Na nerwy na ból na wymioty na dezynfekcje i rosną w każdym rowie

Ostatnia aktualizacja 28 lipca 2022

Olejki eteryczne są syntetyzowane przez rośliny zarówno wewnętrznie (gruczoły wydzielnicze rozmieszczone wewnątrz roślin), jak i zewnętrznie (gruczoły wydzielnicze umieszczone na powierzchni roślin). Są one wytwarzane przez różne organy roślinne, takie jak kwiaty, zioła, pąki, liście, owoce, gałązki, kora, nasiona, drewno, kłącza i korzenie, i mogą być gromadzone w specyficznych strukturach histologicznych (trichomach gruczołowych, jamach wydzielniczych i przewodach żywicznych).

Gatunki roślin, które wytwarzają olejki eteryczne, nazywane są roślinami aromatycznymi i występują na całym świecie; rośliny te (ponad 17 000 gatunków) należą do ograniczonej liczby rodzin: Asteraceae, Cupressaceae, Lamiaceae, Lauraceae, Rutaceae, Myrtaceae, Piperaceae i Poaceae.

Olejki eteryczne składają się głównie z monoterpenów i seskwiterpenów syntetyzowanych w cytoplazmie i plastydach.

Właściwości farmaceutyczne i terapeutyczne roślin przypisuje się właśnie olejkom eterycznym i są one związane z ich składem chemicznym. Na całym świecie badacze od czasu do czasu ustalają różne właściwości farmaceutyczne i terapeutyczne olejków eterycznych. Prowadzono szeroko zakrojone prace mające na celu wykorzystanie olejków eterycznych do leczenia wielu chorób zakaźnych za pomocą środków farmaceutycznych.

Badania naukowe wykazały, że jakościowo 100% czysty olejek eteryczny, wolny od zanieczyszczeń, ma potencjał łagodzenia chronicznego bólu, poprawy nastroju, regeneracji uszkodzonych komórek i leczenia chorób zagrażających życiu, powszechnie występujących na świecie.

Skład chemiczny tych olejków eterycznych różni się znacznie w zależności od położenia geograficznego, pochodzenia botanicznego, genetyki, endofitów bakteryjnych i technik ekstrakcji.

Olejki eteryczne są powszechnie stosowane w przemyśle spożywczym i kosmetycznym. Mogą być stosowane jako naturalna alternatywa dla preparatów syntetycznych (leków) w profilaktyce i leczeniu chorób zakaźnych. Tradycyjnie stosuje się je w leczeniu innych schorzeń np. dróg oddechowych, układu pokarmowego, ginekologicznych, infekcji andrologicznych, endokrynologicznych, sercowo-naczyniowych, układu nerwowego i skóry. Wiele z nich wykazało również działanie przeciwnowotworowe.

Spośród zabiegów medycyny komplementarnej szczególną uwagę zajmują zabiegi z wykorzystaniem olejków eterycznych, które ze względu na swoją przyjemną i nieinwazyjną naturę mogą okazać się bardzo przydatne. Aromaterapię często łączy się z innymi zabiegami, takimi jak masaż, dlatego trudno jest wyizolować ich działanie w przypadku stosowania miejscowego.

Istnieją jednak pewne kliniczne dowody naukowe przemawiające za stosowaniem olejków eterycznych w różnych fazach leczenia przed- i pooperacyjnego. Należy zauważyć, że takie podejście jest skuteczne także w krajach o niekorzystnej sytuacji ekonomicznej, gdzie średni/niski koszt tej terapii może być pokryty przez system opieki zdrowotnej.

Mechanizm działania aromaterapii wziewnej rozpoczyna się od absorpcji lotnych cząsteczek przez błonę śluzową nosa. Cząsteczki zapachowe są następnie przekształcane w sygnały chemiczne, które wędrują w kierunku opuszki węchowej i ewentualnie innych części układu limbicznego, oddziałując na układ neuropsychologiczny w celu wywołania charakterystycznych efektów fizjologicznych i psychologicznych.

• Lęk przedoperacyjny jest częstym problemem, z którym borykają się pacjenci poddawani zabiegom chirurgicznym. Zabiegi chirurgiczne, niezależnie od stopnia trudności interwencji, mogą wywoływać znaczne obawy, zgłaszane głównie jako lęk przed utratą przytomności, sama operacja oraz ból podczas wychodzenia ze znieczulenia.

Wielu niespokojnych pacjentów otrzymuje leki, takie jak środki uspokajające, które mogą wiązać się z niepożądanymi skutkami ubocznymi i zmniejszać ich zdolność do aktywnego i pozytywnego udziału w opiece pooperacyjnej. Najodpowiedniejsze olejki na stany lękowe to lawendowy i pomarańczowy i istnieje na ich temat różnorodna literatura.

• Ból okołooperacyjny jest w rzeczywistości dobrze kontrolowany przez leki, których działania niepożądane są dobrze znane. W kontrolowaniu bólu techniki wsparcia psychologicznego mogą osiągnąć dobre wyniki poprzez rozproszenie uwagi, rozluźnienie mięśni i wyobraźnię, zmniejszając w ten sposób wymagania dla tradycyjnych środków przeciwbólowych, a tym samym zmniejszając częstość występowania działań niepożądanych.

W „hipotezie rozproszenia” każdy postrzegany bodziec czuciowy otoczenia jest wystarczający do zmniejszenia odczuwanego bólu, ponieważ sam bodziec zmniejsza zasoby poznawcze skupiające się na bólu.

Aromaterapia jest jedną z potencjalnych metod zmniejszania bólu okołooperacyjnego, ale jej dowody są nadal słabe.

• Nudności i wymioty pooperacyjne są częstym skutkiem ubocznym znieczulenia ogólnego. Około jedna trzecia wszystkich osób poddawanych zabiegom chirurgicznym cierpi na te schorzenia o różnym nasileniu. Obecna terapia ma sedację jako efekt uboczny.

Wskazania do stosowania olejków eterycznych ograniczają się głównie do imbiru ( Zingiber officinale ), mięty zielonej ( M. spicata ) i mięty pieprzowej ( M.     piperita ).

• Dezynfekcja. Cytotoksyczne działanie olejków eterycznych, głównie dzięki obecności fenoli, aldehydów i alkoholi, jest z powodzeniem wykorzystywane przeciwko komórkom prokariotycznym. Bakterie wystawione in vitro na różne olejki eteryczne wykazują przepuszczalność błon, utratę jonów, wyciek makrocząsteczek i lizę.

Najczęściej stosowanymi olejkami eterycznymi ze względu na ich właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze są olejek z drzewa herbacianego, para destylowana z liści i końcowe gałązki Melaleuca alternifolia.

Tabela 1. Właściwości chemiczne związków olejku eterycznego i niektóre rodzaje aktywności biologicznej

Szeroka perspektywa terapeutyczna olejków eterycznych pochodzenia roślinnego przyciągnęła uwagę badaczy na całym świecie w celu zbadania ich właściwości przeciwnowotworowych, ponieważ ich sposób działania jest zupełnie inny niż klasycznych chemioterapeutyków cytotoksycznych. Ponadto, fascynującą cechą jest ich potencjał jako leków w terapiach opartych na aromatach lub jako nośników do dostarczania leków.

Olejki eteryczne zmieniają zastosowanie od kulinarnych do zastosowań farmaceutycznych i terapeutycznych, a także do wytwarzania zapachów i produktów pielęgnacyjnych. Zyskują na znaczeniu, jako wykorzystywane w napojach, przemyśle spożywczym, kosmetycznym i zapachowym do produkcji cennych perfum, środków upiększających, mydeł, szamponów i żeli czyszczących. Znaczącym wkładem olejków eterycznych jest również ich wykorzystanie w przemyśle rolno-spożywczym w celu zwiększenia walorów sensorycznych produktów spożywczych.

Skład chemiczny olejku eterycznego

Skład chemiczny olejków eterycznych różni się w zależności od rośliny, składniki olejków eterycznych są z natury lotne i nielotne, dlatego też są one szeroko klasyfikowane jako lotne i nielotne. Ponadto lotne frakcje olejków aromatycznych są chemicznie tworzone przez składniki mono- i seskwiterpenowe oraz kilka pochodnych tlenowych wraz z alkoholami, aldehydami alifatycznymi i estrami, podczas gdy frakcje nielotne są chemicznie tworzone przez karotenoidy, kwasy tłuszczowe, flawonoidy i woski.

Skład chemiczny olejków eterycznych określa się metodą chromatografii gazowej ze spektrometrią mas (GC-MS). Metoda ta jest prosta, skuteczna i daje szybkie wyniki. Ponadto, jest to szeroko stosowana technika analityczna do oznaczania składników olejków eterycznych. GC-MS zapewnia prawidłowy profil składników olejku eterycznego i służy jako odcisk palca danej partii olejku eterycznego. Szczególne właściwości olejków mogą być odzwierciedlone w ich składzie chemicznym, a GC-MS jest wiarygodną techniką wskazującą czystość olejków eterycznych w większości przypadków. Poniżej przedstawiono składniki olejków eterycznych.

Klasy związków olejków eterycznych i ich aktywność biologiczna

Węglowodory

Największą grupę związków występujących w olejkach eterycznych stanowią węglowodory. Węglowodory składają się z cząsteczek węgla i wodoru. Węglowodory występujące w olejkach eterycznych zaliczane są do grupy zwanej terpenami (monoterpeny: C10, seskwiterpeny: C15 i diterpeny: C20). Na podstawie składu fizycznego terpeny mogą być ambrowate, alicykliczne (monocykliczne, bicykliczne lub tricykliczne) lub acykliczne. Terpeny, które są składnikami olejków eterycznych, to β-pinen, α-sabinen, mircen, α-pinen, p-cymen, mircen, α-phellandren, pmentan, tujan, fenchan, limonen, azulen, kadinen, sabina i farnezen.

Estry

Estry to związki chemiczne składające się z kwasu organicznego lub nieorganicznego z jedną grupą hydroksylową zastąpioną grupą alkilową. Estry są zazwyczaj spotykane w dużej liczbie olejków eterycznych i znane są ze swojego przyjemnego zapachu, który nadaje olejkom eterycznym słodki zapach. Do powszechnie występujących olejków eterycznych zawierających estry należą: octan linalilu, octan geraniolu, octan eugenolu i octan bornylu. Estry mają działanie przeciwzapalne, spazmolityczne, senne i przeciwgrzybicze (tabela 1).

Alkohole

Alkohol zawierający olejki eteryczne ma przyjemny rodzaj zapachu. Olejki eteryczne zawierające alkohol są najbardziej opłacalnymi składnikami olejków eterycznych pod względem terapeutycznym i nie odnotowano żadnych przeciwwskazań do ich stosowania. Linalol, mentol, borneol, santalol, nerol, cytronellol i geraniol to niektóre z ważnych alkoholi występujących w olejkach eterycznych. Wiadomo, że zachowują one właściwości przeciwbakteryjne, antyseptyczne, tonizujące, równoważące i spazmolityczne (tabela 1).

Fenole

Są to alkohole aromatyczne, które są bardzo reaktywne chemicznie, lekko trujące i działają drażniąco na skórę i błony śluzowe. W temperaturze pokojowej występują w postaci kryształów. Ważnymi olejkami eterycznymi zawierającymi fenole są tymol, eugenol, karwakrol i chawikol. Olejki eteryczne zawierające fenole jako składniki posiadają następujące właściwości: przeciwdrobnoustrojowe, przeciwzapalne, stymulują układ odpornościowy i nerwowy oraz mogą obniżać poziom cholesterolu (tab. 1).

Ketony

Ketony takie jak karwon, menton, pulegon, fenchon, kamfora, tujon i werbenon to niektóre z powszechnych przykładów ketonów występujących w olejkach eterycznych. Te grupy związków są stabilne chemicznie i nie mają zapachu ani smaku, jak pozostałe grupy związków. Poza pewnymi efektami leczniczymi, stwierdzono, że ketony zachowują działanie neurotoksyczne i poronne w niektórych przypadkach, podobnie jak kamfora i tujon. Wykazano, że olejki eteryczne zawierające ketony mają właściwości mukolityczne, regenerujące komórki, opiatowe, przeciwwirusowe, przeciwbólowe i trawienne (tabela 1).

Aldehydy

Aldehydy występujące w olejkach eterycznych obejmują cytral (geranial i neral), mirtenal, kuminaldehyd, cytronelal, cynamaldehyd i benzaldehyd. W przeciwieństwie do ketonów aldehydy zachowują słodkie, przyjemne owocowe zapachy i są obecne w powszechnie stosowanych ziołach kuchennych, takich jak kminek i cynamon. Ta grupa związków jest niestabilna i łatwo się utlenia, ponadto wiele aldehydów wykazuje działanie drażniące błony śluzowe i uczulające skórę. Jeśli chodzi o zastosowanie terapeutyczne, aldehydy wykazują działanie przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne, tonizujące, rozszerzające naczynia krwionośne, hipotensyjne, uspokajające, przeciwgorączkowe i spazmolityczne (Tabela 1).

Mechanizm działania bioaktywnych składników olejków eterycznych

Sposób działania olejków eterycznych jest różny. Sposób działania zależy od składu chemicznego i struktury molekularnej składników olejku eterycznego.

Działanie antybakteryjne

Ważną cechą olejków eterycznych jest ich hydrofobowość, która umożliwia im przenikanie do lipidów błony komórkowej bakterii, co powoduje, że staje się ona bardziej przepuszczalna, a w konsekwencji następuje wyciek jonów i cząsteczek komórkowych, co powoduje większą utratę zawartości komórki, prowadząc do jej śmierci. np. aldehyd trans-cynamonowy może hamować wzrost E. coli i Salmonella typhimurium. Stwierdzono, że olejki eteryczne zawierające głównie aldehydy i fenole, na przykład cynamaldehyd, cytral, karwakrol, eugenol i tymol, charakteryzują się największą aktywnością przeciwbakteryjną, a następnie olejki eteryczne zawierające alkohole terpenowe.

Działanie przeciwgrzybicze

Działanie przeciwgrzybicze jest podobne w sposobie działania do opisanego dla bakterii. W przypadku drożdży stwierdzono, że potencjalny gradient wodoru (pH) przez błonę cytoplazmy i zablokowanie produkcji energii w komórkach powoduje przerwanie ciągłości błony komórkowej grzyba, co prowadzi do jego śmierci. Działanie przeciwgrzybicze wobec C. albicans wykazała kombinacja olejków eterycznych z goździka i różeńca górskiego (Rosmarinus officinalis). Trans-antol, główny składnik olejku eterycznego anyżu, wykazał działanie przeciwgrzybicze wobec grzyba nitkowatego Mucor mucedo. Stwierdzono, że olejek eteryczny otrzymany z owoców cytrusowych, zawierający aktywny składnik limonen, hamuje wzrost Aspergillus niger, powodując szkodliwe zmiany morfologiczne, takie jak utrata cytoplazmy hyfusów grzybiczych i pączkowanie końcówek hyfusów. Wykazano również, że olejek eteryczny z drzewa herbacianego zawierający składniki zmienia przepuszczalność i płynność błony komórkowej Candida albicans.

Aktywność przeciwwirusowa

Olejek eteryczny z solioliny wykazuje działanie przeciwwirusowe wobec HSV-1 i HSV-2, zapobiegając rozprzestrzenianiu się wirusa z komórki na komórkę w zakażonych komórkach. Olejek bezpośrednio inaktywował cząsteczki wirusa, zapobiegając w ten sposób adsorpcji wirionów na komórkach gospodarza. Izoborneol, powszechnie występujący alkohol monoterpenowy, wykazał podwójną aktywność wirusobójczą wobec HSV-1, hamując glikozylację polipeptydów wirusa. Przeciwwirusowe działanie olejku eterycznego wynika przede wszystkim z bezpośredniego działania wirusobójczego (poprzez denaturację białek strukturalnych lub glikoprotein wirusa). Proponowane mechanizmy sugerują, że olejki eteryczne ingerują w otoczkę wirusa poprzez hamowanie określonych procesów w cyklu replikacji wirusa lub poprzez maskowanie czynników wirusowych, które są niezbędne do adsorpcji lub wejścia do komórek gospodarza, uniemożliwiając w ten sposób rozprzestrzenianie się wirusa między komórkami. Olejki eteryczne uzyskane z oregano i goździków wykazują niezwykłe działanie przeciwwirusowe w stosunku do wielu wirusów nierozwiniętego DNA i RNA, w tym adenowirusa typu 3, koksakowirusa B-1 i wirusa polio. Niektóre składniki olejków eterycznych, takie jak monoterpeny, seskwiterpeny i triterpeny, wykazują silne działanie przeciwwirusowe w stosunku do rinowirusów i wirusów opryszczki. Składniki olejku eterycznego z pogostemoncablin okazały się aktywne wobec wirusa H2N2 grypy-A.

Aktywność przeciwnowotworowa

Ze względu na szerokie perspektywy terapeutyczne, kompozyty te zyskały w ostatnim czasie duże zainteresowanie na całym świecie ze względu na ich zdolność do zwalczania nowotworów. Według Wu i wsp. kompozyty siarczku diallilu i disiarczku diallilu aktywowały w komórkach gospodarza (szczury) enzymy, które odgrywają ważną rolę w procesie detoksykacji wątrobowej fazy 1 (rozkład wiązań chemicznych łączących toksyny rakotwórcze ze sobą) i fazy 2 (wiązania z toksynami uwalnianych enzymów detoksykacyjnych, takich jak S-transferaza glutationowa). Ponadto mirystycyna, kompozycja allilobenzenowa występująca w olejku eterycznym gałki muszkatołowej, aktywuje S-transferazę glutationu w komórkach myszy, co minimalizuje kancerogenezę wywołaną przez benzo a-piren w płucach myszy. Ponadto ostatnio stwierdzono, że mirystycyna wywołuje apoptozę w komórkach neuroblastoma (SK-N-SH) u ludzi. Geraniol zmniejsza oporność komórek rakowych (TC 118) na działanie 5-fluorouracilu, środka przeciwnowotworowego. Ponadto geraniol wzmacnia działanie hamujące wzrost guza 5-fluorouracilu. Ponadto olejek eteryczny z jodły balsamicznej, który zawiera alfa-humulen, wykazuje wysokie właściwości przeciwnowotworowe w kilku liniach komórkowych i niską toksyczność dla zdrowych komórek. Ponadto limonen, aktywny składnik olejku eterycznego z owoców cytrusowych, wykazuje działanie przeciwnowotworowe w przypadku raka żołądka i wątroby. Olejek eteryczny z rumianku, zawierający aktywny składnik alfa-bisabolol, alkohol seskwiterpenowy, wykazuje działanie antygliomale.

Właściwości terapeutyczne niektórych olejków eterycznych

Olejek eteryczny rumiankowy (Matricariachamomilla)

Stwierdzono, że bisabolol i chamazulen są związkami czynnymi występującymi w olejku eterycznym rumianku. Suche kwiaty rumianku mają liczne właściwości, takie jak działanie przeciwzapalne, przeciwutleniające, a także pewne łagodne właściwości ściągające.

Olejek eteryczny anyżowy (Pimpinellaanisum)

Głównym związkiem czynnym występującym w olejku eterycznym anyżu jest antoleis. Właściwości terapeutyczne anyżu to m.in. lek na bezsenność, środek pobudzający apetyt i moczopędny. W czasach starożytnych anyż wykazywał właściwości karminizujące (zmniejszające wzdęcia).

Olejek eteryczny z gałki muszkatołowej (Myristicafragrans)

Główne związki czynne występujące w olejku eterycznym z gałki muszkatołowej to sabinen, 4-terpineol i mirystycyna. Olejek eteryczny z gałki muszkatołowej okazał się skuteczny w zwalczaniu wielu drobnoustrojów i szkodników. Jest on również stosowany jako ważny składnik syropów przeciwkaszlowych, a w niektórych przypadkach działa jako ogólny środek tonizujący dla aktywności mózgu i normalnego funkcjonowania układu krążenia.

Olejek eteryczny cedrowy (Cedruslibani)

Cetin i wsp. podali, że głównym składnikiem aktywnym olejku eterycznego cedru jest limonen. Stwierdzono, że olejek eteryczny cedru wykazuje działanie przeciwgrzybicze i larwobójcze. Ponadto olejek ten sprzyja regeneracji komórek krwi i wspomaga właściwości lecznicze.

Olejek eteryczny z kopru (Anethumgraveolens)

Głównym związkiem czynnym występującym w olejku eterycznym kopru jest karwon, a jego ugruntowane zastosowanie terapeutyczne to działanie przeciwskurczowe w zaburzeniach żołądkowo-jelitowych. Ponadto zmniejsza on płynność wydzieliny oskrzelowej w płucach i w ten sposób zapobiega różnym infekcjom płuc.

Olejek eteryczny z czosnku (Allium sativum)

Stwierdzono, że disiarczek diallilu jest głównym związkiem czynnym występującym w olejku eterycznym z czosnku. Olejek eteryczny z czosnku chroni i utrzymuje w dobrej kondycji układ sercowo-naczyniowy, obniżając ciśnienie krwi. Stwierdzono również, że wyekstrahowany olejek eteryczny kontroluje infekcje grzybicze, inwazję szkodników i rozwój pasożytów. Ponadto w wielu badaniach stwierdzono, że zwiększenie spożycia czosnku zmniejsza liczbę nowotworów górnego odcinka przewodu pokarmowego.

Olejek eteryczny z goździków (Syzygiumaromaticus)

Eugenol i octan eugenylu to główne związki czynne wchodzące w skład olejku eterycznego goździkowego. Powszechnie znaną właściwością terapeutyczną olejku eterycznego jest skuteczność w zwalczaniu bólu zębów oraz jako środek przeciwbólowy w zapaleniu kości wyrostka zębodołowego. Badania dowiodły również, że olejek eteryczny otrzymany z goździków jest skuteczny w zwalczaniu różnych infekcji bakteryjnych i grzybiczych.

Olejek eteryczny cynamonowy (Cinnamomum cassia)

Olejek eteryczny z cynamonu składa się głównie z substancji chemicznej – aldehydu cynamonowego. Stwierdzono, że olejek eteryczny cynamonu pełni wiele funkcji związanych ze zdrowiem. Badania wykazały, że obniża on poziom glukozy w osoczu krwi u pacjentów z cukrzycą. Stwierdzono również, że obniża poziom cholesterolu całkowitego i trójglicerydów we krwi, zapobiegając w ten sposób chorobom układu krążenia.

Olejek eteryczny z pomarańczy słodkiej (Citrus sinensis)

Limonen jest głównym związkiem aktywnym występującym w olejku eterycznym ze słodkiej pomarańczy. W niektórych przypadkach ma właściwości antyseptyczne, ale najczęściej opisywaną właściwością olejku eterycznego jest to, że jest on stosowany jako doskonały składnik aromatyzujący w przemyśle spożywczym.

Olejek eteryczny eukaliptusowy (Eucalyptus globulus)

W olejku eterycznym eukaliptusa stwierdzono obecność wielu związków chemicznych, ale głównym składnikiem obecnym w olejku eterycznym jest 1,8-cyneol. W wielu badaniach stwierdzono, że olejek eukaliptusowy może być stosowany w leczeniu kaszlu, przeziębienia i w łagodnym łagodzeniu bólu mięśni. W wielu krajach olejek eteryczny jest także stosowany jako środek odstraszający owady i biopestycyd.

Olejek eteryczny z mięty pieprzowej (Menthapiperita)

Większa część olejku eterycznego zawiera związki mentolu i mentonu, które regulują jego właściwości, takie jak leczenie zespołu jelita drażliwego. W wielu przypadkach stosuje się go również miejscowo w leczeniu bólu mięśni, nerwów i łagodzeniu świądu. Ponadto stwierdzono, że minimalizuje podrażnienie błony śluzowej przewodu pokarmowego i zmniejsza zgagę.

Olejek eteryczny lawendowy (Lavandulaofficinalis)

Linalol i octan linalilu to główne związki czynne występujące w lawendowym olejku eterycznym. Główne właściwości lawendowego olejku eterycznego to działanie uspokajające, rozluźniające, w wielu przypadkach przeciwbólowe oraz skuteczne w łagodzeniu stanów lękowych i zaburzeń snu.

Olejek eteryczny z drzewa herbacianego (Melaleucaalternifolia)

Głównym związkiem czynnym opisywanym dotychczas w olejku eterycznym jest tylko terpinen-1-ol-4. Olejek eteryczny z drzewa herbacianego jest szeroko stosowany w leczeniu kaszlu i przeziębienia. Ponadto olejek ten jest stosowany w leczeniu bólu gardła i licznych dolegliwości skórnych.

Olejek eteryczny cytrynowy (Citrus limonum)

Limonen jest głównym związkiem występującym w cytrynowym olejku eterycznym. Jego właściwości terapeutyczne obejmują wzmocnienie naturalnej odporności organizmu człowieka, regulację metabolizmu oraz działanie tonizujące na nerwy. Ponadto na podstawie wielu badań stwierdzono, że olejek eteryczny działa przeciwwirusowo i przeciwbakteryjnie.

Krwawnik pospolity (Achillea millefolium)

Ważnymi składnikami aktywnymi olejku eterycznego krwawnika są sabinen i terpineol. W wielu badaniach wykazano, że olejek eteryczny krwawnika działa przeciwzapalnie i przeciwbólowo. Ponadto stwierdzono, że leczy on wiele chorób płuc i działa jako ważny środek antyseptyczny.

Geranium (Pelargonium graveolens)

W skład olejku eterycznego geranium wchodzą: cytronellol, geraniol, linalol i cytronellylformat. Stwierdzono, że olejek eteryczny wykazuje właściwości ściągające i antyseptyczne. Zaobserwowano również, w niewielkich przypadkach, właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające.

Tymianek pospolity (Thymus vulgaris)

Analiza chromatograficzna wykazała, że głównym związkiem czynnym w olejku eterycznym jest tymol, a następnie karwakrol, linalol i inne. Tymol wykazuje właściwości antyseptyczne i jest aktywnym składnikiem dostępnych w handlu płynów do płukania jamy ustnej i past do zębów.

Olejki eteryczne posiadają ważną aktywność biologiczną, która prowadzi do ich zastosowania w różnych dziedzinach. Ich charakterystyczne właściwości, takie jak działanie przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwzapalne, przeciwrakotwórcze itp. są wykorzystywane w różnych gałęziach przemysłu do wytwarzania korzystnych produktów, które mają ogromny wpływ na życie człowieka. Związki czynne obecne w olejkach eterycznych są obecnie dokładnie badane w celu zastąpienia nimi niebezpiecznych leków. W przemyśle farmaceutycznym coraz większą popularność zyskuje wykorzystanie olejków eterycznych do produkcji perfum i innych produktów farmaceutycznych. Dlatego też olejki eteryczne cieszą się zainteresowaniem ze wszystkich stron ze względu na swoje ogromne właściwości. Dlatego też olejki eteryczne i ich składniki mogą być w przyszłości badane w celu przeprowadzenia bardziej skrupulatnych badań naukowych i prawdopodobnych zastosowań jako ważne składniki w przyszłej medycynie i przemyśle farmaceutycznym.

Do produkcji olejków eterycznych potrzebna jest ogromna ilość materiału roślinnego, co sprawia, że niektóre z nich są drogie. Dlatego, aby mieć pewność, że posiadasz 100% olejek eteryczny o odpowiednich skutecznych właściwościach a nie mieszanki z wypełniaczami –  zrób go sam, oddychaj lub smakuj go pełną piersią, pamiętając o zasadach ostrożności przy spożywaniu, aby sobie nie zaszkodzić.

Autor:Ishrat Nazir and Sajad Ahmad Gangoo