane są różne ale zazwyczaj jest ich niewiele i ustępują w trakcie kontynuacji leczenia. Może wystąpić potliwość, drżenie rąk i mdłości, które nie zawsze przechodzą. Lek ten reguluje rytm snu i czuwania – poprawia sen, jednak z początku może powodować lekką bezsenność. Może powodować wystąpienie PSSD.
clonazepam – organiczny związek chemiczny z grupy benzodiazepin, stosowany jako lek psychotropowy o silnym i długotrwałym działaniu przeciwdrgawkowym i przeciwlękowym.
doksycyklina– organiczny związek chemiczny, półsyntetyczny antybiotyk z grupy tetracyklin.
W porównaniu do innych tetracyklin znacznie lepiej się wchłania z przewodu pokarmowego (w 90-95%), jest również mniej nefrotoksyczna. Oporność krzyżowa obserwowana wśród bakterii na tetracykliny naturalne często nie dotyczy doksycykliny, która okazuje się skuteczna.
fluoksetyna – organiczny związek chemiczny stosowany jako lek przeciwdepresyjny, głównie w leczeniu zaburzeń depresyjnych oraz obsesyjno-kompulsyjnych. Ponadto znalazła zastosowanie w leczeniu bulimii, przedmiesiączkowych zaburzeń dysforycznych, zespołu lęku napadowego i depresji w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego (w połączeniu z olanzapiną). Należy do grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI).
Fluoksetyna stosowana jest w lecznictwie najczęściej w postaci chlorowodorku. Wprowadzona do lecznictwa w 1986 roku (Belgia). Jednak bardziej znana na świecie dopiero od 1988 roku. Jest oryginalnym lekiem amerykańskiej firmy farmaceutycznej Eli Lilly, która wprowadziła go na rynek pod nazwą handlową Prozac.
hydrokodon – organiczny związek chemiczny, keton z grupy opioidów, stosowany jako lek przeciwbólowy i przeciwkaszlowy o działaniu podobnym do morfiny. Hydrokodon podawany doustnie ma około 1,5 razy silniejsze działanie od morfiny podawanej tą samą drogą (4,5× silniej od morfiny podawanej parenteralnie), aczkolwiek dawka wywołująca równoważny efekt analgetyczny może się różnić osobniczo
Rozprowadzany pod różnymi nazwami handlowymi, m.in. Dicodid, Hydrokon, także w postaci preparatów zawierających również inne substancje czynne np. paracetamol (Vicodin, Lortab).
hydroksyzyny – organiczny związek chemiczny, wielofunkcyjna pochodna piperazyny, lek psychotropowy oraz przeciwuczuleniowy z grupy antyhistaminików I generacji, zsyntetyzowany i wprowadzony do lecznictwa pod nazwą handlową Atarax przez belgijską firmę UCB w roku 1956. Stosowany najczęściej w psychiatrii jako lek uspokajający i silnie hamujący aktywność układu nerwowego. Ze względu na swoje właściwości psychotropowe, w wielu krajach (w tym w Polsce) hydroksyzyna jest wydawana z aptek tylko na receptę, jednak w innych (głównie rozwijających się) można ją nabyć bez recepty.
Z chemicznego punktu widzenia jest alkoholem (metabolizm w niemal połowie polega na enzymatycznym utlenieniu grupy alkoholowej -CH2OH na końcu wystającego bocznego łańcucha cząsteczki do grupy karboksylowej -COOH, co daje główny metabolit: cetyryzynę). Ma jedno centrum chiralności a zatem dwa enancjomery, oba są biologicznie czynne.
Jako pochodna piperazyny, hydroksyzyna daje dwa szeregi soli. W handlu i medycynie występuje pod postacią zarówno chlorowodorku o łagodnie zasadowym charakterze, jak i dwuchlorowodorku. W Polsce preparaty tego specyfiku zawierają monochlorowodorek.
ibuprofen – organiczny związek chemiczny, niesteroidowy lek przeciwzapalny (NLPZ), pochodna kwasu propionowego o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym i przeciwgorączkowym.
Zmniejsza obrzęk, poprawia ruchomość stawów i usuwa uczucie zdrętwienia w stawach. Hamuje agregację płytek krwi, zmniejsza krzepliwość krwi. Działanie przeciwbólowe występuje po około 30 min i utrzymuje się przez 4–6 h. Ibuprofen jest wydalany z moczem w 60-90% w postaci metabolitów. Nie kumuluje się w organizmie. U noworodków urodzonych przed 34 tygodniem ciąży stosowany we wlewie dożylnym w celu zamknięcia przetrwałego przewodu tętniczego.
kodeina – organiczny związek chemiczny z grupy alkaloidów fenantrenowych, wchodzący w skład opium (0,7-2,5%). Jest zaliczana do grupy substancji opioidowych i ma silny wpływ na OUN (ośrodkowy układ nerwowy) – w swojej grupie jest druga pod tym względem po morfinie. Jest metylową pochodną morfiny, jest z niej chemicznie otrzymywana i wykazuje podobne do niej działanie. Podobnie jak morfina działa depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy. Znosi odczuwanie bólu (w większych dawkach całkowicie), wywołuje euforię, senność, błogą apatię, wprowadza w stan niewrażliwości na przykre doznania, spowalnia perystaltykę żołądka i jelit, powoduje zanik odczuwania głodu.
lizynopryl – organiczny związek chemiczny, lek z grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACEI), stosowany przede wszystkim w leczeniu nadciśnienia tętniczego i niewydolności serca.
Jest lizynową pochodną enalaprylu. Nie podlega metabolizmowi wątrobowemu, jako jeden z nielicznych ACEI nie jest prolekiem. Z uwagi na powyższe właściwości jest zalecany w przypadku wskazań do stosowania ACEI i współistnienia chorób wątroby.
lorazepam () organiczny związek chemiczny, lek psychotropowy z grupy benzodiazepin.
Lorazepam wykazuje działanie przede wszystkim przeciwlękowe i uspokajające. Lek może w zależności od sytuacji pobudzać, jak i działać nasennie. Bywa stosowany jako lek nasenny. Dawki występujące w aptekach to 1 mg i 2,5 mg. Czas działania 1 mg lorafenu to około 12 godzin. W przypadku przyjęcia wyższych dawek, lorazepam może wykazywać lekkie działanie amnestyczne.
Lek wykazuje silne zdolności uzależniające, jednak sporadyczne (np. doraźnie w atakach lęku) stosowanie tej benzodiazepiny – podobnie jak każdego niemal leku – nie grozi możliwością uzależnienia. Natomiast dłuższe stosowanie powoduje silne przyzwyczajenie fizyczne organizmu; lorazepam przyjmowany w dużych dawkach może wywołać zespół abstynencyjny już po dwóch tygodniach, jeśli okresowo był stosowany wcześniej.
Nagłe odstawienie może spowodować silne lęki, niepokój, drżenie rąk (czasem całego ciała), a także osłabienie, nudności i biegunkę. Najlepiej odstawiać lorazepam zmniejszając jego dawkę o 1/4 co tydzień lub w zaawansowanych przypadkach co dwa tygodnie. Zmniejszanie dawki po przewlekłym stosowaniu trwa zwykle przez miesiąc po czym zalecane jest przyjmowanie coraz rzadziej pozostałej dawki. Powyższy schemat odstawiania lorazepamu dotyczy fizycznego przyzwyczajenia organizmu do leku. W wypadku uzależnienia psychicznego lub fizycznego i psychicznego jednocześnie, najlepiej zgłosić się do najbliższego ośrodka terapii uzależnień.
Lorazepam jest metabolizowany na drodze glukuronidacji wątrobowej. Udało się wyizolować jedynie śladowe ilości innych metabolitów lorazepamu u ludzi.
meloksykam – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny. Stosowany jako lek z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Działa przeciwzapalnie poprzez hamowanie aktywności enzymatycznej cyklooksygenazy 2 (COX-2), uczestniczącej w syntezie prostaglandyn. Wykazano, że meloksykam w większym stopniu hamuje aktywność enzymu COX-2 niż COX-1. To preferencyjne hamowanie aktywności COX-2 powoduje, że meloksykam hamuje syntezę prostaglandyn w miejscu toczących się procesów zapalnych, a znacznie słabiej w obrębie przewodu pokarmowego i nerek. Badania kliniczne wykazały mniejszą częstość występowania objawów niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego (włączając w to owrzodzenia, perforacje i krwawienia) podczas stosowania meloksykamu w zalecanych dawkach, niż podczas stosowania innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych.
Meloksykam jest dobrze wchłaniany po podaniu doustnym. Stężenie leku w stanie stacjonarnym jest osiągane w surowicy krwi po 3 do 5 dniach stosowania, długotrwałe przyjmowanie leku przez okres dłuższy niż rok nie wpływa na wielkość stężenia w stanie stacjonarnym. Stężenie leku w surowicy krwi jest proporcjonalne do przyjętej dawki. Meloksykam łatwo przenika do płynu stawowego, osiągając w nim stężenie równe połowie stężenia osoczowego. Ponad 99% leku wiąże się z białkami osocza krwi. W organizmie lek podlega intensywnym przemianom metabolicznym (utlenieniu) i mniej niż 5% dawki dobowej jest wydalane w postaci niezmienionej z kałem, a jedynie śladowe ilości leku w postaci niezmienionej są wydalane w moczu. Metabolity są wydalane w równych proporcjach w moczu i z kałem. Zarówno niewydolność wątroby, jak i umiarkowana niewydolność nerek, nie wpływają istotnie na farmakokinetykę leku. U osób w wieku podeszłym szybkość wydalania leku z organizmu jest zmniejszona. Pacjenci uczuleni na kwas acetylosalicylowy (aspirynę) mogą być także uczuleni na inne niesteroidowe leki przeciwzapalne. Dlatego meloksykamu nie należy stosować u pacjentów z astmą oskrzelową, polipami nosa, obrzękiem naczynioworuchowym i pokrzywką stwierdzanych w następstwie podawania kwasu acetylosalicylowego lub innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych.
metformina – lek z grupy biguanidów zaliczany do doustnych leków przeciwcukrzycowych. Jest stosowany w cukrzycy typu 2, szczególnie jeśli towarzyszy jej nadwaga lub otyłość.
metotreksat – lek, który jest zdolny do blokowania metabolizmu komórek (antymetabolit). W wyniku tego efektu, metotreksat okazały się przydatne w leczeniu pewnych chorób związanych z nienormalnie szybkiego wzrostu komórek, takich jak rak piersi i łuszczyca. Ostatnio, metotreksat okazały się skuteczny w indukowaniu poronienia (na przykład u pacjentów z ciążą pozamaciczną). Metotreksat również okazał się bardzo przydatny w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów, ale jego mechanizm działania na tę chorobę nie jest znany.
metyloprednizolon – organiczny związek chemiczny, syntetyczny glikokortykosteroid o długotrwałym działaniu przeciwzapalnym i immunosupresyjnym. Wskazania
• choroby reumatyczne
• choroby układowe tkanki łącznej
• choroby alergiczne o ciężkim przebiegu:
o astma oskrzelowa
o atopowe zapalenie skóry
o choroba posurowicza
o odczyny polekowe
• choroby hematologiczne:
o małopłytkowość
o agranulocytoza
o autoimmunologiczna niedokrwistość hemolityczna
o ziarniniak limfatyczny
o białaczka limfatyczna i białaczka szpikowa
• zespół nerczycowy
• sarkoidoza
• beryloza
• gruźlica płuc i opon mózgowo-rdzeniowych
• alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych
• zachłystowe zapalenie płuc
• zapalenie wątroby
• wrzodziejące zapalenie jelita grubego
• choroba Leśniowskiego-Crohna
• choroby dermatologiczne:
o pęcherzyca
o rumień wielopostaciowy
o złuszczające zapalenie skóry
o łojotokowe zapalenie skóry
o łuszczyca
• ciężkie alergiczne i zapalne choroby oczu
• orbitopatia Gravesa
• leczenie immunosupresyjne po transplantacji narządów
• włośnica
• zaostrzenia stwardnienia rozsianego
Bursztynian metyloprednizolonu:
• wymioty spowodowane chemioterapią
• wstrząs
• obrzęk mózgu
• nieropne zapalenia tarczycy
• RDS
metoprolol – leki, kardioselektywny lek należący do grupy β1-blokerów pozbawionych wewnętrznej aktywności sympatykomimetycznej (ISA), posiadających właściwości stabilizujące błonę komórkową. Zmniejsza zapotrzebowanie serca na tlen, spowalnia akcję serca oraz obniża skurczowe i rozkurczowe ciśnienie tętnicze. Wskazania
• nadciśnienie tętnicze (monoterapia i leczenie skojarzone)
• choroba niedokrwienna serca
• zastoinowa niewydolność serca
• zaburzenia rytmu serca
metronidazol – należący do chemioterapeutyków lek z grupy pochodnych nitroimidazolu. Wykazuje działanie pierwotniakobójcze oraz bakteriobójcze wobec drobnoustrojów beztlenowych.
Stosowany w zakażeniach pierwotniakami: Entamoeba histolytica, Trichomonas vaginalis i Giardia lamblia oraz w zakażeniach bakteriami beztlenowymi, a także Helicobacter pylori i Gardnerella vaginalis.
naproksen – organiczny związek chemiczny, pochodna kwasu naftalenooctowego o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym i przeciwgorączkowym, zaliczana do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Działa na zasadzie “wyłączania” (blokowania) hormonów odpowiedzialnych za ból i stany zapalne. Stosowany jest przy uśmierzaniu bólu, a także przy leczeniu stanów zapalnych takich jak: zapalenia tkanek miękkich, zapalenia mięśni, bóle menstruacyjne, reumatyzm, osteoporoza, artretyzm. Działa długofalowo.
prednizon – organiczny związek chemiczny, syntetyczny glikokortykosteroid o sumarycznym wzorze chemicznym C21H26O5, analog kortyzolu Zastosowanie
Ma działanie przeciwalergiczne i przeciwzapalne, hamuje reakcje immunologiczne.
Prednizon stosowany jest między innymi w:
1. Zaburzeniach endokrynologicznych:
o choroba Addisona,
o wtórna niewydolność kory nadnerczy,
o wrodzona hiperplazja nadnerczy,
o hiperkalcemia związana z chorobą nowotworową.
2. Chorobach alergicznych nie reagujących na inne metody leczenia.
3. Chorobach autoimmunologicznych:
o autoimmunologiczne zapalenie wątroby,
o toczeń rumieniowaty układowy,
o pęcherzyca,
o niedokrwistość hemolityczna nabyta (choroba Addisona-Biermera),
o stwardnienie rozsiane,
o reumatoidalne zapalenie stawów,
o wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
o choroba Leśniowskiego-Crohna,
o zespół Sjögrena.
4. Chorobach nowotworowych (w połączeniu z odpowiednim leczeniem przeciwnowotworowym):
o białaczki,
o chłoniaki.
tramadol – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny stosowany jako przeciwbólowy syntetyczny lek opioidowy. Jest agonistą receptorów opioidowych o działaniu niewybiórczym μ, δ i κ, ze szczególnym powinowactwem do tego pierwszego, jednak mechanizm działania przeciwbólowego jest złożony i wykracza poza wpływ na receptory opioidowe. Jako lek tramadol stosowany jest w postaci racematu. Enancjomer D(+) ma większe powinowactwo do receptora μ i pod tym względem działa silniej niż forma L(–)[potrzebne źródło]. Ma również komponentę antagonistyczną, co czyni go słabym opioidem z typowym efektem pułapowym. Jako częściowy agonista nie ma zastosowania w terapii zastępczej, gdyż wywołuje objawy odstawienne u osób uzależnionych od alkaloidów fenantrenowych opium. Cecha ta sprawia równocześnie, iż niecelowe jest łączenie kodeiny z tramadolem na drugim stopniu drabiny analgetycznej. Powinowactwo do receptora μ jest 6000 razy słabsze od morfiny, 1000 razy słabsze od metadonu i 10 razy słabsze od kodeiny w OUN. Metabolizowany jest w wątrobie z udziałem CYP2D6 cytochromu P450, m.in. do aktywnej postaci O-demetylotramadolu, który wiąże się swoiście z receptorem μ około 200 razy silniej niż tramadol, wykazując przy tym sześciokrotnie silniejsze działanie przeciwbólowe. Czas półtrwania tramadolu wynosi 5–6 h, zaś O-demetylotramadolu – ok. 7,5 h. Dodatkowy efekt przeciwbólowy związany jest z hamowaniem zwrotnego wychwytu noradrenaliny i serotoniny[ w synapsach zstępującego układu hamowania bólu na poziomie rdzenia. Wykazuje również działanie przeciwkaszlowe. Maksymalna dobowa dawka tramadolu stosowana w lecznictwie, przy której nie obserwuje się depresyjnego wpływu na ośrodek oddechowy, wynosi 400 mg.
