
Ostatnia aktualizacja 28 lipca 2022
Termin terror wywodzi się od słowa tras, które oznacza drżeć. Jednak do wyjaśniania tego zjawiska o wiele trafniejsze jest stosowanie łacińskiego słowa terror oznaczającego przestrach, postrach, przerażenie, strach, trwogę. Działania terrorystyczne były od wieków stosowane jako skuteczne narzędzie walki przeciwko silniejszemu przeciwnikowi . Za jedną z najwcześniejszych organizacji terrorystycznych (lata 66-70 n.e.) uważani są tzw. sicarii (nożownicy), będący sektą religijną w Palestynie. Walczyli oni przeciwko panowaniu Rzymian, atakując osoby decyzyjne i niszcząc obiekty użyteczności publicznej. Próbę stworzenia uniwersalnej definicji terroryzmu podjął Tomasz Białek w książce „Terroryzm manipulacja strachem”. Według niego terroryzm to wywieranie politycznego wpływu poprzez niezgodne z prawem stosowanie przymusu, przemocy, powiązane z łamaniem podstawowych norm społecznych oraz obowiązujących reguł walki politycznej, zastraszanie i manipulowanie, a także osiąganie politycznych celów, przy wykorzystaniu aktów przemocy, tworzących atmosferę zagrożenia, utrudnianie funkcjonowania wrogiego układu społecznego, wymuszanie decyzji i działań przeciwnika poprzez zastosowanie szantażu siłowego. Terroryzm może być także różnie definiowany w poszczególnych państwach, czy organizacjach międzynarodowych. Według Centralnej Agencji Wywiadowczej (CIA) terroryzm oznacza groźbę użycia przemocy lub użycie przemocy dla celów politycznych przez pojedyncze jednostki lub grupy ludzi, niezależnie od tego, czy działają na rzecz, czy w opozycji do władzy państwowej, w sytuacji, gdy działania te mają zastraszyć lub przerazić nie tylko bezpośrednie ofiary, ale także inne osoby. Departament Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych ukazuje terroryzm jako zachowanie gwałtowne, kryminalne, którego celem może być zastraszenie oraz zmuszenie ludności cywilnej do konkretnych zachowań, wpływanie na sposób sprawowania rządów, stosując zastraszenie albo przymus lub wpływanie na sposób sprawowania władzy poprzez porwanie lub zamach.Federalne Biuro Śledcze (FBI) uznaje za terroryzm bezprawne użycie siły bądź przemocy wobec osób albo mienia, w celu zastraszenia albo wywarcia przymusu na ludność cywilną, rząd, zmierzając do promocji celów społecznych lub politycznych. W Rosji terroryzm postrzegany jest jako przemoc lub groźba jej użycia, w stosunku do osób bądź organizacji, zniszczenie, uszkodzenie albo groźba zniszczenia, uszkodzenia majątku oraz innych obiektów, co może skutkować śmiercią ludzi, przyczynić się do znacznej szkody w majątku albo spowodować wystąpienie innych niebezpiecznych dla społeczeństwa następstw. Działania te podejmowane są, aby naruszyć spokój społeczny, zastraszyć ludność lub oddziaływać na organy władzy, w celu przyjęcia przez nie korzystnych dla terrorystów rozstrzygnięć. Aktem terroryzmu uznaje się także targnięcie się na życie działacza państwowego lub społecznego, które ma na celu przerwanie jego działalności politycznej, napad na przedstawicieli innych państw lub pracowników międzynarodowych organizacji, objętych ochroną międzynarodową, jak również napad na środki transportu oraz pomieszczenia służbowe tych osób, jeżeli działania te wiążą się z prowokacją wojny lub mają skomplikować stosunki międzynarodowe. We Francji natomiast określa się terroryzm jako rozmyślne działanie, które, poprzez przemoc lub zastraszanie, ma na celu obalenie demokratycznych instytucji lub zdobycie kontroli nad podlegającą władzy państwowej częścią terytorium narodowego. Według Organizacji Narodów Zjednoczonych na terroryzm składają się metody, czyny, praktyki naruszające podstawowe cele i zasady Narodów Zjednoczonych, stanowiące zagrożenie dla pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego oraz relacji i współpracy między państwami, a także działania podejmowane w celu zniszczenia podstawowych praw i wolności człowieka. Terroryzm jest zjawiskiem złożonym, dynamicznym, jego analiza wymaga nie tylko zdefiniowania samego pojęcia, ale również poznania przyczyn, interakcji, wzajemnych powiązań. Działania terrorystów są przede wszystkim ukierunkowane na wzbudzenie powszechnego chaosu, w wyniku którego będą mogli pozyskać posłuch społeczeństwa i przejąć władzę. Zmierzają oni do wywołania u atakowanych podmiotów, zwłaszcza rządzących państwami, zaburzeń w podejmowaniu decyzji, powodujących paraliż aparatu władzy. Dzięki temu terroryści mogą swobodniej działać. Terroryzm ma przede wszystkim wywoływać strach i ukazywać słabość przeciwnika, kwestią drugorzędną dla terrorystów jest liczba ofiar i wielkość szkód spowodowanych atakami. Działania terrorystyczne mają ponadto uświadomić władzy lub innym adresatom, że utrzymywanie w mocy postanowień sprzecznych z poglądami grupy terrorystycznej spowoduje liczne straty. Niektóre poczynania terrorystów mają na celu zniszczenie więzi społecznych, aby móc dzięki temu narzucić preferowane przez siebie wzorce. Jeszcze innym zachowaniem terrorystów, w dążeniu do wprowadzenia zasadniczych zmian, jest przedstawienie społeczeństwu panującego porządku jako złego i wzbudzenie chęci jego zmiany. Celem terrorystów jest osłabienie władzy poprzez naruszenie społecznego porządku, wywołanie masowych protestów, paniki. Działania te mają wzbudzić naciski ze strony społeczeństwa na władzę, by ta ostatecznie spełniła żądania terrorystów. Terroryści często, dążąc do osiągnięcia pozytywnych celów, takich jak niepodległość, obrona, propagowanie własnej wiary, wykorzystują negatywne emocje, takie jak chęć zemsty, nienawiść, pogarda. Uważają, że przemoc i siła są najskuteczniejszymi środkami służącymi narzuceniu własnych idei, nie mają żadnych ograniczeń humanitarnych. Przemoc pozwala wzbudzać strach, a w konsekwencji uległość, natomiast okrucieństwo działań i brak moralnych skrupułów pokazują siłę terrorystów i ich determinację. Często terroryści nastawieni są na spektakularność swoich działań, by w ten sposób wywołać u społeczeństwa szok i dezorientację, a także zyskać rozgłos medialny. Działania terrorystów są ściśle zaplanowane, celowe, zorganizowane, oparte o przyjętą strategię i taktykę. Ofiarami aktów terrorystycznych są najczęściej niewinne, przypadkowe, bezbronne osoby. Rozwój cywilizacji spowodował, że techniki, środki i metody działań stosowane przez terrorystów ciągle ewoluują, w kierunku większej ich efektywności. Do podstawowych, najczęściej wykorzystywanych współcześnie narzędzi i technik działań terrorystycznych można zaliczyć: zabójstwa, porwania, zamachy bombowe, wzięcie zakładników, broń masowego rażenia, cyberterroryzm, bioterroryzm, groźby. Z uwagi, że jest to portal o tematyce medycznej, zajmiemy się bioterroryzmem. Bioterroryzm jest techniką rzadko stosowaną i bardzo niebezpieczną. Nawet niewielkie ilości substancji, takich jak bakterie, wirusy, wojskowe środki bojowe mogą wywołać epidemie i śmierć mnóstwa osób. Obecnie technika ta jest częściej skutecznym środkiem zastraszania, niż narzędziem wykorzystywanym w działaniach terrorystycznych. Groźby nie powodują ofiar, ale są skutecznym. Celem bioterroryzmu jest skuteczne wywołanie lęku i paniki wśród ludności a także ekip ratunkowych oraz chaos w wielu dziedzinach życia a także straty ekonomiczne. Należy liczyć się z tym, że atak przy użyciu broni biologicznej oprócz strat wywołanych bezpośrednim działaniem wywołałby ogromną panikę, psychozę społeczną i być może nawet zachowania agresywne skierowane przeciwko sprawującym władzę. Według szczegółowych analiz przeprowadzonych przez ekspertów z Centrum Kontroli Chorób w Atlancie ogólne koszty związane z zakażeniem 100 tysięcy ludzi laseczką wąglika (postać płucna) to 26,2 mld. dolarów, w przypadku tularemii koszt wynosi 5,5 mld. dolarów, a w przypadku brucelozy „tylko” 579 mln. dolarów. Atak bronią biologiczną może być skierowany pośrednio przeciwko ludziom poprzez zakażenie zwierząt i upraw rolnych. Wymienia się tu drobnoustroje wywołujące schorzenia takie, jak: wąglik, bruceloza, pryszczyca, zapalenie mózgu i rdzenia koni, pomór świń, rzekomy pomór drobiu, księgosusz. Wśród drobnoustrojów branych szczególnie pod uwagę jako narzędzie agroterroryzmu należy wyróżnić wirusa pryszczycy. Istnieje również możliwość skutecznego niszczenia upraw roślinnych oraz zapasów żywności przy użyciu różnych patogenów. Patogeny, które mogą być użyte w ataku bioterrorystycznym są to drobnoustroje, które mają zdolność zakażenia celu, jakim jest eukariotyczny gospodarz oraz wzrastania w nim; prowadzi to do powstania chorób klinicznie rozpoznawalnych, zabijających gospodarza lub powodujących jego niezdolność lub ograniczenie zdolności pełnienia normalnych funkcji życiowych. Definicja ta została sformułowana bardzo ogólnie z uwagi na konieczność dostosowania jej do różnych przypadków potencjalnego ataku bioterrorystycznego skierowanego bezpośrednio przeciwko ludziom lub też przeciwko zwierzętom i roślinom mającym znaczenie gospodarcze. Patogenne drobnoustroje, które mogą być użyte jako środki ataku biologicznego, zwane biologicznymi czynnikami masowego rażenia mogą być użyte dla realizacji celów:
- militarnych (wojny biologicznej),
- terrorystycznych oraz
- kryminalnych.
Wydaje się jednakże, że wszystkie te trzy kategorie można określić terminem działania kryminalnego, ze względu na to, że większość państw na świecie podpisała Konwencję o Zakazie Broni Biologicznej i Toksynowej. Niebezpieczne czynniki biologiczne brane pod uwagę jako środki ataku biologicznego podzielone zostały na trzy kategorie: A, B, C. Grupa A: najgroźniejsze czynniki patogenne, charakteryzujące się wysoką zachorowalnością, śmiertelnością oraz szybkim rozprzestrzenianiem, takie jak: wirus ospy prawdziwej (Variola virus), wąglik (Bacillus anthracis), dżuma (Yersinia pestis), tularemia (Francisella tularensis), botulizm (toksyna Clostridium botulinum), wirusy gorączki krwotocznej – filowirusy (np. Ebola, Marburg) oraz arenawirusy (np. Lassa, Machupo). Grupa B: czynniki powodujące umiarkowaną zachorowalność, śmiertelność i tempo rozprzestrzeniania. Zalicza się do nich niektóre czynniki wywołujące choroby zwierząt (gorączka Q – Coxiella burnetii, bruceloza – Brucella, nosacizna – Burkholderia pseudomallei, papuzica – Chlamydia psitacci), choroby wywołane przez patogeny żywnościowe (salmonellozy – Salmonella, czerwonka – Shigella dysenteriae, biegunki krwotoczne – E. coli, cholera – Vibrio cholerae, toksyna Epsilon – Clostridium perfringens), enterotoksyna gronkowcowa B – Staphylococcus aureus, wirusy zapalenia mózgu (końskiego, wenezuelskiego, wschodnio i zachodnioamerykańskiego zapalenia mózgu) oraz toksyna rycynowa (Ricinus communis). Grupa C: patogeny, które w przyszłości mogą być obiektem badań inżynierii genetycznej w kierunku łatwej produkcji i szybkiego rozprzestrzeniania, przy dużej zachorowalności i śmiertelności ( np. wirus Nipah i hantawirus). Grupa D: czasem dodatkowo wymienia się tę grupę, na którą składają się patogeny, które prawdopodobnie nigdy nie zostaną wykorzystane jako broń biologiczna (np. wirus grypy – łatwy do rozpoznania przez epidemiczne występowanie, wirus HIV – przez długi okres utajenia). Tabela 1. Potencjalne patogeny, które mogą być wykorzystane w ataku bioterrorystycznym.
Tabela 2. Potencjalne patogeny – priorytetowa selekcja wg NATO
- Broń biologiczna jest jednym z najważniejszych zagrożeń nie tylko dla sił zbrojnych, lecz również dla ludności cywilnej we współczesnym świecie.
- Ataki terrorystyczne z użyciem broni biologicznej mogą nastąpić poprzez rozpylenie aerozolu, skażenie żywności i ujęć wody oraz metodami niekonwencjonalnymi takimi jak – np.: w przesyłkach, poprzez skażenie przedmiotów użytku codziennego, środków komunikacyjnych, itp.).
- Wiedza na temat bioterroryzmu wśród społeczeństwa nie tylko w Polsce, ale również na świecie jest niewielka. Bardzo ważnym elementem zapobiegania i skutecznego przeciwdziałania skutkom biologicznych środków rażenia jest posiadanie sprawnego i zintegrowanego systemu nadzoru epidemiologicznego oraz sieci wyspecjalizowanych akredytowanych laboratoriów mikrobiologicznych zdolnych do szybkiej diagnostyki.
- Bardzo ważną kwestią jest odpowiednie wyszkolenie i wyposażenie personelu służb ratowniczych i służby zdrowia działających według opracowanych procedur przez służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo.
żródło: Aleksandrowicz T. R., Nowy terroryzm, [w:] Współczesne zagrożenia terroryzmem oraz metody działań antyterrorystycznych, red. J. Szafrański, Szczytno 2007.Altermatt U., Sarajewo przestrzega. Etnonacjonalizm w Europie, Znak, Kraków 1998 r.Archick K., Gallis P., Europe and Counterterrorism, Nova Science Publishers, New York 2003.Barcz J., Prawo Unii Europ – zagadnienia systemowe, Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2002 r.Barcz J., Traktat z Nicei – zagadnienia prawne i instytucjonalne, Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2003 r.Beck U., Władza i przeciwwładza w epoce globalnej. Nowa ekonomia polityki światowej,Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2005.Białek Tomasz, Terroryzm manipulacja strachem, Studio EMKA, Warszawa 2005.Bieleń S., Prawo w stosunkach międzynarodowych. Wybór dokumentów, Warszawa 1988 Bożek M., Troszyński M. (red.), Europa – kontynent ryzyka? Społeczne, polityczne i normatywne uwarunkowania bezpieczeństwa w Europie, Wyd. AON, Warszawa 2007.Chomiczewski K., Kocik J., Szkoda M. T., Bioterroryzm. Zasady postępowania lekarskiego, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2002. Chomiczewski K., Przegląd Epidemiologiczny 57 (2003) 349-53.Flemming M., Terroryzm polityczny w międzynarodowym prawodawstwie, „Wojskowy Przegląd Prawniczy nr 1, 1996.Jenkins B. M., International Terrorism. A New Mode of Conflict. California Seminar on Arms Control and Foreign Policy, Los Angeles 1975, Kiełtyka A., Amerykańska ustawa antyterrorystyczna z 2001r. (The USA Patriot Act of 2001) Prokurator, nr 2-3 (22-23) 2005.Koziej S., Między piekłem a rajem: szare bezpieczeństwo na progu XXI wieku,Adam Marszałek, Toruń 2006.Kumaniecki K., Słownik łacińsko-polski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1982.Kunikowski J., Turek A. (red.), Bezpieczeństwo i dyplomacja. Słownik terminów, Wyd. Pedagogium, Warszawa 2008.Laqueur W., Reflections on Terrorism, ― Foreign Affairs No 1, Vol. 65, 1986.Liedel K., Piasecka P., Współpraca międzynarodowa w zwalczaniu terroryzmu, Oficyna Wydawnicza Adam, Warszawa 2004,Machowski A., Zagrożenia bioterroryzmem. Dydaktyczno - prewencyjne aspekty zarządzania bezpieczeństwem społecznym, Mysłowice 2008.Madej M., Użycie siły przez podmioty pozapaństwowe jako „nowy problem studiów strategicznych, [w:] Stosunki międzynarodowe w XXI wieku. Księga jubileuszowa z okazji 30-lecia Instytutu Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, red. E. Haliżak, R. Kuźmiar, G. Michałowska, S. Parzymies, J. Simonides, R. Zięba, Warszawa 2006.Madej M., Zagrożenia asymetryczne bezpieczeństwa państw obszaru transatlantyckiego,Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2007, Percepcja bezpieczeństwa: definicje, wymiary, paradygmaty, Wyd. MON, Warszawa 2006. Moss R., Urban Guerilla Warfare, Adelphi Paper, No 79, London 1971,Muszyński J. (red.), Terroryzm polityczny, Warszawa 1981,Oakley R., International Terrorism, „Foreign Affairs, America and the World No 3,Vol. 65, 1987,Pikulski S., Prawne środki zwalczania terroryzmu, Olsztyn 2000 ,Szlachter D., Walka z terroryzmem w Unii Europejskiej. Nowy impuls, Toruń 2006, Zieliński K., Brocki M., Janiak M., Wiśniewski A., Patologia obrażeń i schorzeń wywołanych współczesną bronią w działaniach wojennych i terrorystycznych,Wydawnictwo MON, Warszawa, 2010.Żuber M.(red.), Katastrofy naturalne i cywilizacyjne. Zagrożenia cywilizacyjne początku XXI wieku, WSOWL, Wrocław 2007.Protokół Kartageński o Bezpieczeństwie Biologicznym do Konwencji o Różnorodności Biologicznej. Dz..U. z 2004 r., Nr 216, poz. 2201.Heisbourg F., Wojny, Prognozy XXI wieku, Warszawa: Prószyński i S-ka, 1998, s. 55.Opracowanie Piotr Daniszewski, Mateusz Zajda
Inne materiały
- Znakomity
- Bardzo Dobry
- Dobry
- Przeciętny
- Słaby
- Beznadziejny
Więcej
Starość – nie uciekniesz przed nią za żadne pieniądze
Nie tylko medycznie o warzywach i owocach dbających o twoje zdrowie
Sterydy anaboliczne i odżywki cz.I jak można być Arnoldem