Suplementy Diety to nie Leki - Poradnik Konsumenta

Ostatnia aktualizacja 28 lipca 2022

Pojęcie „suplement diety” może brzmieć fachowo w sensie medycznym, natomiast zgodnie z prawem suplementy diety są żywnością i z powodzeniem sprzedawane są nie tylko w aptekach, ale w licznych sieciach handlowych w Polsce (tabletki musujące, napoje izotoniczne, energetyczne, pastylki, drażetki itd.). To duży biznes nad którym powołane do tego organa nie panują. A na ile on jest opłacalny dla producentów z branży spożywczej, może świadczyć to, że większość z nich rozbudowała tę gałąż swojej działalności (pod różnymi szyldami) jako perspektywiczną i rozwojową dla generowania zysków. Jego skale można przedstawić jednym obrazkiem:

wqrerrrwq

CZY PRZYSZŁOŚĆ NASZEJ ŻYWNOŚCI PRZEWIDZIAŁ M.IN. SCENARZYSTA FILMU “SEKSMISJA” DODAJĄC DO FABUŁY TEN ELEMENT w scenie gdzie Maks i Albert dostają śniadanie, które nie wygląda jak to które pamiętała starowinka Julia Novack ?

Podobnie jak inne produkty tej kategorii (np. nabiał czy warzywa) suplementy diety zawierają określone substancje odżywcze, jednak w bardziej skoncentrowanej formie. Dzięki temu mogą być przyjmowane w różnych postaciach, np. tabletek, ampułek, saszetek czy syropu, umożliwiających dawkowanie. Podstawowym celem ich zażywania jest uzupełnianie normalnej diety, ewentualnych niedoborów w diecie.
Nie stosuj suplementów diety „na chybił trafił”. Ich zażywanie powinno być uzgodnione z lekarzem lub dietetykiem oraz poprzedzone właściwymi badaniami, gdyż każdy organizm jest inny. Tylko wówczas będzie możliwa właściwa i skuteczna suplementacja (uzupełnianie niedoborów).
Nie diagnozuj swojego stanu zdrowia (ani zdrowia Twojego dziecka) na podstawie reklam. Te same objawy (m.in. przemęczenie, apatia, brak apetytu) mogą mieć różne przyczyny, niekoniecznie związane z brakiem magnezu, witamin lub innej substancji sugerowanej przez reklamę.
W przypadku zdrowia nie jesteś „każdym” ani „przeciętnym” – „każdym rodzicem”, „przeciętną osobą powyżej 60 roku życia” czy „każdym sportowcem”. Reklamy często odwołują się do stylu życia lub wieku, uzasadniając „konieczność” suplementacji. To, że jesteś aktywny fizycznie, czy też ukończyłeś 60 rok życia nie oznacza, że brakuje Ci konkretnej substancji odżywczej.
Suplementami diety nie zastąpisz posiłku lub właściwego, zrównoważonego sposobu odżywiania. Nie zastąpisz nimi również
aktywności fizycznej czy zdrowego stylu życia.
Ostrożnie podchodź do informacji prezentowanych w reklamach oraz na stronach producentów, pamiętając, że suplementy diety nie są „cudownym” środkiem, lecz środkiem spożywczym. Także blogi, czy fora internetowe często zawierają treści zamieszczane przez użytkowników udających zadowolonych klientów, a w rzeczywistości opłacanych przez producentów czy dystrybutorów suplementów diety. Z dystansem trzeba też traktować artykuły w prasie lub programy telewizyjne. Niektóre z nich są sponsorowane przez producentów i nie zawsze informacja o tym jest wyraźnie podawana (choć powinna).

Podział suplementów ze względu na skład

Suplementy zawierające witaminy i składniki mineralne
Suplementy zawierające składniki roślinne i różne ekstrakty roślinne
Suplementy zawierające niezbędne kwasy tłuszczowe
Suplementy zawierające w składzie błonnik pokarmowy
Suplementy diety zawierające w swoim składzie probiotyki i prebiotyki
Suplementy zawierające aminokwasy

Podział suplementów ze względu na przeznaczenie

Suplementy wspomagające odchudzanie
Suplementy wspomagające układ odpornościowy
Suplementy wpływające na narządy ruchu
Suplementy wpływające na opóźnienie procesów starzenia
Suplementy wpływające na układ nerwowy, koncentrację, a także wzmacniające witalność
Suplementy wpływające na układ sercowo-naczyniowy
Suplementy wspomagające układ pokarmowy
Suplementy wspomagające prawidłowy proces widzenia
Suplementy wpływające na stan skóry, włosów i paznokci
Suplementy dla sportowców
Suplementy stosowane w celu zmniejszenia ryzyka osteoporozy

Suplementy diety nie są lekami. Nie leczą ani nie zapobiegają chorobom.

Coraz więcej jest na rynku produktów, których skład, wygląd oraz przeznaczenie mogą sugerować, że stanowią one „odpowiedniki” lub nawet „zastępują lek”. Leki – zarówno te na receptę, jak i bez recepty – to produkty o potwierdzonym badaniami działaniu leczniczym lub profilaktycznym, udowodnionym w procesie rejestracji.
Suplementy diety mogą w pewnym stopniu działać na organizm (efekt fizjologiczny), jednak nie leczą, ani nie zapobiegają chorobom.
Przepisy wyraźnie określają, jakie dokumenty należy przedstawić dla potwierdzenia jakości, skuteczności, a przede wszystkim bezpieczeństwa produktu leczniczego (leku). W przypadku suplementów diety takie obostrzenia praktycznie nie występują.
Wytwarzanie produktów leczniczych jest stale nadzorowane przez inspekcję farmaceutyczną, a ich wytwórcy są poddawani regularnym kontrolom i muszą spełniać szereg rygorystycznych wymogów w celu zapewnienia bezpieczeństwa stosowania leków. W przypadku suplementów diety konieczne jest jedynie poinformowanie Głównego Inspektora Sanitarnego o wprowadzeniu lub zamiarze wprowadzenia danego suplementu do obrotu. W powiadomieniu tym należy podać m.in. dokładny skład produktu, tj. jakie składniki, w jakiej formie i w jakiej ilości w nim występują. Nie jest natomiast wymagana dokumentacja potwierdzająca jakość oraz deklarowane efekty działania.
Również kontrola znajdujących się w obrocie suplementów diety ma ograniczony zasięg i nie obejmuje większości preparatów znajdujących się na rynku. Zatem za jakość oraz bezpieczeństwo stosowania konkretnego produktu odpowiada przede wszystkim jego producent lub importer. Konsument ma prawo do złożenia reklamacji u sprzedawcy w przypadku stwierdzenia wady fizycznej, zatem m.in. wtedy, gdy suplement nie ma właściwości, o których zapewnia sprzedawca lub reklama.

Nie „wyleczysz się” suplementami diety. „Na wzrok”, „na wątrobę”, „wzmacniające odporność”, „oczyszczające z toksyn” – niezależnie od przekazów reklamowych suplementy diety nie leczą ani nie zapobiegają chorobom. Niektóre składniki znajdujące się w lekach występują także w suplementach diety. W tym przypadku ich zawartość/stężenie jest jednak niższe, przez co nie wykazują działania leczniczego. Na przykład magnez może występować w suplemencie diety lub leku, lecz tylko w tej drugiej postaci ma właściwości lecznicze.

Zacznij odróżniać. Suplementy diety mogą być zbliżone postacią do leków (np. tabletki, saszetki czy syropy), a także wytwarzane przez tych samych producentów. Mogą mieć również podobne nazwy do leków (np. mięta, melisa). Część suplementów diety jest sprzedawana w aptekach. Nie zmienia to faktu, że pozostają środkami spożywczymi. Przed zakupem upewnij się, czy dany produkt jest lekiem czy
suplementem diety (którego opakowanie zawsze zawiera określenie „suplement diety”). Jeśli w reklamie czy w informacji nie pojawia się
określenie „produkt leczniczy” oznacza to, że dany produkt nie jest lekiem.

Suplementy diety mogą zaszkodzić. „Więcej” nie oznacza „lepiej”.

Suplementy diety, także te pochodzenia naturalnego, mogą negatywne oddziaływać na Twój organizm. Myślenie: „wezmę, na pewno mi nie zaszkodzi” jest błędne. Produkty te mogą w niekorzystny sposób wpływać na efekty stosowanych leków lub innych suplementów. W przypadku stosowania kilku suplementów diety i leków o zbliżonym składzie może dojść do przedawkowania danej substancji. Przekraczanie dziennych porcji oraz stosowanie zbyt wielu suplementów diety jednocześnie zwiększa ryzyko pogorszenia stanu zdrowia. Należy pamiętać, że w obrocie znajdują się również sfałszowane suplementy diety (ich skład różni się od deklaracji producenta). Dotyczy to przede wszystkim produktów sprzedawanych poza aptekami (np. w internecie, klubach fitness).

Stosuj suplementy diety zgodnie ze wskazaniami dotyczącymi dziennej porcji. Znajdziesz je na opakowaniu. Przekraczanie limitów dziennego spożycia danej substancji nie polepszy efektów, lecz może skutkować pogorszeniem stanu zdrowia. Na przykład nadmierne zgromadzenie określonego rodzaju witamin w organizmie może spowodować zaburzenia pracy układu pokarmowego.
„Naturalne” nie zawsze oznacza „zdrowe” i „w pełni bezpieczne”, co mogą sugerować reklamy. Suplementy diety pochodzenia naturalnego (np. zawierające wyciągi z ziół), także mogą zostać przedawkowane lub mieć negatywny wpływ na organizm. Często nieznane jest pochodzenie roślin, nie można więc wykluczyć, że mogą zawierać dodatkowo substancje toksyczne.
Natomiast w przypadku leków ziołowych substancje czynne podlegają standaryzacji, czyli stosunek ilości substancji czynnej do dawkowania został potwierdzony w badaniach.

tabela1

Szczególną ostrożność przy stosowaniu suplementów diety powinny zachować osoby przyjmujące leki (np. w chorobach przewlekłych). Należą do nich m.in. osoby starsze, które ze względu na pogarszający się stan zdrowia częściej korzystają z określonego rodzaju leków. Także osoby planujące zabiegi chirurgiczne nie powinny stosować suplementów diety bez konsultacji z lekarzem, gdyż może to być przeszkodą do bezpiecznego wykonania niektórych zabiegów (np. wpływając na krzepliwość krwi). Oprócz tego, suplementy diety zawierają czasami takie same substancje czynne co leki.
Dlatego przyjmując bezwiednie obydwa rodzaje produktów, substancje te można przedawkować, co niekorzystnie wpłynie na stan zdrowia. Fakt, że suplement diety nie zaszkodził sąsiadce, nie oznacza, że nie zaszkodzi Tobie. Każdy z nas jest inny, inaczej może zareagować na pewne substancje. Stosowanie suplementów diety u dzieci, zwłaszcza poniżej 6 roku życia, bez wskazania lekarskiego może zaszkodzić rozwijającemu się organizmowi, czego objawy mogą ujawnić się w późniejszym okresie (np. nadmierna ilość witamin może blokować naturalny system odpornościowy).
Suplementy diety w postaci lizaków lub cukierków, mimo formy nadal pozostają suplementami ze wszystkimi tego konsekwencjami. Reklamy często sugerują niedobory np. wapnia u najmłodszych. Tymczasem bez odpowiednich badań nie możesz stwierdzić, czego rzeczywiście brakuje Twojemu dziecku i czy nie wystarczy wzbogacenie diety np. o produkty mleczne. Należy pamiętać, że suplementy diety są uzupełnieniem normalnej diety.

tabela3

Sprawdź zanim kupisz. Przeczytaj zanim zastosujesz.

Suplementy diety można kupić w aptekach, w wielu sklepach czy w internecie. Przybierają zróżnicowane formy. Aby nie doszło do pomyłki (np. kupienia suplementu zamiast leku), zawsze przeczytaj informację na opakowaniu produktu lub, jeśli to możliwe, zapytaj farmaceuty. Kupując produkt znajdujący się w sprzedaży pozaaptecznej, sprawdź, czy rzeczywiście masz do czynienia z suplementem diety, który został zgłoszony do wprowadzenia do obrotu w Polsce u Głównego Inspektora Sanitarnego. Nieuczciwi sprzedawcy mogą oferować produkty nielegalne, groźne dla życia i zdrowia.

Sprawdź, czy dany suplement znajduje się w wykazie zgłoszonych suplementów diety. Znajdziesz go na stronie internetowej Głównego
Inspektoratu Sanitarnego www.rejestrzp.gis.gov.pl. Nie kupuj rzekomych suplementów, jeśli nie znajdziesz ich w powyższym wykazie.

Nie kupuj suplementów diety na bazarach czy z innych, podejrzanych źródeł. Kupując produkty w sprzedaży internetowej zachowaj szczególną ostrożność. W sprzedaży pozaaptecznej znajduje się wiele nielegalnych/podrobionych suplementów diety, stwarzających zagrożenie dla zdrowia.
Nie sugeruj się jedynie certyfikatem jakości czy rekomendacją danej instytucji. Sprawdź, czy instytucja rekomendująca lub certyfikująca
rzeczywiście jest państwowym instytutem, a nie organizacją powiązaną z producentem. Potwierdzenia uzyskanych certyfikatów szukaj na stronach odpowiednich instytucji, gdyż niektórzy producenci podają nieprawdziwe informacje w tym zakresie.
Zapoznaj się z opakowaniem lub ulotką. Na każdym opakowaniu suplementu diety, oprócz jego nazwy, musi znaleźć się wyrażenie „suplement diety”. Do tego w oznakowaniu konieczne jest umieszczenie m.in.: wykazu wszystkich składników, informacji dotyczących spożywania (w tym o wielkości porcji zalecanej do spożycia w ciągu dnia), zasad przechowywania oraz danych producenta. Przed zastosowaniem uważnie zapoznaj się z tymi informacjami. Niedozwolone jest wskazywanie, że suplement diety leczy lub zapobiega
chorobom. Zakazane są również informacje, które sugerują, że niespożycie danego suplementu diety mogłoby mieć negatywny wpływ na zdrowie. Nie wolno również prezentować suplementów diety jako produktów, które odwołują się do zaleceń lekarzy lub specjalistów w zakresie zdrowia. Informacje nie mogą także określać szybkości lub rozmiarów efektów odchudzania, deklarowanego przez producentów.

Suplementy diety wprowadzone do obrotu znakuje się, umieszczając na opakowaniu następujące informacje:

a) określenie „suplement diety”

b) nazwy kategorii składników odżywczych lub substancji charakteryzujących produkt lub wskazane ich właściwości

c) proporcję produktu zalecaną do spożycia w ciągu dnia

d) ostrzeżenie dotyczące nieprzekraczania zalecanej porcji do spożycia w ciągu dnia e) stwierdzenie, że suplementy diety nie mogą być stosowane jako substytut (zamiennik) zróżnicowanej diety

f) stwierdzenie, że suplementy diety powinny być przechowywane w sposób niedostępny dla małych dzieci

Wykaz WITAMIN, które mogą być stosowane w produkcji suplementów diety wraz z zalecanym dziennym spożyciem:

A (800 µg) , D (5 µg) , E (10 mg) , K (?µg) – brak dawki zalecanej, Tiamina (1,4 mg), Ryboflawina (1,6 mg) , Niacyna (18 mg), Kwas pantotenowy (6 mg), B6 (2 mg), Foliany (200 µg), B12 (1 µg), Biotyna (150 µg), C (60mg),

Wykaz SKŁADNIKÓW MINERALNYCH, których zawartość można podawać w informacji dotyczącej wartości odżywczej środka spożywczego, oraz ich zalecane dzienne spożycie ustalone do celów znakowania żywności (wartości odniesienia dla suplementów diety):

wapń (800mg), magnez (375mg) , żelazo (14mg), miedź (1µg), jod (150µg), cynk (10mg) , mangan (2mg), potas (2000mg) , selen (55µg), chrom (40µg), molibden (50µg), fluorek (3,5mg), chlorek (800mg), fosfor (700mg)

Wiarygodność danych:

bogactwo informacji historycznych
badania kliniczne
błędy próby losowej
czynniki zakłócające
efekt placebo u 30 – 50%
niewystarczające dowody naukowe (wstępne skutki)

Brak informacji o:

1) interakcjach z lekami przepisywanymi na receptę lub OTC (leki bez recepty),

2) działaniach niepożądanych,

3) przeciwwskazaniach

Brak konieczności posiadania zweryfikowanych danych dotyczących:

1) skuteczności działania środka

2) bezpieczeństwa przed wprowadzeniem na rynek Konieczność weryfikacji bezpieczeństwa leku na rynku (np. FDA)

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE – kliniczne

Interakcje leków z suplementami diety

Czynniki ryzyka:

• Schorzenia układu krążenia

– Leki o niskim współczynniku terapeutycznym

– Glikozydy nasercowe

– Leki przeciwkrzepliwe (warfarin)

• Podeszły wiek – przewlekłe stosowanie leków

• Leki immunosupresyjne (cyklosporyna)

• Cukrzyca

• Depresja

• AIDS (Inhibitory proteazy)

Interakcje: ↓ maleje, ↑ rośnie

• Zmniejszenie dostępności biologicznej

• ↓ Wchłanianie (substancje zawierające śluzy, błonnik, ↑ p-glikoproteina)

• ↓ Metabolizm (↑ CYP 450)

• ↑ Eliminacja (leki moczopędne, przeczyszczające)

• Potęgowanie dostępności biologicznej

• ↑ Wchłanianie (Zingiber officinale)

• ↓ Metabolizm (↓ CYP – naringenina)

• ↓ Eliminacja (lukrecja)

Wyniki interakcji :

882 interakcje w relacji lek – suplement

• najczęściej:

– suplementy diety wchodzące w interakcje to wapń, żelazo, magnez, nasiona lnu, echinacea, dziurawiec zwyczajny i miłorząb dwuklapkowy

– leki wchodzące w interakcje z suplementami diety to warfaryna, insulina, aspiryna, digoksyna i tiklopidyna

– zmiana farmakokinetyki (42,3%) a 240 było opisywanych jako ważne interakcje

– udokumentowane przeciwwskazań – siemię lniane, echinacea i johimbina

• 152 przypadki niepożądanych interakcji, najczęściej ze strony układu pokarmowego (16,4%), nerwowego (14,5%) i moczowopłciowego (12,5%)

Inne badanie działań niepożądanych:

• Dwa prospektywne, przekrojowe internetowe badania kwestionariuszowe:

Pierwsze – pracownicy służby zdrowia z dostępem do Natural Medicines Comprehensive Database zawierającej informację o suplementach diety (DS) i preparatach ziołowych.

Drugie – lekarzy, którzy ukończyli Uniformed Services University. Otrzymali drogą internetową kwestionariusz dotyczący wiedzy o DS, działaniach niepożądanych (AE) i ich zgłaszaniu. Pytano również o wymianę informacji lekarz – pacjent dotyczącą DS.

Wyniki:

• 60% wojskowych lekarzy, którzy odpowiedzieli na ankiety uważało, że zaobserwowało AE podczas stosowania DS, przy czym tylko 18% z nich faktycznie je zgłosiło.

• Trzech na czterech lekarzy respondentów (około 73%) nie wiedziało jak i gdzie zgłosić AE związane z DS.

• Większość lekarzy (66%) rutynowo pytało większość swoich pacjentów o stosowanie DS, a 65% nie miało wiarygodnego źródła informacji dla produktów ziołowych i DS

Hepatotoksyczność – cecha niektórych substancji chemicznych (w tym i leków) polegająca na zdolności do zaburzania funkcjonowania lub uszkadzania komórek wątroby lub całego tego narządu. Substancje wykazujące się hepatotoksycznością to hepatotoksyny. Przykłady substancji o potwierdzonym działaniu hepatotoksycznym: paracetamol, aflatoksyny,

• omówienie pojedynczych składników i skomplikowanych mieszanek ziół sprzedawanych pod jedna etykietą.

• baza Medline (wyszukiwane hasła: ‘herbal’, ‘herbs’, ‘dietary supplement’, ‘liver injury’, ‘hepatitis’ and ‘hepatotoxicity’) plus listy referencyjne badań klinicznych i artykułów przeglądowych (zidentyfikowanie publikacji nieuzyskanych elektronicznie).

Wyniki:

• częstość występowania hepatotoksyczności leków ziołowych jest w większości nieznana.

• kliniczna prezentacja i nasilenie mogą być bardzo zróżnicowane, od łagodnego zapalenia wątroby to ostrej niewydolności tego narządu wymagającej transplantacji.

• punktacja systemów oceny przyczynowości polekowego uszkodzenia wątroby może być pomocna, ale nie została zatwierdzona dla oceny hepatotoksyczności preparatów ziołowych.

• cechy hepatotoksyczności preparatów ziołowych takich jak zioła ajurwedyjskie i chińskie, pluskiwca groniasta,czaparal, ożanka, glistnik jaskółcze ziele, zielona herbata, Herbalife, Hydroxycut, pieprz metystynowy, pennyroyal, alkaloidy pyrolizidyny, tarczyca bocznokwiatowa i kwas usnikowy zostały indywidualnie przejrzane.

Nefrotoksyczność — jest to toksyczny wpływ niektórych substancji chemicznych (najczęściej leków) na nerki. Istnieje wiele form nefrotoksyczności. Nefrotoksyczności nie należy mylić z faktem, że niektóre leki działają specjalnie na nerki i dostosowane są do zmniejszania czynności nerek (np. heparyna).

• badanie przekrojowe (National Health and Nutrition Examination Survey,1999–2008)

Grupa badana:

• 21,169 amerykańskich dorosłych cywilów w wieku ≥20 lat, nie będących w ciąży,

• pacjenci bez PChN, z grupy ryzyka wystąpienia PChN (z cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym lub chorobami sercowo-naczyniowymi), ze stopniem ½ (tylko albuminuria – wskaźnik albumina-kreatynina ≥30 mg/g)], lub stopień 3/4 [Wskaźnik GFR 15–59 mL/min/1.73 m2 ])

• stosowanie suplementów diety zawierających jakąkolwiek z 37 ziół identyfikowanych przez the National Kidney Foundation jako potencjalnie nefrotoksyczne

• oceniano albuminurię i GFR (próbki moczu i krwi), dane demograficzne, choroby współistniejące,

Wyniki badania interakcji:

8.0% Amerykanów zgłosiło stosowanie potencjalnie szkodliwych suplement diety w ciągu ostatnich 30 dni
niższa szacowana częstość stosowania tych suplementów wiązała się z większą ciężkością PChN (bez PChN, 8.5%; przy ryzyku 8.0%; stopień 1/2, 6.1%; oraz stopień 3/4, 6.2%; P < 0.001)
po uwzględnieniu czynników zakłócających, pacjenci z lub zagrożeni PChN częściej korzystali z potencjalnie szkodliwych suplementów diety, niż osoby bez PChN: przy ryzyku OR, 0.93 (95% CI, 0.79–1.09); stopień 1/2 OR, 0.83 (95% CI, 0.64–1.08); i stopień 3/4 OR, 0.87 (95% CI, 0.63–1.18); wszystko vs. osoby bez PChN

Witaminy JAKO SUPLEMENTY DIETY – INERAKCJE

Witamina B3 (niacyna) lepszy efekt terapeutyczny stosowania statyn (lowastatyny) z gryzeofulwiną – wzrost biodostępności i ryzyka działań niepożądanych (zaburzenia żołądkowo-jelitowe, pancytopenia, uszkodzenie wątroby i nerek)

Witamina B6 (pirydoksyna) z lekami przeciwdrgawkowymi, uspokajającymi z grupy barbituranów i lewodopą – zmniejsza aktywność tych leków
Witamina B9 (kwas foliowy) z fenytoiną – obniża jej aktywność Podczas stosowania fenytoiny należy ocenić stężenie folianów (co 6 miesięcy)
Witamina C (kwas askorbinowy) z manganem i żelazem – wzrost ich wchłaniania z selenem, miedzią, wanadem, kobaltem i rtęcią – zmniejsza ich toksyczność z kwasem acetylosalicylowym – istotne zmniejszenie skutków udaru mózgu związanego z peroksydacją lipidów
Witamina E (tokoferol) z lekami przecizakrzepowymi – sprzeczne informacje (zmniejsza lepkość krwi) z gryzeofulwiną – zwiększa stężenie leku przeciwgrzybiczego i ryzyko działań niepożądanych (zaburzenia żołądkowo-jelitowe, pancytopenia, hepato i nefrotoksyczność, objawy neurologiczna oraz uczulenia)

Minerały JAKO SPUPLEMENTY DIETY – INTERAKCJE

Magnez
z lekami hipotensyjnymi (kaptopril) – obniża ich biodostępność
z preparatami żelaza – zmniejsza wchłanianie tego makroelementu
z lekami przeciwbakteryjnymi – obniża ich absorpcję (tworzenie trudno rozpuszczalnych kompleksów)
z tiklopiodyną, ketokonazolem, chlorpromazyną, klonazepanem i glikozydami nasercowymi – zmniejsza ich działanie
z teofiliną, lewodopą – zwiększa ich działanie i ryzyko skutków ubocznych (nudności, wymioty, bóle głowy, rozdrażnienie, bezsenność, spadek ciśnienia tętniczego, zaburzenia rytmu
z jonami wapnia – jony te zmniejszają wchłanianie magnezu
z lekami moczopędnymi – leki te zwiększają wchłanianie tego pierwiastka

Wapń
z blokerami kanału wapniowego (werapamilem) – zmniejsza ich wchłanianie (są plusy i minusy)
z tetracyklinami i fluorochinolonami – obniża ich absorpcję. Nawet niewielkie ilości mleka w kawie lub herbacie mogą istotnie zmniejszyć biodostępność, np. tetracyklin
z glikozydami nasercowymi – zwiększa ich toksyczność

Żelazo
z tetracyklinami – zmniejsza ich działanie
z lekami stosowanymi w chorobie Parkinsona i lekami hipotensyjnymi (kaptopril) – zmniejsza wchłanianie tych leków
z bisfosfonianami – obniżają absorpcję tego pierwiastka Po przyjęciu leku nie należy spożywać pokarmów bogatych w wapń oraz preparatów zobojętniających jony wapnia i żelaza (w tym leków zobojętniających kwas solny soku żołądkowego).

Inne

Koenzym Q CoQ, CoQ10, ubichinon mitochondria serca, nerek, wątroby i mięśni szkieletowych silny antyoksydant obniżone stężenie u chorych z chorobą Parkinsona

Zastosowanie:

nadciśnienie tętnicze (obniżenie SBP o 11 mmHg i DBP o 7 mmHg – publication bias)
niewydolność serca (niskie stężenie wiąże się z gorszym rokowaniem, poprawa EF o 3,7%)
choroba niedokrwienna serca (poprawa HDL i Lp(a), zmniejszenie bezwzględnego ryzyka zgonów po AMI o 1,5%)
zapobieganie miopatii postatywnej (statyny obniżają poziom Q10?)

Działania niepożądane: dawki powyżej 3000 mg/d <1% objawy ze strony przewodu pokarmowego wysypka plamisto-gudkowa i małopłytkowość, drażliwość, zawroty i bóle głowy

INTERAKCJE: z warfaryną – Q10 zmniejsza jej skuteczność

Dawkowanie: 30 mg/d to minimum 100 – 600 mg/d (2 – 3 dawki) wpływa na mięsień sercowy

Glukozamina skorupiaki niezbędna w procesie wytwarzania chrząstki stawowej siarczany i chrolowodorki (ten jest nieskuteczny) produkcja glikozaminoglikanów

Zastosowanie:

choroba zwyrodnieniowa stawów (doustnie i dostawowo – 1500mg/d)
nie działa bezpośrednio przeciwbólowo

Działania niepożądane: sporadycznie, biegunka i nudności, alergiczna reakcja krzyżowa u uczulonych na skorupiaki

INTERAKCJE: z warfaryną – wzrost INR i ryzyka krwawień (efekt zależny od dawki)

Melatonina produkowana głównie w szyszynce pochodna serotoniny regulacja cyklu snu i czuwania

Zastosowanie:

zespół nagłej zmiany strefy czasowej
bezsenność i zespół opóźnionej fazy snu (faza REM, 18-80 lat)
antykoncepcja, ochrona przed działaniem endogennych antyoksydantów, leczenie depresji, zakażenia HIV, niektóre nowotwory

Działania niepożądane:

senność następnego dnia
zmęczenie
zawroty i bóle głowy
drażliwość
wahania ciśnienia tętniczego

INTERAKCJE: brak danych formalnych , sugestie – NLPZ, leki przeciwdepresyjne, agoniści i antagoniści receptorów β-adrenergicznych, skopolamina i walproinian sodu – wpływają na jej stężenie , sugestie – obniża działanie warfaryny, sugestie – podwyższa ciśnienie tętnicze krwi i tętno podczas stosowania nifedypiny.

INTERAKCJE SUPLEMENTÓW DIETY POCHODZENIA ROŚLINNEGO zobacz zdjęcia…

WARTOŚĆ RYNKU REKLAMY LEKÓW BEZ RECEPTY I SUPLEMENTÓW DIETY

Dane Polska grudzień 2016

Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową opublikował opracowanie dotyczące gospodarczych skutków wprowadzenia zakazu reklamy leków OTC i suplementów diety. Autorzy raportu nawiązują do wyników prac i rekomendacji powołanego przez Ministra Zdrowia w czerwcu br. Zespołu ds. uregulowania reklamy leków, suplementów diety i innych środków spożywczych oraz wyrobów medycznych.

Krajowy rynek farmaceutyczny skurczy się o ok. 12,9 procent.
Wpływy budżetowe z tytułu podatków zmaleją o ok. 63 mln złotych.
Krajowe przedsiębiorstwa farmaceutyczne w pierwszej kolejności ograniczą wydatki na innowacje oraz badania i w konsekwencji stracą udziały w rynku na rzecz podmiotów zagranicznych.
Za leki i suplementy sprowadzane z zagranicy pacjenci zapłacą o kilkadziesiąt procent więcej
Przychody branży reklamowej i mediów spadną o ok. 10 procent, mediów publicznych o kilkanaście procent
Proponowane zmiany będą sprzeczne zarówno z dyrektywami Unii Europejskiej, jak i konstytucyjną zasadą swobody działalności gospodarczej.

Największe kontrowersje budzi wyartykułowana w roboczej wersji Raportu rekomendacja wprowadzenie w Polsce całkowitego zakazu reklamy leków dostępnych bez recepty, wyrobów medycznych oraz suplementów diety.

Zgadzamy się z opinią, że brak jasnych regulacji w odniesieniu do suplementów diety oraz tzw. wyrobów medycznych tworzy pole do nadinterpretacji oraz nadużyć w sposobie ich reklamowania. Należy jednak mieć na uwadze fakt, iż zgłaszane przez niektóre środowiska propozycje wprowadzenia całkowitego zakazu reklamy leków wydawanych bez recepty oraz suplementów diety są skrajnie sprzeczne z gwarantowaną przez polską Konstytucję zasadą swobody działalności gospodarczej oraz niezgodne z obowiązującym prawem unijnym – powiedział dr Bohdan Wyżnikiewicz.

Głęboka analiza obecnej sytuacji na rynku farmaceutycznym i w otoczeniu tej branży oraz prawdopodobnych skutków wprowadzenia w Polsce zakazu reklamy leków OTC i suplementów diety zmusza do nakreślenia scenariusza na kolejne lata w jednoznacznie ciemnych barwach – powiedział Marcin Peterlik, reprezentujący Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową.

Możliwe zmiany legislacyjne – oprócz problemów prawnych – byłyby niekorzystne dla krajowych

producentów leków, negatywnie wpłynęłyby na dochody budżetu państwa, spowodowałyby wzrost cen leków, jeszcze bardziej utrudniłyby działalność branż pokrewnych funkcjonujących na progu rentowności, przede wszystkim aptekarskiej i reklamowej. Poza tym ograniczyłyby możliwości samofinansowania się mediów, w największym stopniu publicznych.
Ewentualne wprowadzenie zakazu reklamy leków OTC i suplementów diety oznaczałoby spadek wartości sprzedaży o 1,6 mld PLN (wg cenników producentów) w porównaniu do 2015 roku.

Przedsiębiorstwa przemysłu farmaceutycznego odprowadziły w 2015 roku prawie 418 mln złotych podatków. Zakładając zatem, że funkcjonowanie w warunkach zakazu reklamy zmniejszyłoby tę kwotę o ok. 12,9 procent, szacować należy, że wartość odprowadzanych podatków zmniejszyłaby się do kwoty niecałych 364 mln złotych, czyli o prawie 54 mln złotych. Do tego należy dodać ok. 12 mln złotych, których nie odprowadzi do budżetu branża reklamowa.
Wydatki na reklamę wszystkich produktów farmaceutycznych stanowią obecnie (dane dla pierwszej połowy 2016 r.) 12,3 procent wszystkich wydatków na reklamę, a w przypadku rynku reklamy telewizyjnej udział ten wynosi jeszcze więcej. Ostrożne szacunki analityków pracujących nad raportem wskazują, że zakaz reklamy leków przyniesie spadek przychodów ze sprzedaży reklamy na poziomie co najmniej 7-8 procent, w mediach publicznych – ze względu profil widowni – jeszcze więcej.

Leki produkowane w Polsce są znacznie tańsze od leków zagranicznych i należą do najtańszych w Unii Europejskiej. Średnia cena opakowania jest około 40-50 procent niższa niż przeciętnie w UE. Dzieje się tak, ponieważ w Polsce wytwarza się tańsze odpowiedniki leków produkowanych przez światowe koncerny. Negatywnym efektem zakazu reklamy, wynikającym z pogorszenia sytuacji krajowych producentów leków i ograniczeniem nakładów na badania może stać się szybki wzrost importu leków i udziału leków produkowanych poza granicami Polski w rynku krajowym. Zwiększenie udziału w sprzedaży leków zagranicznych musiałoby więc dla pacjentów oznaczać wzrost cen leków.

Zakaz reklamy leków OTC i suplementów diety pozbawiłby pacjentów informacji na temat dostępnych rodzajów leków oraz ich działania, ale także na temat cen i różnego rodzaju promocji oferowanych przez producentów. Oznaczałoby to, że pacjenci w wielu przypadkach płaciliby za leki drożej niż obecnie, ponieważ nie zdawaliby sobie sprawy, że mogą taniej nabyć lek substytucyjny o podobnym lub takim samym działaniu. Negatywnie wpłynęłoby to na sytuację finansową pacjentów.

Problem nieetycznych, wprowadzających w błąd reklam suplementów diety jest problemem realnym, podobnie jak ilość tych reklam w większości mediów.
W raporcie z prac Zespołu ds. uregulowania reklamy leków, suplementów diety i innych środków spożywczych oraz wyrobów medycznych Ministerstwa Zdrowia znalazły się rekomendacje, które zdaniem autorów raportu skutecznie zabezpieczą interesy konsumentów, przede wszystkim potencjalnych nabywców suplementów diety, a jednocześnie nie zdestabilizują całego rynku farmacji i branż pokrewnych. Takimi postulatami są min.:

zakaz używania marek parasolowych dla produktów leczniczych i suplementów diety/wyrobów medycznych;
wprowadzenie obowiązkowego komunikatu (ostrzeżenia) w każdej reklamie, informującego o statusie produktu (lek czy suplement);
wprowadzenie ograniczeń w możliwości prowadzenia reklamy analogicznych jak przy reklamie leków (np. zakaz wykorzystywania w reklamie wizerunku osób wykonujących zawód medyczny, naukowców i osób znanych publicznie);
wprowadzenie zakazu reklamy leków i suplementów diety w kanałach tematycznych przeznaczonych dla osób poniżej 18 roku życia oraz w innych kanałach pomiędzy programami skierowanymi dla widzów w tej kategorii wiekowej – analogiczne ograniczenie wypracowane w porozumieniu samoregulacyjnym dotyczącym tzw. niezdrowej żywności funkcjonuje bez zarzutu;
ograniczenie czasowe ilości reklam produktów z danej kategorii w jednym bloku reklamowym lub w godzinowym limicie reklam;
wprowadzenie zasady odpowiedzialności podmiotu wprowadzającego produkt do obrotu za materiały reklamowe zlecone do emisji/publikacji.

GDZIE SZUKAĆ PRZYDATNYCH INFORMACJI LUB POMOCY?
Pamiętaj pacjencie Farmaceuta i Lekarz, może działać sugestią Producenta leku OTC lub suplementu diety! Pamiętaj to ogromny biznes.

Stosowanie suplementów diety powinno być konsultowane z lekarzem lub dietetykiem. Podczas wizytynależy go poinformować o wszystkich przyjmowanych lekach i suplementach diety, a także o ewentualnych negatywnych objawach po ich spożyciu.
Główny Inspektorat Sanitarny oraz Wojewódzkie Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne Informacje na temat suplementów diety znajdują się na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Sanitarnego (GIS): http://suplementy.gis.gov.pl/. Natomiast wykaz zgłoszonych suplementów diety znajduje się na stronie www.rejestrzp.gis.gov.pl. W ten sposób można sprawdzić, czy dany produkt
jest suplementem diety.
Działania niepożądane suplementów diety należy zgłaszać do Głównego Inspektoratu Sanitarnego
na adres: [email protected] lub [email protected].

W przypadku podejrzenia dotyczącego zakupu niebezpiecznego (sfałszowanego/nielegalnego) suplementu diety należy skontaktować się z Departamentem Żywności Prozdrowotnej (GIS): 22 536 14 20 lub Wojewódzką Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną. Kontakty do poszczególnych stacji znajdują się na stronie internetowej www.gis.gov.pl (zakładka „kontakt”).
Wojewódzkie Inspektoraty Inspekcji Handlowej Informacje o podejrzeniu produktu niebezpiecznego, w tym sfałszowanego/nielegalnego suplementu diety, można zgłaszać również do Wojewódzkich Inspektoratów Inspekcji Handlowej. Kontakty zamieszczono na stronie internetowej www.uokik.gov.pl (zakładka „konsumenci”).

Żródła:,gis.gov.pl, dr n.med.Marcin Kosmalski Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Farmakologii Klinicznej Uniwersytet Medyczny w Łodzi,iab.org.pl, CBOS

PRODUCENCI OTC I SUPLEMENTÓW DIETY W POLSCE PONAD 90% RYNKU!