
Ostatnia aktualizacja 28 lipca 2022
Nim wylecisz, popłyniesz, pojedziesz do krajów tropikalnych, poczytaj przed wyjazdem na stronach Ministerstwa Spraw Zagranicznych (msz.gov.pl/pl/informacje_konsularne/profile_krajow/profile_krajow, msz.gov.pl/pl/informacje_konsularne/ostrzezenia/) czego aktualnie możesz się tam spodziewać jako turysta. Ale to nie wszystko, planując wyjazd do Afryki, Ameryki Południowej i Azji warto zastosować zapobiegawczo leczenie antymalaryczne. Należy rozpocząć je na kilka dni przed wyjazdem. Zazwyczaj malaria przebiega z wysoką gorączką i w wyniku leczenia ustępuje, ale istnieje też odmiana malarii atakująca mózg, która jest najczęstszą przyczyną zgonów w tych rejonach świata. Obecnie nie ma skutecznej szczepionki przeciwmalarycznej.
Na naszym obszarze często występującą chorobą odzwierzęcą jest borelioza. Została wykryta po raz pierwszy u dzieci w miasteczku Lyme w Stanach Zjednoczonych, u których objawy były podobne do młodzieńczego zapalenia stawów, w latach siedemdziesiątych XX wieku. Na wniosek matki jednego dziecka, która poddała w wątpliwość diagnozę lekarza i sprawę zgłosiła do władz stanowych, podjęto szczegółowe badania i okazało się, że wszystkie te dzieci były ukłute przez kleszcza. W wyniku badań populacji kleszczy na tym terenie odkryto bakterię – krętka nazwanego przez naukowców borrelia Burgdorferi, która u zwierząt laboratoryjnych wywołała podobne objawy jak u zarażonych dzieci. Na początku chorobę wywołaną przez krętka nazywano „chorobą z Lyme”, później upowszechniła się nazwa „borelioza”.
Kleszcze zazwyczaj żyją w lasach i parkach, najczęściej w runie leśnym. Kleszcze potrafią być bardzo małe – nawet wielkości ziarnka piasku. Borelia nie jest przenoszona przez owady.
Borelioza może dawać objawy ze strony skóry, układu krążenia, układu nerwowego oraz ze strony układu ruchu. Borelioza jest chorobą bakteryjną, a więc powinna być rozpoznana, a jej leczenie koordynowane przez lekarza chorób zakaźnych.
Wczesne objawy pojawiają się na skórze dopiero po kilku dniach, a nawet tygodniach od ukłucia przez kleszcza. Jeżeli wystąpią wczesne objawy są to objawy grypopodobne i tzw. rumień wędrujący – jest to rumień w postaci kółeczka o średnicy co najmniej 5 cm rozszerzający się wraz z upływem czasu od miejsca ukłucia przez kleszcza na zewnątrz. Pojawienie się takiego rumienia wymaga wizyty u lekarza i podjęcia leczenia antybiotykami. Jeżeli nie włączy się leczenia po kilku tygodniach czy miesiącach rumień sam ustąpi. Pominięcie leczenia antybiotykami prowadzi do kolejnego etapu rozwoju choroby. Na tym etapie konieczne będzie przeprowadzenie badań immunologicznych w celu wykrycia zakażenia borrelią. Dopiero po kilku tygodniach od objawów infekcji wywołanych przez krętka można wykryć w organizmie osoby zakażonej przeciwciała przeciw tej bakterii. Objawy ze strony organizmu mogą być różne i o różnym nasileniu. Mogą to być zaburzenia pracy serca, w skrajnych przypadkach wymagające wszczepienia rozrusznika. W przypadku zaatakowania układu nerwowego może to być zapalenie opon mózgowych, porażenie nerwu twarzowego, co może objawiać się np. opadaniem kącika ust, zapalenie nerwów obwodowych. O zakażeniu może świadczyć zmiana na małżowinie usznej – zasinienie. Na szczęście do poważnych następstw zakażenia borrelią dochodzi stosunkowo rzadko.
Objawy choroby mogą się pojawić dopiero po długim czasie od infekcji – wtedy zdiagnozowanie i leczenie jest trudniejsze. W tym okresie mogą wystąpić zmiany w układzie ruchu, układzie nerwowym, zanikowe zapalenie skóry. W przypadku narządu ruchu zazwyczaj występuje zapalenie jednego stawu zazwyczaj kolanowego. W tym okresie choroby niezbędne jest wykonanie badań na obecność przeciwciał, aby potwierdzić lub wykluczyć boreliozę. Badanie wykonuje się z krwi. Jeżeli metodą ELISA zostały stwierdzone przeciwciała przeciw borrelii należy badanie potwierdzić metodą Western blot. Wykonanie badania Western blot w pierwszej kolejności nie da pożądanego wyniku- metoda ta służy do potwierdzenia wyniku badania wykonanego metodą ELISA. Utrudnienie stanowi występowanie przeciwciał u ok 20-30% populacji, szczególnie w rejonach ze zwiększonym występowaniem zakażonych kleszczy tj. m. in. w Sudetach i na Suwalszczyźnie.
Boreliozę leczy się zgodnie z zaleceniami Amerykańskiego Towarzystwa Chorób Infekcyjnych (IDSA).Zalecenia te zostały poparte przez liczne krajowe towarzystwa w tym przez Polskie Towarzystwo Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych. Lekiem pierwszego rzutu jest doksycyklina stosowana doustnie w dawce 200 mg na dobę przez 21 dni. Jeżeli występuje równolegle zapalenie stawów antybiotyk stosuje się przez miesiąc.
Kontrowersje wzbudzają objawy, które określa się terminem „zespół po przebytej chorobie z Lyme”. Objawami tej choroby mogą być bóle mięśni i stawów, uczucie ogólnego zmęczenia, zaburzenia pamięci, zaburzenia koncentracji, bóle głowy i nerwobóle. Podobne dolegliwości występują również u osób, które nigdy na boreliozę nie chorowały. W przypadku zespołu po przebytej chorobie z Lyme antybiotyki nie działają. Objawy te można leczyć jedynie objawowo. Według zaleceń międzynarodowych nie zaleca się więc stosowania antybiotyków. Podejrzewa się, że przyczyną pojawienia się tego zespołu jest zbyt późne włączenie antybiotykoterapii w leczeniu boreliozy.
Wyjątkowo w zaleceniach leczenia boreliozy podaje się czego nie należy stosować ze względu na brak skuteczności. Nie zaleca się m. in. stosowania długotrwałej antybiotykoterapii i większych dawek antybiotyków niż zalecane.
Profilaktyką boreliozy jest odpowiedni ubiór do lasu i stosowanie repelentów na skórę i ubranie oraz dokładny przegląd całego ciała po powrocie z wycieczki do lasu. Ważne jest usunięcia kleszcza możliwie jak najszybciej, aby zmniejszyć ryzyko infekcji.
Nie ma szczepionki na boreliozę. Istnieje jedynie szczepionka zapobiegająca odkleszczowemu zapaleniu opon mózgowych, które jest chorobą wirusową i rzadszą iż borelioza.
Nie zaleca się smarowania kleszcza tłuszczem przed usunięciem. Kleszcz co prawda łatwiej odpadnie, ale podczas duszenia się, jeżeli jest zakażony, wpuszcza do organizmu więcej bakterii. Po usunięciu kleszcza miejsce wkłucia należy zdezynfekować. Zbędna jest wizyta na izbie przyjęć czy u lekarza. Co najmniej przez miesiąc od ukłucia przez kleszcza miejsce ukłucia należy obserwować czy nie pojawia się rumień wędrujący. Wtedy należy udać się do lekarza i poddać antybiotykoterapii zgodnie z zaleceniami międzynarodowymi.
Choroby na jakie jest narażony dorosły świadomy niebezpieczeństw człowiek, jadący do kraju tropikalnego, na przykładzie Brazylii. Poniższe informacje były rozpowszechniane dla tych, którzy wybierali się na letnie igrzyska olimpijskie 2016
Choroby przenoszone drogą pokarmową:
są wywoływane przez bakterie i wytwarzane przez nie toksyny, wirusy, pasożyty, grzyby, toksyny roślinne i zwierzęce, chemiczne substancje toksyczne.
Drogi szerzenia: Do zakażenia lub zatrucia pokarmowego dochodzi poprzez spożycie skażonej żywności lub wody lub poprzez skażone ręce. Skażenie produktów żywnościowych może nastąpić na skutek wykorzystywania do ich produkcji zanieczyszczonych drobnoustrojami surowców, bądź na skutek ich niewłaściwego przygotowywania, przechowywania, transportowania, magazynowania czy dystrybucji.
Objawy: najczęściej przebiegają zwykle pod postacią ostrego nieżytu żołądkowo-jelitowego, gdzie początkowo dominują wymioty, po czym dodatkowo pojawia się biegunka (zwykle wodnista, rzadziej zapalna); możliwe jest znaczne odwodnienie; czasem zakażenie może przybierać postać biegunki z obecnością świeżej krwi w stolcu i kurczowego bólu brzucha lub zespołu durowego, w którym dominuje wysoka gorączka (39–40°C), ból głowy i brzucha.
Uwaga! Podróżni przebywający w Brazylii są także narażeni na kolonizację przewodu pokarmowego przez wielolekooporne bakterie z rodziny Enterobacteriaceae do 3 miesięcy od powrotu.
Choroby przenoszone przez komary:
malaria, żółta gorączka, Zika, chikungunya, gorączka Denga – wywoływane przez wirusy przenoszone podczas ukąszenia komarów gatunków bytujących w strefie klimatycznej, w której położna jest Brazylia.
1. Komary przenoszące malarię są aktywne w porach wieczornych oraz nocnych.
2. Komary przenoszące pozostałe choroby wykazują aktywność w ciągu dnia, w szczególności o poranku oraz późnym popołudniem i występują zarówno na terenach wiejskich,
w lasach tropikalnych, jak i w miastach.
3. Pomimo faktu, że igrzyska odbywać się będą w sezonie zimowym, w czasie którego liczebność populacji komarów zwykle jest niższa, nie można całkowicie wykluczyć zachorowania.
4. Zakażenia wirusem Zika –odnotowywane w Brazylii od 2015 r. stanowią istotne zagrożenie stanowi dla kobiet planujących ciążę lub kobiet ciężarnych ze względu na możliwość spowodowania wad wrodzonych u płodów w postaci małogłowia .
5. Żółta gorączka – występuje w regionach: Acre, Amapá, Amazonas, Distrito Federal (włącznie ze stolicą Brasília), Goiás, Maranhão, Mato Grosso, Mato Grosso do Sul, Minas Gerais, Pará, Rondônia, Roraima, Tocantins, częściowo obszary Bahia, Paraná, Piauí, Rio Grande do Sul, Santa Catarina, São Paulo, Wodospady Iguaçu:
- osobom podróżującym do ww. regionów zaleca się zaszczepienie przeciwko żółtej gorączce (mapa),
- dla osób podróżujących do innych niż ww. regionów, w tym wyłącznie do miast Fortaleza, Recife, Rio de Janeiro, Salvador i São Paulo szczepienie przeciwko żółtej gorączce nie jest zalecane,
- szczegółowe rekomendacje Ministerstwa Zdrowia Brazylii.
6. Malaria – występuje w regionach: Acre, Amapá, Amazonas, Maranhaõ, Mato Grosso, Para, Rondonia, Roraima, Tocantins, a także na miejskich obszarach Belem, Boa Vista, Macapa, Manaus, Maraba, Porto Velho, i Santarem. Sporadycznie odnotowywana w Cuiaba. Nieobecna na obszarze wodospadów Iguaçu (mapa).
7. Denga – infekcyjna choroba tropikalna wywoływana przez wirus dengi. Objawy obejmują gorączkę, ból głowy, mięśni i stawów oraz charakterystyczną wysypkę, przypominającą spotykaną w odrze. W odosobnionych przypadkach choroba prowadzi do zagrażającej życiu gorączki krwotocznej z krwotokami, trombocytopenią i hipowolemią, może się także rozwinąć wstrząs. Dengę przenosi kilka gatunków komarów należących do rodzaju Aedes, zwłaszcza Aedes aegypti. Wirus występuje w czterech typach. Infekcja jednym z nich pozostawia zazwyczaj odporność na całe życie, zapewniając tylko krótkoterminową odporność na inne typy wirusa. Kolejne infekcje różnymi typami podnoszą ryzyko ciężkich powikłań. Brak komercyjnie dostępnej szczepionki, prewencja polega na redukcji siedlisk i ilości komarów oraz zmniejszaniu ekspozycji na ukłucia.
8. Chikungunya – choroba wywołana jest przez arbowirusa Chikungunya (alfawirus z rodziny Togaviridae). Choroba przenoszona jest przez komary (Aedes aegypti, Aedes albopictus lub Aedes polynesiensis). Nie występuje transmisja pomiędzy ludźmi. Rezerwuarem zarazka są małpy. Wirus pochodzi z Afryki. Stwierdzono dwie mutacje pozwalające egzystować w Aedes albopictus.
Choroby, którym można zapobiegać w drodze szczepień:
1. grypa – panuje w sezonie zimowym, który jest sezonem grypowym na półkuli południowej.
Meteorologiczne pory roku
strefa podzwrotnikowa
- wiosna: od 1 marca do 31 maja.
- lato: od 1 czerwca do 31 sierpnia
- jesień: od 1 września do 30 listopada
- zima: od 1 grudnia do 28 lub 29 lutego
półkula północna między zwrotnikiem Raka a kołem podbiegunowym północnym:
- wiosna: od 9 marca do 8 czerwca
- lato: od 8 czerwca do 8 września
- jesień: od 8 września do 8 grudnia
- zima: od 8 grudnia do 9 marca
półkula południowa między zwrotnikiem Koziorożca a kołem podbiegunowym południowym:
- wiosna: od 19 września do 19 grudnia
- lato: od 19 grudnia do 21 marca
- jesień: od 21 marca do 20 czerwca
- zima: od 20 czerwca do 19 września
2. choroba meningokokowa – ostra choroba bakteryjna występująca na całym świecie, zachorowania szerzą się drogą kropelkową przez bezpośredni kontakt z wydzieliną dróg oddechowych chorego (pocałunki) lub kontakt pośredni (np. korzystanie ze wspólnych sztućców, naczyń). Na zakażenie najbardziej narażone są małe dzieci (do 4 lat), oraz młodzi ludzie (między 15 a 24 rokiem życia).
3. odra i różyczka – nie występują w Brazylii, jednak zachorowania występują w wielu innych regionach świata. Zachorować może każdy kto nie był szczepiony lub nie przechorował, niezależnie od wieku. Istnieje możliwość zawleczenia odry i różyczki do Brazylii wraz z osobami podróżującymi z innych państw świata, w których występują zachorowania (więcej informacji)
4. polio – zachorowania występują w Afganistanie i Pakistanie. Zachorować może każdy, kto nie był szczepiony, niezależnie od wieku. Istnieje możliwość zawleczenia polio do Brazylii wraz z osobami podróżującymi z Pakistanu i Afganistanu (więcej informacji).
Choroby przenoszone drogą kontaktów płciowych:
- wirus HIV (AIDS),
- wzw typu B,
- rzeżączka,
- kiła,
- chlamydiozy układu moczowo-płciowego,
- wzw typu C- możliwe w przypadku uszkodzenia skóry i błon śluzowych okolic intymnych, odbytu, jamy ustnej.
Choroby przenoszone drogą krwiopochodną:
- wirus HIV (AIDS),
- wzw typu B,
- wzw typu C
– szerzą się w szczególności poprzez drobne zabiegi medyczne oraz zabiegi estetyczne (kosmetyczne, tatuażu, piercingu) wykonywane przy użyciu niesterylnych ostrych narzędzi, przy wielokrotnym wykorzystaniu sprzętu wyłącznie jednorazowego użytku, bez zachowania higieny rąk oraz warunków higieniczno-sanitarnych otoczenia wykonywanego zabiegu. Istotne ryzyko zakażenia wiąże się także z przyjmowaniem narkotyków drogą dożylną, przy użyciu wspólnych igieł i strzykawek.
Inne choroby zakaźne:
wścieklizna – śmiertelna choroba odzwierzęca. Wirus szerzy się w wyniku pogryzienia człowieka przez chore zwierzę lub poprzez kontakt śliny wściekłego zwierzęcia z raną na ciele człowieka. Zagrożenie stanowią głównie bezpańskie psy, koty, zwierzęta dzikie tj. lisy, małpy, niektóre gatunki nietoperzy, choć także inne zwierzęta mogą być zarażone. Należy unikać wszelkiego kontaktu ze zwierzętami, szczególnie podczas przebywania na obszarach wiejskich i leśnych.
REKOMENDACJE (instrukcja) DLA OSÓB PODRÓŻUJĄCYCH DO BRAZYLII:
1. Należy skontaktować się z lekarzem medycyny podróży lub lekarzem medycyny chorób tropikalnych, najlepiej nie później niż 4 – 6 tyg. przed planowaną podróżą. Pozwoli to na przyjęcie zalecanej przez lekarza profilaktyki.
2. Osoby z krajów UE powinny wykonać wszystkie szczepienia zgodnie z obowiązującym kalendarzem szczepień przeciwko: poliomyelitis, błonicy, tężcowi, krztuścowi, odrze, śwince i różyczce.
3. Należy przestrzegać zaleceń dotyczących szczepień przeciwko żółtej gorączce obowiązujących na wybranych obszarach Brazylii, jeśli podróżni będą przebywać w tych rejonach.
4. Należy rozważyć przyjęcie profilaktyki przeciwmalarycznej, w przypadku zamiaru pozostawania w rejonach malarycznych Brazylii.
5. Należy unikać kontaktów z bezpańskimi psami i kotami oraz dzikimi zwierzętami i w przypadku pokąsania przez zwierzęta zgłosić się do lekarza w celu zastosowania profilaktyki poekspozycyjnej lub przyjąć szczepienia przeciwko wściekliźnie przed wyjazdem, jeżeli planuje się pozostanie dłużej niż jeden miesiąc i pobyt na obszarach wiejskich.
6. Należy rozważyć przyjęcie szczepień przeciwko grypie.
7. Należy pamiętać, że istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia wzw typu A w porównaniu do krajów UE.
8. Należy przestrzegać standardowych zasad higieny w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia chorób przewodu pokarmowego, do których należy: używanie butelkowanych napojów i wody mineralnej, korzystanie z fabrycznie zapakowanych kostek lodu, spożywanie dokładnie dogotowanego mięsa i ryb, spożywanie sałatek podawanych w temperaturze poniżej 5°C oraz dbanie o dokładne mycie wszystkich owoców i warzyw przed spożyciem.
9. Należy sprawdzać ogólne warunki higieniczne przygotowywania powszechnych produktów lokalnych takich jak: świeżo wykonywane soki owocowe, woda kokosowa, drinki i koktajle.
10. Należy przestrzegać podstawowych zasad higieny, w tym szczególnie myć ręce:
- przed kontaktem z żywnością i podczas jej przygotowywania,
- przed każdym spożyciem posiłku,
- każdorazowo po wyjściu z toalety.
11. Należy przestrzegać zasad higieny oddychania (w czasie kaszlu i kichania należy zakrywać nos i usta chusteczką jednorazową, a w przypadku gdy skończyły się chusteczki – kaszleć i kichać w zgięcie łokciowe).
12. Należy unikać ryzykownych zachowań, w tym kontaktów seksualnych bez zabezpieczenia.
13. Kobiety w ciąży lub kobiety planujące ciążę powinny:
- zdecydowanie rozważyć odłożenie podróży do Brazylii,
- skonsultować się przed wyjazdem z lekarzem specjalistą ginekologii i położnictwa, w przypadku braku możliwości rezygnacji z odbywania podróży, w celu określenia indywidualnego ryzyka oraz możliwych środków ochrony osobistej minimalizujących ukąszenie komarów,
- skonsultować się z lekarzem specjalistą ginekologii i położnictwa po powrocie z Brazylii.
14. Mężczyzna powracający z Brazylii, bez względu na brak objawów zakażenia, powinien powstrzymać się od kontaktów seksualnych z partnerką w ciąży przez cały ten okres, zaś w przypadku braku takiej możliwości, stosować zabezpieczenie w postaci prezerwatywy do czasu porodu (ze względu na możliwość przechodzenia wirusa Zika przez łożysko tj. od zakażonej matki do płodu) w celu ochrony rozwijającego się płodu.
15. Osobom powracającym z Brazylii, zaleca się powstrzymanie się od kontaktów seksualnych przez okres minimum 8 tygodni w przypadku braku objawów zakażenia Zika, lub przez przynajmniej 6 miesięcy w przypadku wystąpienia objawów zakażenia. Jedną z alternatywnych metod zabezpieczenia jest stosowanie prezerwatywy, która chroni także przed innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową.
16. Osoby, u których stwierdza się przewlekle przebiegające choroby takie jak: cukrzyca, choroby płuc, niewydolność nerek, niewydolność krążenia powinny skonsultować się z lekarzem przed podjęciem decyzji o wyjeździe.
17. Podróżni, którzy zostaną poddani hospitalizacji w krajach UE w ciągu jednego roku od momentu opuszczenia placówki medycznej w Brazylii, powinni zgłosić fakt pobytu w szpitalu w Brazylii w celu przyspieszenia stwierdzenia wystąpienia nabycia lekoopornej bakterii oraz szybkiego wdrożenia odpowiednich działań mających na celu zapobiegnięcie rozprzestrzenianiu się tych bakterii w UE.
18. W razie zachorowania w trakcie pobytu należy natychmiast poprosić o pomoc lekarską.
19. W przypadku wystąpienia niepokojących objawów chorobowych po powrocie należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, informując o przebytej podróży.
Do ciebie należy dobrowolna decyzja, czy odpowiednie postępowanie przed podróżą do krajów tropikalnych, może uchronić cię przed takimi zabiegami po powrocie jak:
- Żywienie dojelitowe
- Przetaczanie koncentratu/krwinek czerwonych
- Przetaczanie koncentratu/ ubogoleukocytarnego koncentratu krwinek płytkowych z aferezy
- Przetaczanie koncentratu krwinek płytkowych z krwi pełnej
- Przetaczanie osocza
- Przetaczanie napromienianego i filtrowanego koncentratu krwinek płytkowych
- Leczenie przetoczeniami immunoglobulin
- Przetaczanie ubogoleukocytarnego koncentratu krwinek czerwonych
- Kompletne żywienie pozajelitowe
- Przetaczanie krioprecypitatu
- Przetaczanie napromienianego koncentratu krwinek czerwonych
aby, wyleczyć cię z nabytego w krajach tropikalnych wirusa.
——————————————————
Wykaz zakażeń i chorób zakażnych z ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. z póżniejszymi zmianami o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi:
1) (uchylony)
2) bąblowica i wągrzyca;
3) biegunki o etiologii infekcyjnej lub nieustalonej u dzieci do lat 2;
4) błonica;
5) borelioza z Lyme;
6) bruceloza;
6a) Chikungunya;
7) chlamydiozy i inne zakażenia nierzeżączkowe układu moczopłciowego;
8) cholera;
9) choroba Creutzfeldta-Jakoba i inne encefalopatie gąbczaste;
9a) choroba wirusowa Ebola (EVD);
10) czerwonka bakteryjna;
11) dur brzuszny i zakażenia pałeczkami durowymi;
12) dur wysypkowy (w tym choroba Brill-Zinssera) i inne riketsjozy;
13) dury rzekome A, B, C i zakażenia pałeczkami rzekomodurowymi;
14) dżuma;
15) giardioza;
16) gorączka Q;
17) gruźlica i inne mikobakteriozy;
18) grypa (w tym grypa ptaków u ludzi);
19) inwazyjne zakażenia Neisseria meningitidis;
20) inwazyjne zakażenia Streptococcus pneumoniae;
21) inwazyjne zakażenia Streptococcus pyogenes;
22) inwazyjne zakażenie Haemophilus influenzae;
23) jersinioza;
24) kampylobakterioza;
25) kiła;
26) kryptosporydioza;
27) krztusiec;
28) legioneloza;
29) leptospirozy;
30) listerioza;
31) nagminne zapalenie przyusznic (świnka);
32) nosacizna;
33) odra;
34) ornitozy;
35) ospa prawdziwa;
36) ospa wietrzna;
37) ostre nagminne porażenie dziecięce (poliomyelitis) oraz inne ostre porażenia wiotkie, w tym zespół Guillaina-Barrégo;
38) płonica;
39) pryszczyca;
40) różyczka i zespół różyczki wrodzonej;
41) rzeżączka;
42) salmonelozy inne niż wywołane przez pałeczki Salmonella Typhi i Salmonella Paratyphi A, B, C oraz zakażenia przez nie wywołane;
43) tężec;
44) toksoplazmoza wrodzona;
45) tularemia;
46) wąglik;
47) wirusowe gorączki krwotoczne, w tym żółta gorączka;
48) wirusowe zapalenia wątroby (A, B, C, inne) oraz zakażenia wywołane przez wirusy zapalenia wątroby;
49) (uchylony)
50) włośnica;
51) wścieklizna;
52) zakażenia żołądkowo-jelitowe oraz zatrucia pokarmowe o etiologii infekcyjnej lub nieustalonej;
53) zakażenia szpitalne oraz zakażenia biologicznymi czynnikami chorobotwórczymi opornymi na antybiotyki kluczowe dla leczenia;
54) zakażenia wirusem zachodniego Nilu;
55) zakażenie ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV) i zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS);
55a) zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych lub mózgu o etiologii infekcyjnej lub nieustalonej;
56) zatrucie jadem kiełbasianym (botulizm);
57) zespół hemolityczno-mocznicowy i inne postaci zakażenia werotoksycznymi pałeczkami Escherichia coli (STEC/VTEC);
58) zespoły ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej (SARI) lub innej niewydolności narządowej o etiologii infekcyjnej lub nieustalonej;
59) zimnica (malaria).
żródło: Centers for Disease Control and Prevention (CDC), dr n. med. Ewa Stanisławska-Biernat, reumatolog z Kliniki Reumatologii Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji
Inne materiały
- Znakomity
- Bardzo Dobry
- Dobry
- Przeciętny
- Słaby
- Beznadziejny
Więcej
Czy ludzie agresywni powinni być izolowani i co się dzieje z ich mózgiem?
Czy Polsce grozi epidemia Ćpunów?
Ci ludzie są tak głupi a może tak mądrzy albo chorzy?