
Ostatnia aktualizacja 28 lipca 2022
Każdy z nas chce wyglądać doskonale. Zapatrzeni jesteśmy na początku naszej życiowej drogi w bohaterów kreskówek typu Himen, Superman, Batman, Tarzan, póżniej niezniszczalnych bohaterów gier komputerowych, a następnie w wyczynowców: różnych sztuk walki, piłkarzy, ciężarowców, kulturystów itd. Chcemy być tak jak oni dobrze zbudowani i mieć więcej siły, widząc w wieku dojrzewania, że tacy ludzie mają większe powodzenie wśród atrakcyjnych dziewczyn i respekt wśród kolegów. Nie wiedząc jeszcze wtedy dokładnie, że taki wygląd i wyniki sportowe to bardzo ciężka i długa praca nad sobą uzależniona nie tylko od regularnych ćwiczeń i diety, ale od wielu innych czynników. Aby przyspieszyć wyniki tej pracy, wielu z nich sięga po środki wspomagające do których m.in. nalezą substancje anaboliczne, hormony itd.
Substancje anaboliczne to związki chemiczne nasilające procesy anaboliczne w organizmie. Wpływają one na metabolizm białek poprzez stymulację ich syntezy (efekt anaboliczny) oraz hamując ich rozkład (efekt antykataboliczny).
Substancje aktywne o działaniu anabolicznym wymienione na Liście Zakazanych Substancji i Metod (na Liście Zabronionej) podzielone są na dwie grupy:
- steroidy anaboliczno-androgenne
- inne substancje anaboliczne.
Steroidy anaboliczno-androgenne (SAA) (ang. Anabolic androgenic steroids, AAS)
Grupa steroidów anaboliczno-androgennych obejmuje zarówno produkowane endogennie testosteron, dihydrotestosteron (DHT), prohormony testosteronu oraz ich metabolity, jak również egzogenne steroidy anaboliczno-androgenne, które są syntetycznymi pochodnymi testosteronu.
Testosteron, główny męski hormon płciowy, jest równocześnie steroidem anabolicznym i androgennym. Syntetyzowany jest z cholesterolu w komórkach Leydiga znajdujących się w jądrach. Niewielkie ilości testosteronu wydzielane są także przez jajniki oraz nadnercza. DHT jest aktywną metabolicznie pochodną testosteronu mającą w niektórych tkankach silne działanie androgenne. Dihydroepiandrosteron (DHEA), androstendion i androstendiol są steroidami należącymi do szlaku biosyntezy hormonów płciowych i są prekursorami w endogennej produkcji testosteronu i estrogenów. Te steroidowe prekursory są słabymi androgenami wydzielanymi głównie przez nadnercza, zarówno u kobiet jak i mężczyzn. Przyczyniają się one do powstania puli steroidów krążących w organizmie, które w tkankach obwodowych mogą ulegać konwersji (przekształceniu) do aktywnych androgenów i estrogenów.
Podawany doustnie bądź parenteralnie (pozajelitowo) testosteron nie ma szczególnego wpływu na organizm człowieka, ponieważ hormon ten jest szybko metabolizowany w wątrobie; w celu uzyskania preparatów o zastosowaniu klinicznym niezbędna jest jego chemiczna modyfikacja. Ponadto, indeks (współczynnik) terapeutyczny testosteronu wynosi 1, co oznacza, iż jego działanie anaboliczne oraz androgenne są bardzo zbliżone. Stąd tworzone są syntetyczne SAA, aby zarówno opóźnić proces degradacji tego hormonu, jak i rozdzielić jego działanie androgenne od anabolicznego – tak by utrzymane zostało działanie anaboliczne przy równoczesnym zminimalizowaniu działania androgennego. Główne modyfikacje testosteronu to alkilacja w pozycji 17α (w preparatach podawanych doustnie) oraz estryfikacja w pozycji 17β (w preparatach podawanych pozajelitowo).Inne substancje anaboliczne
Grupa innych środków anabolicznych obejmuje różne egzogenne substancje mające anaboliczne skutki uboczne – klenbuterol, zilpaterol, zeranol, tibolon. Klenbuterol jest lekiem o działaniu rozszerzającym oskrzela, używanym w leczeniu astmy. Zeranol należy do mykoestrogenów o niesteroidowej strukturze, a syntetyzowany jest przez pleśnie (gatunki z rodzaju Fusarium) często występujące jako zanieczyszczenie zbóż. Tibolon jest syntetycznym steroidem mającym aktywność estrogenową, progesteronową i androgenną. Selektywne modulatory receptorów androgenowych (SARMs) są nową grupa substancji niesteroidowych w fazie badań przedklinicznych.
Dawki SAA stosowane przez sportowców są 10 do 50-krotnie (a czasem nawet więcej) większe od fizjologicznych dawek terapeutycznych. Prowadzi to do hiperandrogenii w organizmie, czego skutkiem jest indukowane steroidami anaboliczne zachwianie równowagi wewnątrzwydzielniczej oraz szereg somatycznych i psychicznych zaburzeń zdrowotnych.
Mechanizm działania steroidów anaboliczno-androgennych
Testosteron oraz jego syntetyczne analogi wpływają na komórki docelowe wiążąc się z wewnątrzkomórkowym receptorem androgenów (ang. androgen receptor, AR). Następnie, powstały kompleks receptor-steroid przyłącza się do DNA w jądrze komórkowym indukując transkrypcję różnych genów. W niektórych tkankach testosteron ulega przekształceniu do DHT pod wpływem 5α-reduktazy, enzymu syntetyzowanego w skórze, prostacie (gruczole krokowym) i innych męskich narządach płciowych. W mózgu, wątrobie i kościach testosteron ulega przemianom do estradiolu. Testosteron może zatem działać bezpośrednio poprzez receptory androgenne; może ulegać przemianie do DHT poprzedzającej jego wiązanie do AR, a także może ulegać aromatyzacji do estrogenu, który następnie działa poprzez wiązanie się ze specyficznymi dla tego hormonu receptorami. Proponowany jest także model, w którym SAA wywierają nagły i niezależny od DNA wpływ na komórki.
Testosteron odpowiedzialny jest za androgenne i anaboliczne zmiany obserwowane w okresie dojrzewania u chłopców oraz reguluje wiele procesów fizjologicznych u dorosłych mężczyzn. Działanie androgenów ma wiodące znaczenie w wykształceniu i utrzymaniu męskich cech płciowych – od różnicowania płciowego w życiu zarodkowym aż do utrzymania dorosłych cech płciowych i płodności. Ponadto, androgeny wywierają istotny wpływ na anabolizm białek. Testosteron zwiększa syntezę i hamuje proces rozpadu białek, prowadząc do wzrostu stosunku masy mięśniowej do masy tłuszczu w organizmie. Androgeny stymulują także erytropoezę. Syntetyczne SAA mają podobne działanie i dlatego w praktyce medycznej stosowane są w terapii męskiego hipogonadyzmu, anemii, chorobach prowadzących do wyniszczenia mięśni, osteoporozie, itd.
SAA stosowane są w różnych dyscyplinach sportowych ze względu na ich efekt anaboliczny prowadzący do zwiększania masy mięśniowej, poprawy osiąganych wyników oraz na kształtowanie sylwetki ciała. Różne potencjalne mechanizmy przywoływane są w celu wytłumaczenia ergogennego efektu SAA. Jeden z nich jest sugeruje, iż poprawa funkcjonowania mięśni szkieletowych możliwa jest dzięki zwiększeniu syntezy białek. Według innej hipotezy, SAA mogą neutralizować kataboliczne działanie wysokich stężeń kortykosteroidów uwalnianych do krwi w wyniku treningu. Innym sugerowanym mechanizmem jest działanie SAA na CUN, co pozwala sportowcom na intensyfikację treningów.
Mechanizm działania innych substancji anabolicznych
Grupa innych środków anabolicznych obejmuje substancje o różnorodnych mechanizmach działania. Klenbuterol i zilpaterol należą do agonistów receptorów β2-adrenergicznych. Klenbuterol, powodujący rozszerzenie oskrzeli, stosowany jest w leczeniu astmy oraz innych chorób spowodowanych skurczem oskrzeli u ludzi. Klenbuterol ma także silne działanie anaboliczne oraz lipolityczne i jest nadużywany przez sportowców, gdyż powoduje wzrost masy mięśniowej oraz redukcję tkanki tłuszczowej. Zilpaterol został wyprodukowany i jest stosowany jako stymulator wzrostu u bydła. Zeranol i tibolon są substancjami estrogennmi o działaniu anabolicznym. W niektórych krajach poza Europą zeranol jest stosowany jako stymulator wzrostu u zwierząt na farmach hodowlanych. Nie jest on dopuszczony do stosowaniu u ludzi. Tibolon wykorzystywany jest u kobiet jako lek łagodzący objawy menopauzy. SARMs są nową grupą badanych niesteroidowych leków, które działają jako skuteczni agoniści receptorów androgenów (AR) w tkankach docelowych. Jak dotąd, żaden lek typu SARM nie jest dostępny na rynku.
SAA stosowane są przez sportowców w dawkach przekraczających 10 do 50 razy (czasem nawet więcej) dawki terapeutyczne. Prowadzi to do hiperandrogenii w organizmie, czego efektem jest anaboliczne zachwianie równowagi wewnątrzwydzielniczej oraz liczne zaburzenia somatyczne i psychiczne.
żródło:youtube.com
Działania niepożądane
Do głównych niepożądanych objawów powodowanych przez SAA należą:
- Objawy sercowo-naczyniowe – zawał mięśnia sercowego, arytmia, nagła śmierć w wyniku zatrzymania akcji serca, zakrzepica, podwyższony poziom aterogennego (miażdżycorodnego) cholesterolu LDL
- Objawy wątrobowe – skłonność do powstawania cyst oraz nowotworów wątroby
- Objawy hormonalno-reprodukcyjne – upośledzenie funkcjonowania tarczycy, niewrażliwość na insulinę i upośledzona tolerancja glukozy, obniżenie poziomu ACTH, LH, FSH, zmiany stężenia męskich i żeńskich hormonów płciowych.
– Męski układ rozrodczy – zaburzenia spermatogenezy, bezpłodność, atrofia jąder, problemy z erekcją, zmiany libido, ginekomastia, łysienie oraz, prawdopodobnie, przerost prostaty.
– Żeński układ rozrodczy – zahamowanie owulacji, zaburzenia miesiączkowania, bezpłodność, powstawanie torbieli w jajnikach, przerost łechtaczki, zmniejszenie gruczołów piersiowych, atrofia macicy, zmiany libido, pogłębienie głosu, łysienie plackowate i hirsutyzm (nadmierne owłosienie całego ciała).
– Dzieci i młodzież – wczesny rozwój owłosienia łonowego, powiększenie łechtaczki/członka i inne objawy przedwczesnego dojrzewania płciowego.
- Objawy ze strony układu szkieletowego – zerwanie ścięgien, rozpad mięśni prążkowanych, przedwczesne zarośnięcie nasad kostnych, co powoduje zahamowanie wzrostu u osób w wieku dojrzewania.
- Objawy psychiczne – zmiany nastrojów, poddenerwowanie, niekontrolowana agresja, inne afektywne i psychiczne objawy oraz zespoły objawów.
- Inne objawy – trądzik steroidowy, nowotwór nerek (guz Wilma), zespół bezdechu sennego oraz zwiększone ryzyko zapalenia wątroby oraz AIDS (związane z używaniem wspólnych igieł).
U kobiet zanik piersi, przerost łechtaczki, zmiany głosu, nadmierne owłosienie ciała oraz łysienie plackowate są nieodwracalne. Mimo, że większość pozostałych objawów niepożądanych spowodowanych przez SAA jest uważana za odwracalne po zaprzestaniu stosowania steroidów, istnieją doniesienia sugerujące, iż objawy mogą utrzymywać się latami oraz że nie we wszystkich przypadkach dochodzi do wyleczenia. Ponadto, nieznane są długofalowe efekty, jakie może wywrzeć na zdrowie nadużywanie SAA. Na przykład, poziom hormonów w organizmie po suplementacji prohormonami testosteronu jest zbliżony do profilu hormonów typowego dla mężczyzn cierpiących na raka prostaty, jąder czy trzustki.
Objawy niepożądane związane ze stosowaniem innych substancji anabolicznych:
Do objawów niepożądanych występujących w wyniku stosowania klenbuterolu, podobnie jak i innych agonistów receptorów β2-adrenergicznych, należą przyspieszenie akcji serca, arytmie, nagła śmierć w wyniku zatrzymania akcji serca, drżenie mięśni i skurcze, bóle głowy, nerwowość, bezsenność. Zeranol jest dozwolony tylko do stosowania u zwierząt, stąd nie ma doniesień o powodowanych przez niego objawach niepożądanych u ludzi, jednakże badania na zwierzętach sugerują, iż jest on toksyczny dla komórek wątroby zwiększając ryzyko powstania nowotworu. U kobiet, zażywanie tibolonu może powodować mdłości, wymioty, bóle mięśniowe, bóle głowy, nadmierne owłosienie. Skutki uboczne stosowania SARM nie są dotąd znane, gdyż żaden lek tego typu nie jest dostępny na rynku.
Sterydy anaboliczne mogą prowadzić do uzależnienia.
Andreas Münzer (ur. 25 października 1964 w Pack w Styrii, zm. 14 marca 1996 w Monachium) – austriacki profesjonalny kulturysta, stał się znany z ekstremalnie niskiego poziomu tkanki tłuszczowej i wczesnej śmierci.
Sławę zdobył dzięki nienagannej sylwetce. Jego idolem był Arnold Schwarzenegger. Jego najlepszym wynikiem na Mr. Olympia było trzykrotnie 9 miejsce. Znacznie lepszy wynik osiągnął w 1993 roku na zawodach Night of Champions, gdzie zajął drugie miejsce, przegrywając z Porterem Cottrellem, a wygrywając m.in. z Johnem Shermanem, Milošem Šarčevem, Mike Matarazzo, Pavolem Jablonický i Aaronem Bakerem. Niewiele osób zdawało sobie jednak sprawę z tego, że jego cykl treningowy wspomagany był farmakologicznie. Znalazł się w magazynach kulturystycznych, m.in. Flex (lipiec 1990 i czerwiec 1996) i Muscle Mag International (lipiec 1992).
Zmarł 14 marca 1996 na stole operacyjnym w Monachium w wieku 31 lat. Powodem jego śmierci było odwodnienie wynikające ze zbyt dużej ilości diuretyków w organizmie. Miał problemy z wieloma organami, zbyt niski poziom tłuszczu w stosunku do umięśnienia i przerost mięśnia sercowego. W sezonie startowym zażywał mnóstwo sterydów anabolicznych, środków odwadniających, hormonu wzrostu i insuliny.(żródło: juicedmuscle.com/jmblog/content/death-bodybuilder?page=3, wiki)
Suplementy diety (odżywki)
Odżywki (suplement diety) są to związki naturalnie występujące w organizmie, które spożywane są jako dodatek do normalnej, codziennej diety. Substancje te są po części odpowiedzialne za wzrost i rozwój organizmów wielokomórkowych, takich jak organizm człowieka. Celem medycznym dodatkowej suplementacji są niedobory w organizmie spowodowane złym odżywianiem lub chorobą.
Stosowanie odżywek jest szeroko rozpowszechnione w świecie sportu i nie jest ograniczone jedynie do sportowców rywalizujących na najwyższym poziomie. Suplementy diety stosowane są głównie w celu poprawy wydolności fizycznej, promocji zdrowia, zmniejszenia ryzyka zapadania na choroby, a także kontrolowania wagi ciała.
Jednym z głównych czynników ryzyka związanych z suplementami diety jest fakt iż większość sportowców stosuje je nie posiadając żadnej wiedzy o skutkach ubocznych i rekomendowanym dawkowaniu. Biorąc pod uwagę ogromny rynek odżywek, granica między stosowaniem tych środków w zalecanych dawkach oraz ich nadużywaniem w wielu przypadkach jest płynna.
Dobrze zbilansowana dieta jest dużo lepsza dla organizmu niż jakakolwiek suplementacja. Ponadto niezbędne jest zwrócenie uwagi na prawidłowe dawkowanie odżywek, aby uniknąć efektu ‘przedawkowania’.
Większość substancji znajdujących się w odżywkach nie jest wymieniona na Liście Substancji i Metod Zabronionych. Jednakże, przeprowadzone przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski analizy 600 dostępnych bez recepty odżywek wykazały, że jedna czwarta badanych środków zawierała zabronione substancje, takie jak steroidy, sterydy.
żródło:www.drugabuse.gov,www.wada-ama.org,www.akademiatrenerska.pl
LISTA SUBSTANCJI I METOD ZABRONIONYCH W 2017 ——> zobacz tutaj
Środki wspomagające wygląd i formę naszego ciała cz.II jak można być Arnoldem
Inne materiały
- Znakomity
- Bardzo Dobry
- Dobry
- Przeciętny
- Słaby
- Beznadziejny
Więcej
Czy ludzie agresywni powinni być izolowani i co się dzieje z ich mózgiem?
Czy Polsce grozi epidemia Ćpunów?
Ci ludzie są tak głupi a może tak mądrzy albo chorzy?