Na wakacjach nad morzem – twoje dziecko może korzystać z pomocy medycznej. Jakiej?

Ostatnia aktualizacja 28 lipca 2022

Pacjent małoletni, który ukończył 16 lat, ma prawo wyrazić zgodę lub sprzeciw na przeprowadzenie badania lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych.

Zgodnie z ustawą o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta, opiekun faktyczny to osoba sprawująca, bez obowiązku ustawowego, stałą opiekę nad pacjentem, który ze względu na wiek, stan zdrowia albo stan psychiczny, takiej opieki wymaga. W przypadku dziecka, opiekunem faktycznym może być członek rodziny dziecka, np. jego babcia, ciocia lub inna osoba, której opieka nad dzieckiem została powierzona. Opiekunem faktycznym może być także organizator wypoczynku lub wychowawca na kolonii/ obozie.

Opiekun faktyczny, w razie choroby dziecka, w miejscu udzielania świadczeń (w przychodni lub szpitalu) składa oświadczenie, że sprawuje nad dzieckiem faktyczną opiekę i wyraża zgodę na tzw. zwykłe badanie dziecka. Polega ono na oględzinach ciała, badaniu fizykalnym (palpacyjnym) i osłuchaniu dziecka. Mogą to być również badania diagnostyczne, należące do rutynowych, których wykonanie nie jest związane z ryzykiem.

W sytuacji nagłej, gdy stan zdrowia dziecka wymaga poważniejszych czynności medycznych, np. dziecko ma mieć przeprowadzony zabieg, w tym stomatologiczny, lekarz musi podjąć próbę skontaktowania się z opiekunem prawnym dziecka, aby uzyskać zgodę na wykonanie zabiegu/ przeprowadzenie operacji. Jeśli próba okaże się nieskuteczna, a stan zdrowia dziecka wymaga pilnej interwencji medycznej, lekarz podejmuje decyzję mającą na celu ratowanie zdrowia lub życia dziecka.

Jeśli świadczenie, bez uszczerbku na zdrowiu dziecka, może być udzielone w terminie późniejszym, lekarz zwraca się o zgodę na udzielenie świadczenia o zwiększonym ryzyku, np. na wykonanie operacji, do sądu opiekuńczego. W takiej sytuacji opiekun faktyczny ma prawo do wyrażenia przed sądem swojej opinii, którą sąd bierze pod uwagę.

Dziecko, które ukończyło 16 lat, ma prawo wyrazić zgodę lub sprzeciw na udzielenie mu świadczenia.

W szczególnych przypadkach, kiedy dziecko cierpi na chorobę przewlekłą i przez dłuższy czas ma pozostawać pod opieką faktycznego opiekuna, rodzic dziecka powinien na piśmie złożyć w tej sprawie oświadczenie, wskazując imiennie osobę sprawującą nad dzieckiem opiekę. Oświadczenie będzie podstawą do podejmowania decyzji dotyczących udzielania dziecku świadczeń medycznych w zakresie niezbędnym, w czasie gdy będzie ono pozostawać pod opieką opiekuna faktycznego i za jej zgodą.

W przypadku planowych operacji, zawsze wymagana jest pisemna zgoda rodzica lub opiekuna prawnego, gdyż oświadczenie opiekuna faktycznego jest niewystarczające.

Dziecko na koloniach, obozach, u rodziny

Dziecko przebywające poza miejscem zamieszkania korzysta ze świadczeń opieki zdrowotnej na zasadach ogólnych. W razie nagłego zachorowania, nagłego pogorszenia stanu zdrowia lub urazu, opiekun faktyczny powinien zapewnić dziecku jak najszybszy dostęp do właściwych świadczeń opieki zdrowotnej, udzielanych odpowiednio do stanu zdrowia dziecka:

• w przychodniach podstawowej opieki zdrowotnej, czynnych w dni powszednie, w godz. między 8-18
• w punktach nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej, funkcjonujących w dni powszednie w godzinach od 18-8 rano, a w dni wolne od pracy – całodobowo
• w czynnych w dni powszednie poradniach specjalistycznych – jeśli dziecko wymaga pilnej interwencji medycznej (w sytuacji nagłej, świadczenia opieki zdrowotnej udzielane są bez skierowania).
• w czynnych przez całą dobę izbach przyjęć i szpitalnych oddziałach ratunkowych
• w razie bólu zęba: w gabinetach stomatologicznych czynnych w dni powszednie zgodnie z harmonogramem pracy lub w tzw. pogotowiu stomatologicznym, czynnym w dni powszednie w  godz. 19.00-7.00, a w dni wolne od pracy  – całodobowo

Lekarz w nocy oraz w dni wolne od pracy

Nocna i świąteczna opieka zdrowotna udzielana jest po godzinie 18.00 do 8.00 rano w dni powszednie oraz całodobowo w dni wolne od pracy. W razie nagłego zachorowania lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia pacjent może się udać po pomoc do dowolnego punktu sprawowania tej opieki, np. tam, gdzie ma najbliżej, niezależnie od tego, gdzie mieszka, i do którego lekarza/ pielęgniarki POZ złożył swoją deklarację.

Dyżurujący lekarz przyjmuje na miejscu w poradni (ambulatorium); może też udzielać porad telefonicznie. W wyjątkowych, medycznie uzasadnionych przypadkach, lekarz lub pielęgniarka udają się do domu chorego lub do miejsca jego pobytu.

W razie potrzeby dyżurujący lekarz może skierować pacjenta do szpitala lub wezwać karetkę pogotowia ratunkowego.

Lekarz pediatra w przychodni dyżurnej

W części placówek sprawujących nocną i świąteczną opiekę zdrowotną dostępny jest lekarz pediatra P .

W razie nagłego zachorowania lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia dziecka, udziela on świadczeń codziennie w godz. 18-22, a w dni wolne od pracy dodatkowo w godz. 8-12.

Pogotowie stomatologiczne

Pogotowie stomatologiczne udziela świadczeń w dni powszednie w godz. 19.00 – 7.00, a w dni wolne od pracy – całodobowo.

Izby przyjęć i szpitalne oddziały ratunkowe

Świadczenia w stanach nagłych udzielane są bez skierowania w czynnych całą dobę izbach przyjęć (IP) i szpitalnych oddziałach ratunkowych (SOR).

W stanach nagłych każdy lekarz, w tym lekarz niebędący specjalistą dziecięcym, ma obowiązek udzielić dziecku niezbędnej i dostępnej w danych warunkach pomocy uzasadnionej stanem zdrowia dziecka. To lekarz decyduje o dalszym postępowaniu medycznym wobec dziecka.

Jeśli po przeprowadzonym badaniu lub wykonanej diagnostyce lekarz uzna, że dziecko wymaga dalszych świadczeń, także specjalistycznych, to informuje o tym rodzica/ opiekuna faktycznego. Jeśli stan dziecka nie zagraża jego zdrowiu lub życiu, jednak dziecko wymaga planowego leczenia, lekarz izby przyjęć wystawia skierowanie do poradni specjalistycznej lub do oddziału szpitalnego udzielającego świadczeń we właściwym zakresie. W razie konieczności zapewnia także transport sanitarny do innego miejsca udzielania świadczeń; jeśli takiej konieczności nie ma, obowiązek ten spoczywa na rodzicu/ opiekunie faktycznym dziecka.

Powyższe nie stoi to w sprzeczności z zaleceniami konsultantów i obowiązującym przepisami, by planowe leczenie dzieci, ze względu na ich zdrowie i możliwą do uzyskania maksymalną jakość świadczeń medycznych, realizowane było, o ile to tylko możliwe, przez podmioty specjalizujące się w leczeniu dzieci.

W IP i SOR-ach udzielane są takie świadczenia, jak: opatrzenie ran, oparzeń, drobnych urazów, unieruchomienie złamania kończyny, nastawienie zwichniętego stawu, usunięcie ciała obcego, tamponada jamy nosowej, podtrzymanie funkcji życiowych chorego z urazem, wstępne leczenie ostrych zatruć, leczenie bólu, ostre stany ginekologiczno-położnicze i nefrologiczne.

Pogotowie ratunkowe (999 lub 112)

W sytuacjach bezpośredniego zagrożenia życia, należy wezwać pogotowie ratunkowe! W oczekiwaniu na przyjazd karetki należy stosować zalecenia dyspozytora w zakresie udzielenia pierwszej pomocy.

Do sytuacji bezpośrednio zagrażających życiu należą m.in.: utrata przytomności; zaburzenia świadomości; drgawki; nagły ostry ból w klatce piersiowej; zaburzenia rytmu serca; nasilona duszność; nagły ostry ból brzucha; uporczywe wymioty; gwałtownie postępujący poród; ostre i nasilone reakcje uczuleniowe (wysypka, duszność) będące efektem zażycia leku, ukąszenia, czy użądlenia przez jadowite zwierzęta, zatrucia lekami, środkami chemicznymi czy gazami; rozległe oparzenia; udar cieplny, wyziębienie organizmu; porażenie prądem; podtopienie lub utoniecie; agresja spowodowana chorobą psychiczną; dokonana próba samobójcza; upadek z dużej wysokości; rozległa rana, będąca efektem urazu; uraz kończyny dolnej uniemożliwiający samodzielne poruszanie się.

Ubezpieczenie dzieci

Osoby do 18 roku życia, a jeśli pobierają naukę – do ukończenia 26 roku życia, mają prawo do bezpłatnej opieki zdrowotnej na ogólnych zasadach. Wszystkie te osoby powinny być obowiązkowo zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego przez swoich rodziców, dziadków lub opiekunów prawnych. Efektem zgłoszenia do ubezpieczenia jest zielony status dziecka w eWUŚ – systemie elektronicznej Weryfikacji Uprawnień Świadczeniobiorcy. Uprawnienia do świadczeń są sprawdzane w każdej przychodni lub szpitalu. Brak „zielonego statusu” w eWUŚ nie może być powodem odmowy udzielenia świadczenia.

Dzieci nieubezpieczone, wobec których nie można ustalić instytucji zobowiązanej do zgłoszenia do ubezpieczenia, także mają prawo do bezpłatnej opieki zdrowotnej, do ukończenia przez nie 18 roku życia. Świadczenia na ich rzecz finansowane są nie ze specjalnej dotacji z budżetu państwa.

Dziecko, które posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi – zgłaszane jest do ubezpieczenia jako członek rodziny, bez ograniczenia wieku.(gov)