Nerki
Nerki są podstawowymi narządami układu moczowego. Nerki są organami, które filtrują krew, usuwają odpady i wydalają je z moczem. Są to narządy, które wykonują funkcje układu moczowego. Pozostałe elementy są strukturami pomocniczymi, których zadaniem jest eliminacja moczu z organizmu.
Sparowane nerki znajdują się pomiędzy dwunastym kręgiem piersiowym a trzecim lędźwiowym, po jednej z każdej strony kręgosłupa. Prawa nerka znajduje się zwykle nieco niżej niż lewa, ponieważ wątroba przesuwa ją w dół. Nerki, chronione przez dolne żebra, leżą w płytkich zagłębieniach przy tylnej ścianie jamy brzusznej i za otrzewną ciemieniową. Oznacza to, że znajdują się one zaotrzewnowo. Każda nerka jest utrzymywana w miejscu przez tkankę łączną, zwaną powięzią nerkową, i jest otoczona grubą warstwą tkanki tłuszczowej, zwanej tłuszczem okołonerkowym, która pomaga ją chronić. Twarda, włóknista, łącznotkankowa torebka nerkowa ściśle otacza każdą nerkę i zapewnia wsparcie dla tkanki miękkiej, która znajduje się wewnątrz.
U osoby dorosłej każda nerka ma około 3 cm grubości, 6 cm szerokości i 12 cm długości. Ma ona kształt zbliżony do fasoli z wgłębieniem, zwanym wałem, po stronie przyśrodkowej. Wzgórek prowadzi do dużej jamy, zwanej zatoką nerkową, wewnątrz nerki. Moczowód i żyła nerkowa opuszczają nerkę, a tętnica nerkowa wchodzi do nerki we wnęce.
Ilustracja przedstawiająca nerkę
Zewnętrzna, czerwonawa część nerki, znajdująca się obok torebki, to kora nerki. Otacza ona ciemniejszy, czerwonawo-brązowy obszar zwany rdzeniami nerek. Rdzeń nerki składa się z szeregu piramid nerkowych, które wydają się prążkowane, ponieważ zawierają proste struktury kanalikowe i naczynia krwionośne. Szerokie podstawy piramidek przylegają do kory, a spiczaste końce, zwane brodawkami nerkowymi, skierowane są w kierunku centrum nerki. Fragmenty kory nerek rozciągają się w przestrzeniach między sąsiednimi piramidami, tworząc kolumny nerkowe. Kora i rdzeniak tworzą miąższ, czyli tkankę funkcjonalną nerki.
Środkowa część nerki zawiera miedniczkę nerkową, która znajduje się w zatoce nerkowej i jest połączona z moczowodem. Miedniczka nerkowa jest dużą jamą, w której zbiera się mocz w trakcie jego wytwarzania. Obwód miedniczki nerkowej jest poprzecinany kielichowatymi występami zwanymi kielichami. Kielich mniejszy otacza brodawkę nerkową każdej piramidy i zbiera mocz z tej piramidy. Kilka mniejszych kielichów zbiega się, tworząc kielich główny. Z kielichów głównych mocz przepływa do miedniczki nerkowej, a stamtąd do moczowodu.
Każda nerka zawiera ponad milion funkcjonalnych jednostek, zwanych nefronami, znajdujących się w miąższu (kora i rdzeniak). Nefron składa się z dwóch części: ciałka nerkowego i kanalika nerkowego. Ciałko nerkowe składa się z kłębka naczyń włosowatych, zwanego kłębuszkiem nerkowym, otoczonego dwuwarstwowym nabłonkiem, zwanym torebką kłębuszka. Do ciałka nerkowego prowadzi tętniczka aferentna, a tętniczka eferentna opuszcza ciałko nerkowe. Mocz przechodzi z nefronów do kanalików zbiorczych, a następnie do cewek mniejszych.
Aparat przykłębuszkowy, który monitoruje ciśnienie krwi i wydziela reninę, jest utworzony ze zmodyfikowanych komórek tętniczki dośrodkowej i wstępującej części pętli nefronu.
