Prezydent podpisał ważne ustawy zdrowotne o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta a także o pobieraniu narządów

Ostatnia aktualizacja 28 lipca 2022

Jak poinformowała dzisiaj Kancelaria Prezydenta, dnia 11.04.2017 Prezydent Andrzej Duda, podpisał:

• Ustawę o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw

Ustawa obejmuje uregulowania w czterech obszarach dotyczących:
1) praw pacjenta w zakresie dostępu do dokumentacji medycznej oraz ochrony zawartych w niej danych osobowych i informacji o stanie zdrowia,
2) doprecyzowania przepisów w zakresie niektórych praw pacjenta,
3) uprawnień Rzecznika Praw Pacjenta,
4) funkcjonowania wojewódzkich komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych.
Zmiany w zakresie prawa pacjenta do informacji przewidują, że pacjent może oczekiwać udzielenia informacji o stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu nie tylko, jak do tej pory od lekarza, ale też od innych osób wykonujących zawód medyczny stosownie do zakresu posiadanych przez te osoby uprawnień do udzielania świadczeń zdrowotnych.
Nowelizacja przewiduje wprowadzenie ustawowego prawa do leczenia bólu dla wszystkich pacjentów, a nie jak do tej pory jedynie pacjentów w stanie terminalnym. Zobowiązuje się podmioty udzielające świadczeń nie tylko do leczenia bólu, ale też do określania stopnia bólu oraz skuteczności jego leczenia.
Ustawa jednoznacznie określa, że osoby wykonujące zawody medyczne przetwarzają dane zawarte w dokumentacji medycznej z mocy ustawy, natomiast pozostałe osoby na podstawie i w granicach upoważnienia udzielonego przez administratora tych danych, co ma poprawić ochronę danych osobowych pacjentów.
Ustawa wprowadza całościową regulację sposobów, w jaki może być udostępniana dokumentacja medyczna. Uporządkowuje się przepisy dotyczące sposobów i form udostępniania dokumentacji medycznej, w tym wprowadza się dodatkowy sposób udostępniania w formie skanu poprzez elektroniczną transmisję danych.
W ustawie uregulowano kwestię postępowania z dokumentacją medyczną w przypadku zakończenia działalności leczniczej. Wprowadza się zasady, że w takiej sytuacji dokumentacja ma być przejmowana przez podmiot, który przejmuje zadania zlikwidowanego podmiotu leczniczego. W przypadku braku takiego podmiotu za przechowywanie i udostępnianie dokumentacji medycznej odpowiada:
1) podmiot tworzący albo sprawujący nadzór – w przypadku podmiotu leczniczego niebędącego przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej albo instytutu badawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych,
2) podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych, z którym podmiot zaprzestający wykonywania działalności leczniczej zawarł umowę o przechowywanie dokumentacji medycznej – w przypadku podmiotu leczniczego innego niż określony w pkt 1 oraz praktyki zawodowej,
3) właściwa okręgowa izba lekarska albo okręgowa izba pielęgniarek i położnych – w przypadku śmierci odpowiednio lekarza albo pielęgniarki lub położnej, wykonujących zawód w formie praktyki zawodowej.
W sytuacji gdy nie jest możliwe ustalenie podmiotu odpowiedzialnego za przechowywanie dokumentacji medycznej po zaprzestaniu wykonywania działalności leczniczej, za przechowywanie dokumentacji medycznej odpowiada wojewoda.
Ustawa rozszerza katalog zadań Rzecznika Praw Pacjenta o współpracę Rzecznika w zakresie przestrzegania praw pacjenta z podmiotami udzielającymi świadczeń zdrowotnych. Ustawa ponadto jednoznacznie wskazuje na prawo Rzecznika Praw Pacjenta do tego, aby w toku prowadzonego postępowania wyjaśniającego, mógł żądać od podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych wyjaśnień oraz zapewnienia dostępu do wskazanych dokumentów.

Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

• Ustawę o zmianie ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów

Celem ustawy jest dostosowanie uregulowań ustawy z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów do przepisów dyrektywy Komisji (UE) 2015/565 z dnia 8 kwietnia 2015 r. zmieniającej dyrektywę 2006/86/WE w odniesieniu do niektórych wymagań technicznych dotyczących kodowania tkanek i komórek ludzkich (Dz. Urz. UE L 93 z 09.04.2015, str. 43) oraz do przepisów dyrektywy Komisji (UE) 2015/566 z dnia 8 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy 2004/23/WE w odniesieniu do procedur weryfikacji równorzędnych norm jakości i bezpieczeństwa przywożonych tkanek i komórek (Dz. Urz. UE L 93 z 09.04.2015, str. 56).
Ustawa wprowadza nowe definicje, wynikające z konieczności implementacji wyżej wskazanych dyrektyw oraz dokonuje zmian w niektórych definicjach w związku z koniecznością wyeliminowania wątpliwości interpretacyjnych. Ustawa wprowadza nowe pojęcie przeszczepianie oraz zmienia definicję pojęcia „zastosowanie u ludzi”.
Ustawa wprowadza normy dotyczące sprowadzania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z państw nienależących do Unii Europejskiej oraz państw nienależących do Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – tkanek i komórek ludzkich przeznaczonych do przeszczepiania i zastosowania u ludzi oraz przepisy dotyczące pobierania i testowania tkanek i komórek, które odbywa się poza Unią Europejską, a także działań na rzecz zapewnienia monitorowania tkanek i komórek w drodze od dawcy do biorcy i odwrotnie.
Regulacje te mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa biorców oraz dawców tkanek i komórek.
Ustawa wprowadza także identyfikator w postaci jednolitego kodu europejskiego, umożliwiającego identyfikację dawcy komórek lub tkanek dystrybuowanych w Unii Europejskiej.
Ustawa wejdzie w życie z dniem 29 kwietnia 2017 r.