Nasze babcie są długowieczne nie tylko od modlitwy ale od hartu ducha nabytego w młodości – Poradnik Zielarski

Ostatnia aktualizacja 28 lipca 2022

Nasze babcie i prababcie na ogół dożywają 80-100 lat. Tajemnice ich długowieczności z czasów jeszcze  przed  wynalezieniem antybiotyków tj. penicyliny w 1928 roku przez Alexandra Fleminga, badają naukowcy m.in. pobierając materiał genetyczny tych osób, który ma określić ich długowieczność i dać następnym pokoleniom jego takie stymulowanie, aby każdy z nas żył te 100 lat w zdrowiu i szczęściu. A czym nasze babcie się leczyły nie mając dostępu do lekarstw i medyków? w filmie “Znachor” z genialną rolą Jerzego Bińczyckiego, mogliśmy trochę tego leczenia zobaczyć.

Domowa apteczka naszych babć składała się m.in. z:

1. Mrówczany spirytus do nacierania przy cierpieniach reumatycznych lub dołku żołądkowego przy nerwowych wymiotach
2. Spirytus amoniakowy do wąchania dla omdlewających, do wymywania ran ropiących.
3. Tynktura „arnica” dla obmywania ran tłuczonych.
4. Wódka dla obmywania skroni przy omdleniu i przy lekkim potłuczeniu.
5. Ziółka piersiowe, proszek piersiowy przeciwko kaszlu i zaflegmieniu.
6. Kropla (Haucka) przeciwko cholerze, również przy wymiotach i biegunce.
7. Kwas cytrynowy (krystaliczny) dla prędkiego przygotowania lemoniady z cukrem.
8. Olej (Erotonӧl) przy wypadkach apopleksyjnych robi się lewatywę z domieszka 1 kropli oleju erotona.
9. Skóra czeremchy (suszona). Przy zatwardzeniu brzucha robić naparzenie z tego.
10. Nasiona kopru włoskiego (Fenchelsamen) jako herbatę używać przy rozwolnieniu, przeziębieniu, kaszlu, złym trawieniu.
11. Kwiat z bzu tako herbata przeciwko przeziębieniu.
12. Kaszę jęczmienną i kaszkę owsianą przegotować jak płynny napój.
13 Krople eteryczne przy kurczach i mdleniach.
14. Herbata z rumianku przy kurczach i kokluszu.
15. Kamfora przy zapaleniach, reumatycznych bólach (przyłożyć na bolesne miejsce).
16. Kamforowy spirytus, nacierać przeziębione członki. Przy czerwonce u dzieci daje się 4-6 kropli, dorosłym 6- 8 kropli. Nacierać brzuch tym samym.
17. Proszek dziecinny (magnezja i rabarbar) przeciwko kwasom żołądkowym i złemu trawieniu.
18. Nasiona lniane, jako herbata przy paleniu uryny, bólu nerek, kaszlu konwulsyjnym, kokluszu jako proszek z mlekiem lub bzem rozgotować na papkę. Na okłady krwistych wrzodów (zanokniców).
19. Olej makowy przy zatruciach, odmieniać z mlekiem, połykać, przy ukąszeniach owadów i kurczach nacierać białkiem lub śmietanką jako maść na oparzeliznę, spirytus amoniakowy do natarcia skóry przy zapaleniach skórnych.
20. Myrrhentinktur przy obluźnieniu dziąseł lub zębów, dodać do płukania ust.
21. Natron podwójny kwasu węglowego w małych ilościach przeciwko odbijaniu się lub kwasom żołądkowym.
22. Miętowy olej przy wzdęciach przy nerwowych nudnościach weź 1-6 kropli na cukier.
23. Herbata miętowa przy przeziębieniu, kurczach, złym trawieniu.
24. Winna tynktura rabarbaru przeciw biegunce 14 – 20 kropli.
25. Bandaże różnej długości i szerokości przy wywichnięciach. Przy poronieniu, miedniczek krwawych itd.
26. Proszek z gorczycy rozcieńcza się zimną wodą, robi się z tego plaster, przeciwko ciśnieniu krwi do głowy, przeciwko kurczom żołądkowym, katarom, zawrotom.
27. Spirytus gorczycowy przy świerzbieniu skóry.
28. Czysta wata i czysty lniane płótno.
29. Maść cynkowa dla obwiązania ran i wydobycia wrzodów. Dla przechowywania różnych lekarstw są flaszki z korkami szklanymi pożądane. Proszki i herbata przechowywać w szerokich szklanych naczyniach i dobrze zakorkować. Cała apteczka musi być umieszczona w suchym i słonecznym miejscu.

Numery przy nazwach chorób odpowiadają poradom na te dolegliwości:

Ataki konwulsji nr 68, 82,96
Astma (krótki oddech) nr 5,6,7,71,92
Angielska choroba nr 28,41
Atak gorączkowy nr 105
Brak apetytu nr 28,47,69,76
Blednica nr 28,49,63
Brodawki piersiowe (rany) nr 61
Biegunka nr 9,10,55
Bóle stawów nr 32
Bezsenność nr 82, 116
Bicie serca nr 40
Ból głowy nr 17,51
Ból krzyża nr 32,48,70
Ból brzucha nr 4,33,42,52,82,84,96
Ból zębów nr 3,84
Ciśnienie krwi do głowy nr 100
Cierpienia piersi nr 44,67,71,109
Cierpienia żółciowe nr 45, 94
Cierpienia obstrukcyjne nr 2, 22,119
Cierpienia hemoroidalne nr 68,119
Cierpienia wątroby nr 69,76,94,98
Cierpienia opłucne nr 66,67
Cierpienia żołądka nr 4,5,18,19,25,28,35,46,47,52,68,76,82,96,102
Cierpienia śledziony nr 94
Cierpienia nerwowe nr 16,82,116
Cierpienia nerek nr 80,94
Cierpienia uszu nr 74
Cierpienia na cukrzycę nr 49,90
Cierpienia menstruacyjne nr 75,80,83,93,98,104,111,120
Cierpienia reumatyczne nr 32,70,87,99,112,114,118
Cierpienia wodne nr 5,45,77,78,83,93,97,101,118
Cierpienia przy trawieniu nr 5,19,25,69
Cierpienia na robaki nr 65
Cierpienia pęcherza nr 27,45,77,83
Cierpienia gardła nr 7,43,74,114
Cierpienia cholerynka nr 58
Cierpienia darcia nr 32,118
Gorączka nr 4,68,105
Gruczoły, napuchnięty nr 86
Grzybki w ustach u dzieci nr 64
Reumatyzm krzyża nr 38
Influenca nr 13,68,79
Karbunkuł nr 57
Kolki nr 42
Koklusz nr 7,79,8592,115
Kaszel nr 7,26,44,67,71,75,78,79,81,91,92,109,116,118
Katar nosa nr 51
Krwotok nosa nr 15
Kłucie boku nr 72
Krwawienie świeżych ran nr 8
Kurcz pęcherza nr 27
Kąpiele z ziół nr 113
Kiła nr 122
Kąpiele nr 124
Łupież głowy nr 88
Liszaje nr 39,83,89,110,118
Mokrzenie się łóżku nr 27
Mleczny strup u dzieci nr 89
Nagniotki nr 117
Napady słabości nr 44,105,106
Napady podagryczyny nr 87,112,114118
Nieprzyjemny zapach z ust po oddech nr 35
Nieprzytomność nr 106
Nogi zimne nr 30
Na otwarte rany nr 83
Oparzelizna nr 60
Omdlenie nr 12
Oczy załzawione nr 51,61
Oczyszczenie krwi nr 6,28,39,46,89,98,103,107,108,118,119
Odmrożone członki nr 21
Otyłość nr 114
Opławy białe nr 59,91,107
Odzięblina nr 21
Ochrypnięcie nr 71,115
Paraliż nr 87
Piegi nr 69
Porażenie słoneczne nr 31
Przeziębienie nr 1,81
Przelęknięcie nr 20
Padaczka nr 111
Pot nóg nr 24,29
Popękane ręce nr 23
Pragnienie ciągłe nr 90,105
Poty podczas snu nr 44
Rany na nogach nr 24
Rany w ustach nr 56
Rośliny i grzyby trujące nr 123
Rany skutkiem oparz. Nr 62
Rany tłuczone nr 14
Rany cięte nr 8,14,99
Ropienie nr 57
Puchlina grucz. Szyi nr 86
Puchlina nr 11,80,84
Strupy nr 84,89
Świerzbienie skóry nr 37,121
Szkorbut nr 56
Środki na poty nr 49,81,103
Świerzb nr 121
Tamowanie krwi nr 80,89,104,120
Tworzenie się brodawek nr 117
Udar słoneczny nr 31
Ukłucie owadów nr 48
Udar apoplekcyjny nr 34
Utrata krwi nr 73,83,93,111
Uniknięcie zarazy przy odwiedzaniu chorych nr 98
Wzdęcie nr 4,33,84
Wymioty krwiste nr 36
Wymioty nr 105
Wypadanie włosów nr 88
Wyrzuty skórne nr 89,103,108,110,119,121
Wytwarzanie się łupieżu nr 95
Wągry nr 95
Wywichnięcie nr 11
Wykręcenie z powodu złego stąpnięcia nr 11
Wszelkie rany nr 8,14,83,99
Zatrzymanie uryny nr 101
Zaflegmienie nr 5,78,109
Zwierzęta domowe nr 126
Zatrucie nr 125
Zachorowanie nagłe nr 105
Zgaga nr 47,52
Zmora podczas snu nr 54
Żółtaczka nr 69,76

1
Przy silnym przeziębieniu jedną łyżkę kwiecia bzu lub herbatę z bzu, bierze się na dwie filiżanki gotowanej wody i parzy. A po 10 minutach przecedzić ocukrzyć i dodać 1 łyżkę dobrego rumu i na gorąco wypić, a żeby sic wypocić, kłaść się do łóżka. Przy boleściach brzucha u małych dzieci daje się co godzinę jedna łyżkę stołową tego samego lekarstwa, bez rumu.
2
Przy obstrukcji bierze się 1 łyżeczkę potem liści cenesowych na dwie filiżanki przegotowanej i wystudzonej wody, na noc zamoczyć liście w tej wodzie, rano na czczo wypić jedną filiżankę. Herbata nie powinna się gotować ani na parze, gdyż takowa wywołuje boleści. Dla dzieci poleca się mniejsze dawki.
3
Przy bólach zębów kilka kropli eteru na wacie natrzeć dziąsła i na zbolały lub dziurawy ząb położyć. Zamiast eteru do zębów można użyć ekspeleru lub Carmolu lub esencji (Hinfonga) lub kropli eterycznych (Hoffmannstropfen) lub olejku (eukaliptusowego). Na małą buteleczkę dobrego rumu dodaje się 1 łyżkę soli stołowej i zamieszać. Jedną dziurkę w nosie palcem zamknąć a drugą dziurką wciągać oddech i częściej wąchać. Przed pójściem do lóżka wziąć można kąpiel i dodać jedna łyżkę soli kuchennej.
4
Przy silnym wzdęciu lub boleści brzucha i dla polepszenia soków żołądkowych bierze się jedną łyżeczkę tysiącznika (Tausendguldenkraut) w 2 filiżankach wody zagotować, po 10 minutach naciągnąć, przecedzić i 3 razy dziennie po pól filiżanki pić (bez cukru). Tę herbatę można pić przy objawach gorączki częściej ale w małych dawkach.
5
Przy złym trawieniu, katarze żołądkowym, astmie, jako też przy cierpieniach wodnych jedną łyżkę drobno pokrajanych pokrzyw, jak również korzenie, dodaje się 3 filiżanki wody 5 minut gotować. przecedzić, ocukrzyć z cukrem, dłuższy czas z rana. W obiad i w wieczór pół filiżanki letnio wypić.
6
Przy kaszlu, astmie dla oczyszczania krwi jedną garść oczyszczonego, drobno pokrajanego perzu na cztery filiżanki. 15 minut gotować, przecedzić, dobrze z miodem lub cukrem ostudzić. Z rana w obiad i wieczorem po pół filiżanki na gorąco wypić.
7
Przy boleściach gardła, chrypce, kaszlu, kokluszu i astmie wziąć 10 kropli oleju eukaliptusowego, zmieszać w jednej szklance wody i tą wodą letnią od trzech do czterech razy dziennie płukać. Z tej samej wody letniej wziąć jedną łyżeczkę pełną, dodać trochę cukru i zażyć co dwie godziny. Przy astmie codziennie przed snem klatkę piersiową wysmarować z kilkoma kroplami oleju eukaliptusowego mocno wcierać.
8
Przy silnych krwotokach i świeżych ranach gorące okłady robić (nie zimne). Części krwawiące wysoko położyć, ewentualnie mocno podwiązać i zawezwać lekarza.
9
Przy biegunce jedną łyżeczkę pełną czarnej herbaty na 2 filiżanki wody gorącej naparzyć, po pięciu minutach przecedzić, osłodzić cukrem i co dwie godziny po pół filiżanki na gorąco wypić. Małym dzieciom daje się odpowiednie dawki, dodaje się jedno surowe jajko, na końcu noża kwiatu muszkatowego zmieszać i co godzinę jedną łyżeczkę zażyć. Jest to radykalny środek.
10
Przy biegunce u małych dzieci zawezwać lekarza. W razie nieobecności lekarza jedną łyżeczkę pełną salepu (Tubera Salep) zmieszać trochę w zimnej wodzie, dodać dwie filiżanki gorącej wody, trochę masła, posolić i zamiast innej potrawy, nakarmić dziecko.
11
Przy wywichnięciu i wykręceniu, spuchnięciu itd. nogi lub ręki, należy ją wysoko i spokojnie trzymać, częściej nacierać spirytusem kamforowym, olejem terpentynowym (opodeldok lub arnika) spirytusem mocno wcierać i przykładać zimne okłady. Przy ciężkich wypadkach zawezwać lekarza.
12
Ludzi omdlewających kłaść twarzą na wierzch, usuwa się ciasną odzież i starać się o dobre powietrze, wcierać skronie kroplami eterycznymi lub esencja Hinfong lub esencją karmelitów i daje się mocne środki do wąchania np. amoniak, fluid, opodeldok itd.
13
Przy influencji, grypie, bierze się 1 surowe jajko i kieliszek koniaku, trochę soku cytrynowego razem zmieszać, rano i wieczór. Na dwie filiżanki przegotowanej wody dwie łyżeczki herbaty z bzu na parze 10 minut, przecedzić, dodać jeden kieliszek dobrego rumu, trochy cukru, zamieszać i na gorąco wypić przed pójściem do łóżka.
14
Przy ciętych ranach i wszelkich innych bierze się balsam Kӧpinga lub balsam życia, lub balsam uniwersalny. takowym posmarować białkiem na lnianą szmatkę 1 ranę czysto owiązać.
15
Przy krwawieniu nosa usiąść, głowę w tył trzymać, ręce do góry podnieść i kawałek waty z octem lub kloranem do nosa włożyć.
16
Przy silnym podrażnieniu nerwowym lub przy melancholii jest spokój i dużo powietrza bardzo pożądane. Pól litra wody zagotować, dodać jedną łyżkę stołowa kwiatogłówek z kosmyków. Po pięciu minutach naciągnięciu przecedzić, dodać cukru lub miodu do smaku i dłuższy czas z rana i wieczorem jedną filiżankę z tego wypić, dla nerwowo chorych poleca się dużo ciepła.
17
Przy silnych bólach głowy jest najlepszym środkiem świeże powietrze a na bolesnym miejscu zrobić okład z Carmolu i połykać po trochu świeżą wodę. Na jedną łyżkę wody dodaje się 5 lub 6 kropli chemicznie oczyszczonego kwasu solnego lub 5 lub 6 kropli „Ekspeleru”. Jest to bardzo dobry środek. Przy tylnych bólach głowy przykłada się okłady z gorącej wody.
18
Przy cierpieniach żołądkowych jeść tylko wtedy, kiedy się głodnym jest. Zażyć natronu w ilości ostrza noża na pół szklanki przegotowanej lecz ostudzonej wody lub zażyć 10 -15 kropli esencji hinfonga (Hinfongessenz) lub kropli walerianowych z jedną łyżka wody.
19
Przy złym trawieniu i dla polepszenia soków żołądkowych jedną łyżkę bobrka (Bitterklee) na dwie filiżanki gorącej wody naparzyć przez 10 minut, przecedzić i dziennie jedną gadanie przed obiadem po pół łyżki pić (bez cukru) lub przez dłuższy czas rano na czczo co dzień 4-5 kropli balsamu uniwersalnego na jedną łyżkę z wodą zażyć.
20
Przy silnym przelęknięciu powoli wody ocukrzona lub przegotowane mleko pić.
21
Przy zmarzniętych członkach, uszach, nosie, rękach, nogach w lżejszych wypadkach tylko stopniowo takowe ogrzewać przez przyłożenie w małych ilościach śniegu lub co 5 minut zimne okłady przyłożyć dopóki członki nie wejdą w swoją naturalną formę. Przy ciężkich wypadkach konieczny jest lekarz. Godzinami lekko spirytusem kamforowym lub na odwrót naftą nacierać, a wieczór po nacieraniu z maścią (Meurassalbe) lub wazeliną natrzeć. To samo ma skutek przy ranach odmrożonych, odmrożonych członkach itd.
22
Przy obstrukcji rano na czczo na pół filiżanki letniej wody na ostrzu noża z gorzką solą lub na 1 łyżkę rycyny z 1 filiżanką czarnej kawy lub 1 łyżką pełną Latwerge na przeczyszczenie. Dzieciom daje się to samo stosownie do wieku. Również skutkuje tynktura płynna lub maść uniwersalna a podług przepisu oddaje wielkie usługi.
23
Popękane ręce z rana i na wieczór w gorącej wodzie octowej moczyć (1 łyżkę octu na pół litra wody). Po umyciu ręce sucho wytrzeć i maścią (Meurassalbe) natrzeć lub 1 łyżkę gliceryny z 1 łyżką gorącej wody zmieszać i tym ręce lekko natrzeć. Lanolina lub wazelina może przyjść tu w rachubę.
24
Nie powinno się potu u nóg przepędzić. Przy zbolałych nogach wieczorem przed snem zrobić kąpiel w gotowanej wodzie (woda źródlana) lub z kory dębowej a po kąpieli nogi sucho wytrzeć i spirytusem. wódką francuską lub żytniówką natrzeć a po natarciu lekko maścią (Meurassalbe) posmarować.
25
Przy słabościach żołądka, niestrawieniu, blednicy 2 łyżki encianu na dwie łyżki wody 5 minut przegotować, przecedzić i cukrem lub miodem ocukrzyć i to przez dłuższy przeciąg czasu w obiad i na wieczór po pół filiżanki wypić.
26
Przy silnym kaszlu 1 łyżkę drobno pokrajanych liści z jeżyny pokroić z ½ litrem piwa przez 5 minut zagotować. przecedzić z miodem lub cukrem lodowatym osłodzić i takowe często w małych dawkach na gorąco pić.
27
Przy zlewaniu się u dzieci (cierpienia pęcherza) brzuch ciepło trzymać (brzuszny pasek nosić, ostrych, kwaśnych potraw sic wystrzegać, mało kartofli jadać, a wieczorem zaniechać picia. 2 łyżeczki z jagód Lises z 1 litr wody na zimno do połowy przegotować. Po gotowaniu przecedzić i przy pragnieniu nic więcej jak ½ filiżanki wypić, a dzieciom nie więcej jak 1 łyżkę dać. Herbata ta skutkuje również przy kurczach pęcherza.
28
Przy braku apetytu, blednicy, bladokrwistości, do polepszenia soków żołądkowych i oczyszczenia krwi 1 garść korzeni Kalmusa z 1litrem żytniówki przyprawić i 3 razy dziennie po 1 łyżce zażyć. Przy słabych dzieciach skłonnych do angielskiej choroby naciera się tą zamieszką 2 razy dziennie mocno członki dziecku. Gdy herbata kipi, bierze się 1 łyżkę drobno pokrajanych korzeni (Rhiz calami) na 3 filiżanki wody, 5 minut zagotować I kilka chwil naciągnąć a potem przecedzić, osłodzić cukrem lub miodem i pić przez przeciąg dłuższego czasu rano, w obiad i wieczór po pół filiżanki na letnio.
29
Przy utracie potu u nóg wieczorem przed snem częściej gorącą kąpie nożną wziąć a wodę kąpielową z 1 łyżką soli kuchennej lub gorczycową mąką zmieszać.
30
Przy zimnych nogach dziennie wdziewać czyste wełniane pończochy. Trochę gorczycowej mąki do skarpetek wsypać.
31
Ludzie, którzy zostają porażeni przez udar słoneczny lub porażeni od słońca powinni być umieszczeni w cieniu lub chłodnej miejscowości, usunąć odzież. Ciało rozetrzeć wełnianą szmatka i odziać w wełniana kołdrę. Dla dobrej cyrkulacji krwi popijać po trochu świeża wodę i zawezwać lekarza.
32
Przy bólach stawów, krzyża, darciu reumatyzmu części zbolałe częściej nacierać rozcieńczonymi środkami jak: ciepłym octem, olejem eukaliptusowym lub ekspelerem (Pain expeller) lub spirytusem kamforowym lub apodeldokiem lub fluidem lub carmolem dobrze wcierać lub okłady z watą wilgotną przyłożyć i zbolałe części w cieple trzymać.
33
Przy wzdęciach i bólach brzucha 1 łyżkę pełną koperku na 3 filiżanki wody, 10 minut gotować, potem przecedzić padług smaku, osłodzić jedną lub dwie stołowe łyżki pełne, na gorąco zażywać. Dzieciom daje się 1 łyżeczkę pełną od herbaty.
34
Przy apopleksji odzież usunąć. Tułów horyzontalnie położyć, zimne okłady na głowe przyłożyć i niezwłocznie lekarza zawezwać.
35
Przy przeziębnięciu żołądka, nieprzyjemnym oddechu 2 łyżki pełne mięty na 2 filiżanki wody lub 2 filiżanki mleka i razem przegotować i 5 minut dać naciągnąć, przecedzić i ocukrzyć i częściej po pół filiżanki zażyć. Możliwie jak najcieplej.
36
Przy wymiotach krwistych, o ile nie ma na razie lekarza, 1 łyżkę mięty na 1 filiżankę octu na wpół z wodą, przegotować. Przecedzić i podług wieko co godzinę po jednej stołowej lub małej łyżeczce ciepło pić.
37
Przy świerzbieniu skóry rano i wieczór ciało od stóp dobrze z ciepłym octem natrzeć, a potem maścią (Meurassalbe) przetrzeć.
38
Przy darciu krzyża (Hexenschoβ) co dwie godziny ciepłe okłady z pokojowej wody lub suche, gorące okłady. Locha lub Kunzego flaster przyłożyć lub watę nasiąkniętą Carmolem, okłady robić a w końcu gorczycowym spirytusem lub Pain ekspelerem dobrze natrzeć.
39
Przy liszajach 1 łyżkę cienko pokrojonych liści brzozowych lub herbatę (Anserinetee) na 2 filiżanki wody. takowe 5 minut gotować. przecedzić i podług smaku ocukrzyć i przez dłuższy czas rano, w obiad i na wieczór zażyć po pół filiżanki. Na koniec noża wziąć cali (cali niporinmangan) do butelki ¾ litrowej rozpuścić i po łyżeczce razem z wodą na pół zmieszać (woda musi otrzymać fioletowy kolor). Liszaje z rana i na wieczór z watą namoczona tym lekarstwem obmyć. Wysuszyć i lekko z maścią (Meurassalbe) natrzeć lub dobrym pudrem zapudrować.
40
Przy częstym biciu serca 1 łyżkę soli kuchennej do flaszki półlitrowej w gorącej wodzie rozpuścić i częściej z tego 1 łyżkę pić.
41
Przy słabych dzieciach skłonnych ku angielskiej chorobie 1 łyżkę kory dębowej na 3 filiżanki wody przegotować tak długo póki woda otrzyma kolor czerwony. Wodę przecedzić, zmieszać dwiema łyżkami miodu 1 parę minut gotować i rano, w obiad i na wieczór przez dłuższy czas podług wieku dziecka po łyżce stołowej lub łyżeczce pić. Garść cienko pokrojonej kory dębowej z jednym litrem wody przez 15 minut przegotować i przecedzić.
42
Przy kolkach i boleściach brzucha 2 łyżki pchle mięty lub mięty kręconej z dwiema filiżankami wody przegotować pięć minut trzymać na parze, przecedzić, podług smaku ocukrzyć i co godzinę podług wieku 1 łyżeczkę do pół filiżanki zażyć.
43
Przy schnięciu w gardle częściej płukać z wodą cytrynową letnia lub 1 łyżkę na pół litra wody szałwii, 5 minut przegotować, przecedzić i częściej gardło płukać.
44
Przy bólach w klatce piersiowej, kaszlu i ogólnym osłabnięciu i potach, przed spaniem garść świeżych, drobno pokrojonych szałwii na jeden litr białego wina zmieszać i takowe rano, w obiad i na wieczór zażyć.
45
Przy cierpieniach żółciowych (kamienie żółciowe) co dzień przed pójściem do łóżka 15-20 kropli olejku (Haarlemӧl) na jedna łyżkę świeżej wody. To samo skutkuje przy cierpieniach pęcherza i chorobach wodnych.
46
Wzmacniają żołądek i oczyszczają krew ziarnka gorczycowe o ile co dzień na czczo zażywa się kilka ziaren takowych z świeżą wodą.
47
Przy zgadze I cierpieniach żołądkowych najlepiej mało jeść, garść korzeni tormentylowych na 1 litr dobrej żytniówki i w razie potrzeby 1 łyżkę zażyć. To samo działa na apetyt.
48
Przy ukłuciu przez owady natychmiast opodeldokiem, carmolem lub eucalyptusowym olejem natrzeć, nie dopuszcza spuchlizny i zmniejsza bóle.
49
Przy cukrzycy, małokrwistości i blednicy 2 łyżki cienko pokrojonych (Rhie: Tormentible) korzeni na trzy filiżanki wody, 10 minut zagotować. przecedzić i przez przeciąg długiego czasu rano na obiad i na wieczór po pół filiżanki z tego pić. Herbata ta wywołuje również poty o ile przed pójściem do łóżka 1 filiżanka tej herbaty z jednym kieliszkiem rumu i cukru zmiesza i na gorąco się wypija.
50
Przy odrze muszą chore dzieci w łóżku pozostać. Wełniane pierzyny są lepsze do przykrycia jak na pierzach. Pokój nie musi być zanadto ogrzanym. Okna zasłonić, gdyż za duże światło lekko zapalenie oczu wywołuje. W razie pragnienia najlepiej lemoniadę (wody z cytryną) dać. W razie wzmożonej gorączki zawezwać lekarza.
51
Przy katarze nosa, łzawiących oczach, bólach głowy 3 razy dziennie dawkę tabaki Schneeberga, zażyć przed snem, nasadę nosa z ciepłą naftą lub olejem eukaliptusowym natrzeć. Małym dzieciom nasady nosa natrzeć ciepłym masłem. Kto się przyzwyczai rano przy myciu trzy razy z wody tej do nosa wsiąknąć, ten cierpi rzadko na katar.
52
Przy cierpieniach żołądka, bólach brzucha, zgadze 2 łyżeczki macierzanki (Quendel) lub tymianku na 2 filiżanki wody zagotować. po 5 minutach naciągnięcia przecedzić, ocukrzyć i z tego pół filiżanki na gorąco wypić.
53
Przy osłabieniu oczu pełną garść świeżo, drobno pokrojonego rozmarynu lub 1 garść kwiecia bławatek na 1 litr żytniówki zmieszać i 3 razy dziennie oczy nacierać.
54
Kogo częściej zmora nawiedza nie powinien wieczorem późno jadać a tylko wcześnie lekko strawne Potrawy. Przed snem 10—15 kropli walerianowych na cukrze wziąć. Jest to bardzo radykalny środek.
55
Przy nagiej biegunce 1 garść suszonych borówek rozetrzeć na proszek. Jedną łyżeczkę czarnej herbaty naparzyć na pół litra gotowanej wody. 5 minut naciągnąć, przecedzić, ocukrzyć i dwie godziny po pół filiżance tej herbaty. dodać 1 łyżeczkę proszku borówkowego, zamieszać i na gorąco zażyć.
56
Przy bólach dziąseł lub ust (gnicie ust) pół łyżeczki tynktury na pół szklanki przegotowanej zimnej wody zamieszać i usta częściej tym płukać lub bierze się Myrrhentinktur na koniec noża na pół litra wody, zmieszać, zlać do flaszki i częściej tym usta płukać (nie wolno tego połykać) lub końcem noża nabrać pełno proszku ałunowego, wsypać do flaszki, zamieszać z jednym litrem wody i 3 razy dziennie usta tym płukać.
57
Przy chorobie „karbunkuł” tworzenie się wrzodów (cięższych) jest radykalnym środkiem plaster Szwarcburski lub maść (Diecksalbe) lub plaster Kunca (Kuncepflaster). Również dla oczyszczenia krwi bierze się suszone drożdże piwne (receptę, którą można w każdej aptece lub drogerii dostać).
58
Przy podejrzanym rozwolnieniu jak czerwonka, cholerynka, garść pełną suszonych sproszkowanych borówek zmieszać z pół litrem czerwonego wina, zagotować, ocukrzyć i przedtem dobrze wstrząsnąć i co pół godziny po łyżce stołowej na ciepło zażyć, również brzuszny okład z żytniówki flanelą przyłożyć i w łóżku leżeć.
59
Przy silnych wydzielinach flegmy, przy upławach u kobiet-garść Kwendlu (Quendel) na 1 litr wody 5 minut gotować, przez płótno kilka razy przecedzić dopóki woda stanie się czysta (klarowna) i rano na wieczór płukać irygatorem lub rozpuścić kilka ziarnek nadmanganianu potasu (hipermanganu kali) na 1 litr wody, wyda musi mieć wygład fioletowy i co wieczór robić irygacje.
60
Przy lekkiej oparzeliźnie, miejsce zbolałe kilka razy dziennie carmolem lub olejem eukaliptusowym lub spirytusem nacierać a w razie występujących pęcherzy takowe nie zdzierać.
61
Przy łzawieniu lub zapaleniu oczu garść koperku włoskiego na 1 litr wody 15 minut gotować. Przegotowana wodę kilkakrotnie przecedzić przez płócienną łatkę, dopóki woda się nie wyklaruje. Lnianą łatkę zamoczyć w tej wodzie i często przyłożyć okłady na oczy. Dla pewności jednak dać się zbadać przez lekarza. Przy ranach brodawek piersi jest również wyżej podane lekarstwo bardzo skuteczne.
62
Przy lekkiej oparzeliźnie robić częściej okłady z twarogu lub okłady z surowych tartych kartofli lub pokrojonej cebuli morskiej lub liści aloesowych przyłożyć. Dla owiązania rany przyłożyć na lnianej wilgotnej szmatce balsam uniwersalny (Meurassalbe). W ciężkich wypadkach zawezwać lekarza.
63
Przy blednicy i anemii z rana na czczo po 4 lub 5 kropli balsamu uniwersalnego z świeżą wodą przez dłuższy czas zażywać. Jako dzienną potrawę częściej jeść jarzyny i mączne potrawy lub potrawy z jajek. Owoce w łupinach są bardzo pożądane. Przy pragnieniu jako napój wodę ze szpinatu używać. Garść cienko pokrojonego szpinatu na jeden litr wody 15 minut gotować. Przecedzić i na zimno pić. Świeże powietrze jest pożądane. Czarnej kawy nie pić.
64
Dla uniknięcia grzybków w ustach u małych dzieci kilka razy dziennie z letnia wodą lub jedną łyżeczkę szałwii na pół litra wody, 5 minut gotować, przecedzić, zamieszać z małą dawką miodu i usteczka czysto wymyć.
65
Przy cierpieniach robaków jak również saletry itd. na koniec noża pełno siemienia cytwarowego na pół filiżanki czarnej kawa lub wziąć na koniec noża pełno proszku (tanaceti) na 1 łyżkę miodu lub powideł ze śliwek, zmieszać, zażyć z rana i na wieczór lub wziąć jedną łyżę rozrobionych ziarnek z bani na 2 filiżanki wody. 10 minut gotować, przecedzić i tę wodę z 1 łyżką rycyny zamieszać i na wieczór i rano pić po jednej filiżance. Dzieciom podług wieku dawać w stosownych dawkach. 1 łyżeczkę drobno pokrojonego czosnku na 1 litr wody, 10 minut gotować. Przecedzić i z tą wodą rano i na wieczór irygację robić.
66
Przy wszechstronnych cierpieniach opłucnych bierze się 1 łyżkę pełną liści (Sanickenblätter) na 3 filiżanki wody, zagotować. 10 minut naparzać, przecedzić, ocukrzyć i przez dłuższy czas rano i na wieczór zażyć po 1 filiżance.
67
Przy zaflegmieniu opłucnem i piersi, kaszlu z flegmą, bierze się jedną łyżkę pełną islandzkiego mchu na 3 filiżanki wody z miodem lub cukrem ocukrzyć, przez dłuższy czas rano, w obiad i 5 minut gotować, przecedzić, wieczór na gorąco po pół filiżanki zażyć.
68
Przy cierpieniach hemoroidalnych, opłucnych, influency, blednice i objawach gorączki bierze się 1 łyżkę krwawniku (Schafgarbekraut) na trzy filiżanki wody, zagotować 10 minut naparzyć, przecedzić, dobrze miodem osłodzić i przez dłuższy czas tę herbatę kilka razy dziennie w małych dawkach zażyć. To samo można zastosować przy kurczach żołądkowych.
69
Przy złym trawieniu, braku apetytu bierze się 1 łyżeczkę zioła piołunowego na 3 filiżanki gotowanej wody. 5 minut naparzyć, przecedzić, godzinę przed obiadem po pół filiżanki zażyć bez cukru. Dla dzieci po 1 łyżce stołowej dać suszone liście piołunowe, sproszkować i wziąć tego na koniec noża do każdej zupy przy każdym jedzeniu. Dobrze skutkuje przy chorobach wątroby, żółtaczce na piegi.
70
Przy bólach reumatycznych, bólach krzyża bierze się 1 łyżkę ziela (Herbanonides) na trzy filiżanki wody, 10 minut gotować, przecedzić, z miodem lub cukrem zmieszać i przez dłuższy czas rano i na wieczór po 1 filiżance na gorąco wypić.
71
Przy krótkim oddechu (astmie) i zaflegmieniu piersi i płuc, jako też przy ciągłym kaszlu pokrajać i pełną łyżkę liści i kwiecia podbiałowego, ugotować z 3 filiżankami wody, przez 5 minut, dać naciągnąć, ostudzić z 1 łyżką miodu i kilkoma pastylkami salmiakowemi zmieszać i przez dłuższy czas rano w południe 1 wieczorem po jednej filiżance gorąco wypić.
72
Przy silnych kłuciach w bokach usiąść, usta zamknąć i przez nos oddychać.
73
Przy menstruacji, drobno pokrajać herbatę jemiołowa (Mistelbeere) na 2 filiżanki wody, 5 minut gotować, przecedzić i wystudzić. Rano, w obiad i na wieczór po pół filiżanki na zimno zażyć.
74
Przy bólach uszu (zatwardzenie ropy usznej) gotuje się 1 łyżkę kwiecia czarnej malwy na 1 litr wody, nakrywa się głowę chustką, ażeby para doszła do cierpiących uszu, przez 10 do 15 minut. Przy bólach gardła płukać częściej w letniej wodzie przegotowanej z kwiecia malwy (Malvenblütenwasser).
75
Przy cierpieniach opłucnych lub kaszlu sproszkować herbaty (Lungenkraut). 2 łyżki tego proszku wmieszać na pół funta miodu pszczelnego i zażyć przez dłuższy czas rano, w obiad i na wieczór po jednej łyżce stołowej.
76
Przy opuchliźnie, cierpieniach wątroby, kataru żołądka, braku apetytu bierze się jedna łyżkę (Carbobenediktenkraut) na 3 filiżanki wody. 5 minut gotować, przecedzić, ocukrzyć, przez dłuższy czas z rana, w obiad i na wieczór po pół filiżanki na letnio wypić.
77
Przy cierpieniach wodnych, pęcherza i wydzielinach mętnych w urynie surową lub gotowaną jarzynę częściej spożywać, ziaren głogowych jedną łyżkę na 2 filiżanki wody przez 10 minut gotować, przecedzić, ocukrzyć, gdyż smakuje jak czarna herbata.
78
Przy silnym zaflegmieniu i kaszlu. przy bolesnemu oddawaniu uryny, bierze się jedną łyżkę siemienia lnianego na 3 filiżanki wody, przez 10 minut gotować, przecedzić, ocukrzyć i przez dłuższy czas letnio w obiad, na wieczór po pół filiżanki wypić.
79
Przy długotrwałym kaszlu, koklusz, influency, grypie, bierze się 1 garść drobno pokrojonej ryżowej słomy na pół litra wrzącej wody. Gotować tak długo, dopóki otrzyma kolor brązowy, przecedzić. Do wody tej dodać łyżkę miodu lub cukru miodowatego, zamieszać i powtórnie zaizolować i takową rano w obiad i na wieczór po pól filiżanki na gorąco wypić. Przy kokluszu daje sic co godzinę 1 łyżkę lub łyżeczkę z tego podług wieku na ciepło.
80
Przy cierpieniach menstruacji (powstrzymanie periodu), spuchlinie, oczyszczaniu nerek trze się korzenie na proszek, bierze się z tego ilość jak na dwa końce noża tego proszku na 2 filiżanki wody. 5 minut przegotować, przecedzić, podług smaku ocukrzyć. Przez dłuższy czas rano, w obiad i na wieczór po pół filiżanki na gorąco wypić.
81
Przy kaszlu i przeziębieniu bierze się 1 łyżkę drobno pokrojonego kwiecia lipowego na 2 filiżanki gotowanej wody. 10 minut naparzyć, przecedzić , z cukrem lub miodem osłodzić. Z tego rano, w obiad i na wieczór po pół filiżanki wypić. Ażeby się wypocić dodaje się na jedną filiżankę tej herbaty kieliszek rumu, trochy cukru, jak tylko możliwie gorąco wypić.
82
Przy osłabieniu nerwowym na bezsenność bierze się 1 łyżeczkę drobno pokrojonych korzeni walerianowych na dwie filiżanki wody. przez 5 minut gotować, przecedzić, przed snem 1 filiżankę pełną letnio tej herbaty bez cukru wypić, rano, w obiad i wieczór po pół filiżanki z tej herbaty wypić. Dzieciom daje się podług wieku. Przy kurczach żołądkowych, boleściach brzucha po pół filiżance tej herbaty na gorąco wypić. Krople walerianowe mogą również zastąpić tę herbatę. Bierze się 20 kropli na cukier, dzieciom w mniejszych dawkach stosownie do wieku.
83
Przy długotrwałych periodach i silnym krwawieniu również przy cierpieniach pęcherza i cierpieniach wodnych 2 łyżki drobno pokrajanego ziela przęślicy (Zinnkraut, Scheuerkraut Katzenwedel) na jeden litr wody. 15 minut gotować, przecedzić, podług smaku ostudzić i z tego z rana, w obiad i na wieczór po pół filiżanki na letnio wypić wodę tę (z tego lekarstwa w czystym stania) Może służyć do obmywania ran z tą wodą można na wilgotnej lnianej szmatce przykładać do różnych ran. Takowa bardzo skutkuje.
84
Przy zaburzeniach i bólach brzucha bierze się 2 łyżeczki rumianku na 2 filiżanki gotowanej wody, naparzyć 10 minut, potem przecedzić, ocukrzyć i co 2 godziny po pół filiżanki na gorąco wypić. Dzieciom stosownie podług wieku 1 łyżeczkę lub łyżkę stołową dać do zażycia. Rumianek ten bez cukru również może służyć do obmywania ran ciętych, liszai, wrzodów itd. Jedna garść rumianku ogrzana w woreczku skutkuje i usuwa spuchliznę i ból zębów: najlepiej 2 woreczki napełnić ażeby mieć na zmianę.
85
Przy duszącym kaszlu, kokluszu i zwyczajnym kaszlu bierze się kawałek cukru oblany winnym octem do ust aż stopnieje lub 2-5 kropli oleju eukaliptusowego na jedną łyżeczkę wody co 2 godziny. U małych dzieci daje się częściej cokolwiek miodu koperkowego. Domiesza się do tego 1 lub 2 krople eukaliptusowego.
86
Przy napuchniętych gruczołach jedną garść siemienia lnianego ugotować na miękko w niewiele wody. Polem włożyć do szmatki i robić gorące okłady na zbolałe miejsca. Również jest dobry niesolony plaster słoniny położyć.
87
Przy boleściach reumatycznych (napady) lub przy lżejszym paraliżu bierze się jedną garść kwiecia kasztanów. 1 garść świerkowych czubków do jednej flaszki na litr spirytusu zmieszać i zbolałe miejsca tym nacierać.
88
Przy łupieżu na głowie, wypadaniu włosów, słabym zaroście bierze się drobno pokrojona pokrzywę z korzeniami i świeże liście brzozowe lub korzenie łopuchy (Klettenwurzel), na 1 łyżkę soli kuchennej zmieszać do 1 flaszki wódki francuskiej i codziennie przed snem głowę natrzeć.
89
Dla oczyszczenia krwi przy liszajach wysypce i strupach mlecznych u dzieci bierze się 1 garść polnych bratków, zmieszać. Z tej mieszanki jedną łyżkę pełną na 2 filiżanki wody zagotować. 5 minut naparzyć, przecedzić, ocukrzyć i z tego dłuższy czas z rana, w obiad i wieczór po pół filiżanki wypić. Dzieciom podług wieku dawać w mniejszych dawkach. Przy strupach na głowie dzieci z dobrym lnianym olejem namoczoną szmatkę rano i na wieczór przykładać.
90
Kto ma często pragnienie i dużo pije i czuje zmęczenie musi oddać urynę do zbadaniu lekarzowi. Przeważnie cierpiący na cukrzycę dużo piją. Bierze się 2 łyżki drobno pokrojonych liści poziomkowych na 4 filiżanki wody. 10 minut gotować, przecedzić i w razie pragnienia tę wodę pić. W takich wypadkach działa to bardzo skutecznie.
91
Przy cierpieniach opłucnych kaszlu z flegmą, upławy u kobiet bierze sic 1 łyżkę drobno pokrojonych liści (Tel. Plantagin) na 3 filiżanki wody. 15 minut gotować, przecedzić, miodem lub cukrem osłodzić i przez dłuższy czas z rana i wieczór po pół filiżanki na letnio wypić.
92
Przy astmie, kaszlu, kokluszu bierze się 2 łyżeczki liści dzikich fiołków i kwiecia (psie fiołki) na 2 filiżanki wody przegotowanej. 15 minut naparzyć, przecedzić, miodem lub cukrem osłodzić i z tego rano, w obiad i na wieczór po pół filiżanki na gorąco wypić. Dzieciom przy kokluszu podług wieku co godzinę 1 łyżeczkę lub łyżkę stołową na gorąco wypić.
93
Przy silnej utracie krwi przy periodzie (długotrwałym) również przy owodnieniu bierze się jedną łyżkę drobno pokrojonych Hirschenbüschelkraut na 3 filiżanki wody, 3 minuty gotować, przecedzić, wystudzić i z rana, w obiad i wieczorem po pół filiżanki na zimno wypić.
94
Dla oczyszczenia śledziony, wątroby, nerek, przy cierpieniach żółciowych bierze sic 1 łyżkę drobno pokrojonego podróżnika (Wegewartekraut) na 3 filiżanki wody. 5 minut gotować, przecedzić, podług smaku osłodzić i przez dłuższy czas z rana i na wieczór po pół filiżanki na letnio wypić.
95
Przy wągrach i łupieżu skóry myć się z mydłem Boraksowym co wieczór, burzyny niech obeschną. Z rana myć się letnią wodą, dodać jedną łyżkę octu. Twarz dobrze obsuszyć i masować twarz dobrym kremem jak Lanoliną lub maścią (Meurasansalbe).
96
Przy kurczowych bólach w żołądku lub bólach w brzuchu bierze się co dwie godziny od 15 do 20 kropli walerianowych na cukrze. Dzieciom podług wieku z domieszką wody w mniejszych ilościach dawać lub wziąć jedna łyżkę pełną narb hilefolu (Gänserich) na dwie filiżanki mleka, zagotować , 5 minut naparzyć. Dorosłym daje się co godzinę po pół filiżanki, dzieciom podług wieku jedną łyżkę lub jedną łyżeczkę na gorąco cukrem osłodzić i zażyć.
97
Przy bolesnym oddawaniu uryny nie spożywać pieprznych ani kwaśnych potraw i mało kartofli jadać. Na dwie łyżeczki drobno pokrajanych korzeni (Althaewurzel) na trzy filiżanki wody 10 minut gotować, przecedzić i przy pragnieniu te wodę pić. Wieczorem Przed pólkiem do łóżka bierze się 15 do 20 kropli olejku (Haarlemerӧl) na łyżkę świeżej wody. Alkohol jest bardzo szkodliwy, dla pewności dać się zbadać przez lekarza.
98
Przy cierpieniach periodu (wytrzymaniu krwi) cierpieniach wątroby i dla oczyszczenia krwi bierze się codziennie z rana na czczo od 15 do 20 sztuk suszonych jagód z jałowca, takowe pogryźć i zjeść. Przy odwiedzaniu chorych zaleca się kilka tych jagód żuć, ażeby się ochronić od zarażenia.
99
Przy cierpieniach reumatycznych w stawach bierze się w każdych wypadkach garść kwiecia porzeczkowego (Arnika) na 1 litr wódki francuskiej zmieszać i częściej zbolałe miejsca mocno natrzeć, również można świeże rany obmywać.
100
Przy częstych ciśnieniach krwi do głowy bierze się wodę ocukrzoną i dodaje się trochę octu winnego, zmieszać z tego częściej połykać lub na koniec noża Premotartari zmieszać na pół szklanki wody i zażyć.
101
Przy cierpieniach pęcherza, cierpieniach wodnych, zatrzymaniu uryny, częściej kąpiele (nasiadówki) od 15 do 20 minut robić. Bierze się dwie łyżeczki drobno pokrojonych liści z niedźwiedzich jagód na jeden litr zimnej wody, musi się woda do połowy wygotować, potem przecedzić i przez dłuższy czas z rana, w obiad, na wieczór po pół filiżanki na letnio wypić. Potrawy kwaśne, pieprzne i alkohol unikać. Dać się przez lekarza zbadać.
102
Przy osłabionym trawieniu, kataru żołądkowym, zgadze bierze się jedna łyżeczkę drobno pokrajanych (radyx angelika) korzeni na dwie filiżanki wody. 5 minut gotować, przecedzić podług smaku osłodzić i przez dłuższy czas z rana, w obiad i na wieczór po pół filiżanki na czczo wypić.
103
Dla oczyszczenia krwi przy chorobach skrofulicznych bierze się jedną łyżeczkę (lignum sasafras) na 2 filiżanki wody. 10 minut gotować, przecedzić i dłuższy czas co dwie godziny brać po jednej łyżkę stołowej. Dzieciom daje się po jednej łyżeczce, ażeby się pocić-zaraz pójść do łóżka i do pół filiżanki dodać jedną łyżkę rumu. Trochę cukru i na gorąco wypić.
104
Przy wstrzymaniu się periodu bierze sic dwie łyżeczki drobno pokrajanych korzeni ałunowych na trzy filiżanki wody. 10 minut gotować, przecedzić i przed pójściem do łóżka jedną filiżankę na gorąco wypić, przy kaszlu osłodzić tę herbatę z miodem lub cukrem i pić z rana, w obiad i wieczorem po pół filiżanki. Dzieciom daje się jedną łyżeczkę lub łyżkę stołową.
105
Przy silnym rozgrzaniu się, czerwonym wyglądzie, osłabieniu, wielkim pragnieniu daje się wodę pokojową z cytrynowym sokiem lub z octem winnym lub białkiem. Przy objawach gorączki z wymiotami zawezwać lekarza. Podług wieku dawać od 2 do 5 kropli akonitu na wodzie lub cukrze w razie nieobecności lekarza.
106
Przy ataku osłabienia i nieprzytomności skronie kroplami eterycznymi esencją (hinfoga) lub esencją (carmelita) natrzeć i kilka kropli na cukier wziąć. Na głowę i na czoło przyłożyć zimne okłady.
107
Przy opławach białych i dla oczyszczenia krwi bierze się jedną garść jasnotek (Taubnesselblüten) i jedną garść białej koniczyny, zmieszać na jedną łyżkę z trzema filiżankami wody, zagotować 10 minut naciągnąć, przecedzić, cukrem lub miodem osłodzić i dłuższy czas z rana, w obiad i wieczorem po pół filiżanki na letnio wypić.
108
Przy skrufułach i wysypce skórnej dla oczyszczenia krwi jedną łyżeczkę drobno pokrajanych korzeni sasafras (Sarsaparillwurzel) na trzy filiżanki wody w obiad i wieczorem po pół filiżanki pić. Dzieciom dawać w mniejszych ilościach.
109
Przy cierpieniach płuc lub piersi, zaflegmieniu, kaszlu dwie łyżeczki ziela (Liebersche Kräuter) na trzy filiżanki wody zagotować, 10 minut naparzyć, przecedzić, osłodzić cukrem lub miodem, przez dłuższy czas z rana, w obiad i wieczór po pół filiżanki na gorąco wypić. Dzieciom odpowiednio do wieku dawać w mniejszych dawkach.
110
Przy wysypce, liszajach i oczyszczeniu krwi jedną łyżkę drobno pokrajanych liści z laskowych orzechów na trzy filiżanki wody. 10 minut gotować, przecedzić, osłodzić cukrem lub miodem. Przez dłuższy czas z rana, w obiad i wieczorem po pół filiżanki na letnio wypić. Dzieciom odpowiednio do wieku dawać w mniejszych dawkach.
111
Przy długotrwałych periodach (duży upływ krwi) jedną łyżkę drobno krajanych liści rozmarynowych na trzy filiżanki wody. 5 minut gotować, przecedzić, podług smaku osłodzić, z tego w obiad i wieczorem po pół filiżanki na zimno wypić. Przy chorobie (padaczce) można tę herbatę z mlekiem zagotować i zażywać z rana i wieczór po jednej filiżance.
112
Przy napadach reumatycznych bierze się jedną łyżkę drobno pokrajanego drzewa gwajakowego (Guajakaholz) zamoczyć na noc w głębokim garnku od 10 do 12 godzin. Z rana zagotować 15 minut, odcedzić, podług smaku cukrem lub miodem osłodzić i przez dłuższy czas pić z rana. w obiad i wieczór po pół filiżanki.
113
Dla wzmocnienia jako leczenie robi się kąpiele z kwiatu rumianku lub z dębowej kory lub z czubków świerczyny lub z korzenia tatarkowego (Calmuswurzel) itd. Gotuje się razem lub oddzielnie 10 minut, odcedzić i dodać do wody kąpielowej.
114
Ludzie tęgiej tuszy, którzy chcą zeszczupleć muszą przez dłuższy czas dziennie dwie cytryny na gorącą blachę położyć, dopóki zupełnie zmięknie, ten sok wycisnąć do odpowiedniej flaszeczki i dodać jedną łyżkę soli kuchennej i tak długo wstrząsać, dopóki dostanie kolor mleczny i ten sok przez 1 dzień zażyć po łyżce jest równie przy reumatycznych bólach lub krzyża bardzo skuteczny środek. Te kurację przez 8 dni przeprowadzona co 3 dni zaprzestać a potem znów powtórzyć, dopóki nastąpi polepszenie.
115
Przy bólach gardła i chrypce bierze się jedną łyżeczkę balsamu życia (Wiener Balsam) lub balsamu angielskiego na jedną szklankę wody zamieszać i na letnio często płukać i często jedną łyżeczkę z tej wody zażyć lub 10 do 15 kropli oleju eukaliptusowego do garnka gotującej wody wlać i głowę okryć chustką nad parą trzymać 5 do 10 minut, oddech wciągnąć. Z tą samą wodą kilka razy dziennie gardło płukać i trzy razy dziennie po łyżeczce zażyć.
116
Przy bezsenności, zdenerwowaniu gotuje się kartofle w łupinach, czysto opłukane, przecedzić, często bierze się na jedną filiżankę z jedną łyżką miodu lub cukrem lodowatym, zmieszać jeszcze raz, zagotować i przed snem tę wodę na letnio wypić. Jest to również radykalny środek przeciw suchemu kaszlu.
117
Przy tworzeniu się brodawek na rękach trzy razy dziennie smarować balsamem (Koepinga) lub sokiem jaskółczego ziela (Schӧllkrautplanze) ten sam środek Jest bardzo radykalny na odciski.
118
Przy cierpieniach reumatycznych, darciu, napadach reumatycznych, cierpieniach pęcherza lub wodnych, kaszlu, liszajach i oczyszczeniu krwi bierze się jedną łyżeczkę drobno pokrajanych liści brzozowych na trzy filiżanki wody, 5 minut gotować, przecedzić, cukrem lub miodem osłodzić. Przez dłuższy czas z rana, w obiad i wieczór po pół filiżanki wypić. Polecamy na wiosnę i w jesieni 14 dni kuracji przeprowadzić, z rana i wieczorem tę herbatę pić. Jest to bardzo skuteczne.
119
Przy obstrukcji lub zatwardzeniu brzucha bierze się jedną łyżeczkę drobno pokrajanej skóry z czeremchy (Faulbaumrinde) na trzy filiżanki wody zagotować, przecedzić i z rana na czczo na letnio wypić. Dzieciom odpowiednio do wieku daje się w mniejszych dawkach. Przy wyrzutach skórnych hemoroidalnych bólach dla oczyszczania krwi przez dłuższy czas z rana, w obiad i wieczorem bierze się dwie łyżki tej herbaty.
120
Przy boleściach periodów (zatrzymanie krwi) przed pójściem do łóżka robić kąpiel gorącą i dodać do wody garść soli kuchennej. Bierze sic garść kwiecia kędzierżawicy lub garść liści porzeczkowych zmieszać, z tego wziąć dwie łyżeczki na trzy filiżanki wody, zagotować, pięć minut przecedzić i dwie filiżanki przed pójściem do łóżka na gorąco wypić i z rana na czczo 10 kropli balsamu uniwersalnego na łyżkę wody zażyć.
121
Przy swędzeniu skóry w nocy jak świerzb lub inne skórne choroby, po użyciu Herboleum wkrótce znika wszystko.
122
Kolcowój (Rad Sarcasparille) 1 łyżkę stołową na pół litra 3 minuty gotować, z rana i wieczorem po 1 filiżance pić. Jest to również dobry środek na oczyszczenie krwi lub przeciw chorobom jak syfilis i przeciw skrofułom.
123
Zioła trujące i trujące grzyby
Szalej, maliny. naparstnica (Fingerhut), jaskier, zimokwit, jesienny, wilczek, jagody, korzenie pobudzające, cykuta, łyko seidel, bieluń, wilcze jagody, lobelia wodna.
Grzyby i betki.
Betki brzozowe, muchomory, grzyb trujący, czarujący grzyb, grzyb guzowaty, grzyb pantera, grzyb szatana, grzyb siarczany.
124
Kąpiele
Ciepłe, pełne kąpiele muszą zawierać 25-28 stopni ciepła, kąpać się nie dłużej jak 30 minut, zimne kąpiele muszą mieć temperaturę 16 stopni ciepła i trwać od 10 do 15 minut. Służą one do zniżenia gorączki. Po kąpieli chorego prędko obsuszyć i owinąć w ciepłe kołdry oraz położyć do łóżka. W razie zemdlenia lub osłabienia podczas kąpieli, należy jego natychmiast usunąć z kąpieli.
Kąpiele parne są to radykalne środki przeciwko wyrzutom, reumatyzmie, bólach, paraliżu, astmie, organom usznym, bólu zębów i twarzy (osobom cierpiącym na serce, konwulsje, omdlenie itd. nie poleca się tych kąpieli).
Kąpiele nożne, celem ściągnięcia krwi od głowy itd. przy odmrożonych członkach. Po każdej kąpieli sucho obetrzeć lub chwileczkę spoczywać. Ostre kąpiele na gorąco (38 stopni — 45 C) z dodatkiem popiołu 4 lub 6 garści lub soli (2 garście), mąka z gorczycy lub chrzan, soda itd. przeciw odmrożeniu członków bierze się 2 lub 4 łyżki ałunu lub koniczyny. Przy zimnych kąpielach bardzo bądź ostrożny.
Kąpiele sosnowe. Do kąpieli dodać pół lub trzy czwarte kilograma ekstraktu sosnowego przeciwko chorobom skórnym, reumatyzmu, paraliżu muskularnym itd.. kąpiele z kwasu węglowego przeciwko silnemu zdenerwowaniu (hipohondry).
Kąpiele słoneczne i świetlne służą przeciwko bólom w stawach, reumatyzmie, zapaleniu skóry.
Kupicie siarkowe (sztuczne). Dla dzieci bierze się 25-50 gr dla dorosłych od 30-150 gr cali siarki dla kąpieli cieplej 30 stopni R (wanna z drzewa). Kąpiel ma trwać od 20 do 30 minut.
Kąpiele z gorczycy. Sposób użycia: bierze się 2 gramy oleju gorczycowego na 25 gram spirytusu i wlać płyn ten do kąpieli i dobrze wycisnąć. Kąpiel musi być letnia przy cholerynce u dzieci (Brechdurechfall der Kinder).
Nasiadówki przeciwko hemoroidom. Weź na 5 litrów gorącej wody 2 łyżki (Kaiserborax). Po wystygnięciu wlać do kąpieli.

125
Zatruci muszą truciznę jak najszybciej usunąć z ciała i żołądka. Dla tych celów wsypać1 łyżeczkę soli do szklanki cieplej wody i dać zatrutemu ażeby wymiotował. W razie gdy zatruty ma bóle żołądkowe i rozwolnienie, to zmieszać proszkowaną kredę z mlekiem, niech zażywa, ma on zawroty, po wymiotach daj mu mocnej kawy i ocet do picia, nacieraj mu ręce i nogi i opryskaj mu twarz zimną wodą. Następnie mieć chorego pod obserwacją. Przeciwko zatruciu arszenikiem dać mu wody rozpuszczonej rdzą żelazna lub dużo mleka. Przeciw wapnu daj mu na przeczyszczenie a później czarna kawa, przeciw ołowiu daj gorzką sól rozpuszczoną. przeciwko miedzi lub sublimatu daj białko z mlekiem, przeciw antymonie, cynk lub opium daj żółtego kwasu, przeciw kiełbasie, mięsie lub zatruciu rybami (także przy zatruciu rakami) daj dużo alkoholu z następującym potem i przedtem poleconymi środkami na przeczyszczenie, w razie nie wymiotowania. Przy ukąszeniu żmii natychmiast wyssać ranę. W razie gdy to niemożliwe, weź to samo jak przy zatruciu mięsem i rybami i dawaj dużo mleka.
126
Środki przeczyszczające.
Aloe w opłatkach dla koni, sól glauberska dla bydła i cieląt. olei rycynowy dla psów. U cieląt, świń i kóz daje się pół łyżki spirytusu salmiakowego. Jest to radykalny środek.
Biegunka. Kwas garbowy: dla bydła pół łyżeczki, dla cieląt ćwierć łyżeczki domieszanego w sieczce, przy biegunce u prosiąt zmienić pasze świni.
Darcia i wywichnięcia.
Używa się fluid lub kamfor spirytusowy. zbolałe miejsca często nacierać i wełnianą chustką obwiązać.
Zaraza lub nosacizna.
Schwefelblüten. Szwedzkie kwiecie. Jedną łyżkę dodać do żarcia.
Glisty.
Dla bydła 3 razy dziennie po trzy łyżki proszku Arekanus, zmieszać z sieczką.

żródło: Poradnik zielarski z początku XXw.