Mukormykoza

Ostatnia aktualizacja 28 lipca 2022

Mukormykoza

Mukormykoza (zygomikoza) to zakażenie grzybami z klasy Zygomycetes, głównie Mucor ramosissimus, Rhizomucor pusillus i Rhizopus oryzae. Szesnaście gatunków Zygomycetes zakaża człowieka. Zygomycetes (grzyby śluzowe) to pospolite grzyby pleśniowe rosnące w wilgotnym środowisku. Grzyby powszechnie posiadają chitynę jako polisacharyd strukturalny, ale Zygomycetes syntetyzują chitozan, deacetylowany homopolimer chityny. Dlatego też surowica β-D-glukanu, laboratoryjnego markera infekcji grzybiczej, jest ujemna w przypadku mukormykozy.

Głównymi miejscami występowania mukormykozy są płuca i jama przynosowa. Formowanie konidioforów jest rzadko spotykane w przypadku infekcji w jamie nosowej. Ogólnymi cechami układowej mukormikozy są krwotoczne zawały tkanek i narządów objętych zakażeniem. Mikroskopowo w skrzeplinie grzybiczej widoczne są słabo bazofilne i szerokie hyfusy, wykazujące brak tworzenia przegród i szeroki kąt lamifikacji. Preparaty rozmazu stempli (Rycina 53) ujawniają typową morfologię mikroskopową grzybicy śluzowej. Zakażenie Zygomycetes charakteryzuje się mikroskopowo angioinwazyjnością i słabą reaktywnością z barwnikiem Grocotta, co ilustruje Rycina 54. Jednakże, niektóre zmiany chorobowe w przebiegu mukormykozy wykazują wyraźną bazofilię z silną reaktywnością Grocotta (patrz Rycina 57, przedstawiająca mukormykozę jelit noworodków).

Rysunek 53.Mukormykoza. Powstawanie konidioforów w jamie przynosowej i preparat cytologiczny stempla mukormykozy mózgu w przypadku ostrej białaczki dziecięcej. Napowietrzony stan wzrostu w jamie jest niezbędny do tworzenia konidioforów (H&E i immunostain dla antygenu Rhizomucor). Nieprzegrodowe strzępki wykazują zmienną grubość. Szeroki kąt lamifikacji różni się od Aspergillus hyphae (PAS i Giemsa, dzięki uprzejmości dr Suzuko Moritani, patologa w Shiga Medical University Hospital w Otsu, Japonia).

Rys 54. Angioinwazyjna mukormykoza. Zygomycetes często wykazuje angioinwazję, co prowadzi do krwotocznego zawału narządu i tkanki. Słaba reaktywność z barwnikami H&E i Grocott jest charakterystyczna dla tego oportunistycznego grzyba, jak wskazują groty strzałek. Strzępki są wyraźnie immunoreaktywne z przeciwciałem monoklonalnym przeciwko Rhizomucor, które reaguje krzyżowo z Zygomycetes, ale nie z Aspergillus lub Candida.

Mukormykoza skórna jest rzadko spotykana jako skórna manifestacja mukormykozy układowej. Rzadką, śmiertelną odmianą jest śluzakowatość twarzoczaszki (rhinocerebral), która jest spotykana jako powikłanie źle kontrolowanej cukrzycy. Angioinwazyjna kolonizacja Zygomycetes agresywnie postępuje od jamy przynosowej do pokrywającej ją skóry twarzy i do dolnej części płata czołowego mózgu (rys. 55).